«رسانه مسئولیت اجتماعی»-احسان انصاری:مسئولیت اجتماعی چگونه می تواند در کاهش آسیب های اجتماعی تأثیرگذار باشد و زمینه کاهش آسیب های اجتماعی را به وجود بیاورد؟برای پاسخ به این سوال«رسانه مسئولیت اجتماعی» با دکتر کوروش محمدی رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران گفت وگو کرده که در ادامه می خوانید.
دکتر کوروش محمدی در این زمینه گفت:نقش مسئولیت اجتماعی در کاهش آسیب های اجتماعی از دو جنبه قابل بحث و بررسی است. نخست درباره نقش متولیان در حوزه مقابله با آسیب های اجتماعی و دوم درباره افراد است.در حوزه متولیان مادامی که مسئولیت اجتماعی به عنوان یک ویژگی های برتر در مولفه های سرمایه اجتماعی وجود داشته باشد و افراد ذیل این ویژگی عمل کنند و در باورها و رفتار جامعه نهادینه شود متولیان به راحتی از کنار آسیب های اجتماعی نخواهند گذشت.
در اینجاست که پیشگیری سطح اول شکل می گیرد.به صورت کلی پیشگیری سطح اول ریشه در مسئولیت اجتماعی نسبت به جامعه دارد.
سیاست گذاران،برنامه ریزان و طراحان حوزه های اجتماعی اگر با مسئولیت اجتماعی به مسائل مختلف نگاه کنند پیش از آنکه در سطوح دوم و سوم مداخله کنند روی مباحث سطح اول پیشگیری که ایجاد فضای منسجم و کارآمد در برابر آسیب های اجتماعی را شکل می دهد متمرکز خواهند شد.
وی ادامه داد:واقعیت این است که بسیاری از آسیب های اجتماعی که در جامعه وجود دارد متولی دارد. با این وجود این متولیان هیچ برنامه ای برای مهار و کاهش آسیب های اجتماعی ندارند.به همین دلیل می توان عنوان کرد مسئولیت اجتماعی در سطح سازمانی در جامعه ما آسیب دیده و مورد توجه قرار نگرفته است.
از سوی دیگر در برخی آسیب های اجتماعی مانند کودک کار و موضوع طلاق متولی خاصی در جامعه ندارد و نمی توان سازمانی را مسئول این آسیب ها قلمداد کرد.این موضوع نشان می دهد که ما در سطح کلان به مسئولیت اجتماعی توجه نکرده ایم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد:در سطح افراد جامعه نیز بهبود و ارتقای مسئولیت اجتماعی در بین افرادی مشاهده می شود که از منافع شخصی خود گذشته اند و منافع شخصی خود را در منافع جمعی جست وجو می کنند.
در نهادهای اجتماعی مانند خانواده نیز والدین بهتر می توانند در زمینه مسئولیت اجتماعی با فرزندان خود ارتباط برقرار کنند.والدین به خوبی می توانند آگاهی و جامعه پذیری را به فرزند خود بیاموزند که مسئولیت اجتماعی نیز در فرایند جامعه پذیری وجود خواهد داشت.
در سیستم تعلیم و تربیت معلمان و مربیان اگر با رویکرد مسئولیت اجتماعی به تربیت دانش آموزان نگاه کنند تأثیر مثبتی در آموزش و آینده دانش آموزان خواهد داشت.
در چنین شرایطی دانش آموزان بدون آگاهی،دانش، مهارت و توانایی حل چالش ها از فیلتر نظام آموزشی عبور نخواهد کرد تا پس از آن درگیر آسیب های جدیدی در سطح جامعه شود.
عضو شورای شهر اصفهان خاطرنشان کرد:افراد اگر با مسئولیت های اجتماعی مواجه شوند و مسئولیت اجتماعی به عنوان یک دانش و مهارت در وجود افراد نهادینه شده باشد هیچ گاه به سمت آسیبی حرکت نمی کنند که الگوی منفی به جامعه القا کند یا تضیع کننده حقی برای دیگران باشد.
واقعیت این است که رویکردی که امروز درباره مسئولیت اجتماعی در جامعه وجود دارد بیشتر شعاری است.مبنای این رویکرد سمبیلک است و در برخی مواقع شاهد محو و نادیده گرفتن آن در سطح جامعه هستیم.
نه تنها مسئولیت اجتماعی در بسیاری جهات در زندگی روزمره کمرنگ شده و بلکه در جاهایی محو شده و ما با مسئولیت اجتماعی زندگی نمی کنیم. سیستم پیشگیری از آسیب های اجتماعی در کشور، بر مبنای روش «رودخانه ای» است به این معنی که یک نفر در ساحل رودخانه نشسته و اجساد غرق شدگان را از آب بیرون می کشد، این در حالی است که باید جلوی کسی که در سرشاخه رودخانه، افراد را به رودخانه پرتاب می کند، گرفت.
محمدی تصریح کرد: ناامنی روانی و اضطراب و التهاب در بین مردم بسیار زیاد شده است و میزان سرمایه اجتماعی و همبستگی اجتماعی و تعلق پذیری در به شدت پایین آمده است.
رشد وتوسعه جوامع، تغییرات فزاینده و پرشتاب و تبعات و پیامدهای آن بویژه توسعه نامتوازن و بروز و شیوع طیف متنوع معضلات و آسیب های اجتماعی، ضرورت گسترش اقدامات پیشگیرانه، مداخله هدفمند و پایدار و مدیریت همراه با تفکر جامع و همه شمول را اجتناب ناپذیر می نماید.
در کشور ما نیز که از قواعد جهانی کشورهای در حال گذار مستثنی نمی باشد همگی ما مسئولیت داریم در ایجاد بسترهای مناسب و ساختارهای لازم جهت مداخله بهنگام و موثر در کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی تمرکز و برنامه ریزی نمائیم.
متأسفانه ما هنوز نگاهی تکبعدی و مستقیم به خود آسیب داریم و اطراف، پشت سر و فرایندهای تولیدکننده آسیب را نادیده میگیریم، به همین دلیل نیاز است در کنار مراکز گذری علاوه بر ایجاد مراکز توانمندسازی و فرهنگی فضاهای کالبدی را رصد کنیم، مدیریت اجتماعی پای کار بیاید و در کاهش آسیب های اجتماعی ایفای نقش کند.