«رسانه مسئولیت اجتماعی»- منیژه بازیار: تالاب بین المللی انزلی در محدوده چراغ پشتان از بامداد روز جمعه اسیر شعله های آتش شد و نداشتن دسترسی به محل آتش سوزی اطفاء حریق در این منطقه را با مشکل مواجه کرد.
آتش سوزی از بامداد جمعه در قسمت مرکزی تالاب در محدوده چراغ پشتان آغاز شد و دامنه آتش به دلیل عدم امکان دسترسی به اطراف گسترش یافت.
در زمان شروع آتش سوزی دامنه حریق ۲ هکتار بود که پس از مدتی وسیع تر شده و قابل اندازه گیری نبود.
اولین آتش سوزی امسال در تالاب انزلی ۳۱ تیرماه حادث شد که حدود ۱۵ هکتار از این تالاب را در محدوده روستای کوچک محله طعمه حریق کرد.
تالاب بین المللی انزلی در سال ۱۴۰۰ شاهد چندین مورد آتش سوزی بزرگ بود که در آن بخش وسیعی از نیزارهای روستاهای شانگهای پرده ، روستاهای طالب آباد، لیجارکی و منطقه چراغ پشتان انزلی طعمه آتش شدند که همه این حریق ها به قصد تصرف اراضی و توسط سودجویان انجام شد.
در سال ۹۸ نیز حدود ۱۰ هکتار از نیزار های تالاب بین المللی انزلی توسط سودجویان به آتش کشیده شد. این تالاب بین المللی با مساحتی حدود ۲۰ هزار هکتار که از شمال به انزلی، از جنوب به صومعهسرا، از شرق خمام، از جنوب شرقی به رشت و از غرب به کپورچال و آبکنار انزلی محدود است.
دستگیری عامل آتش افروزی در تالاب انزلی
دادستان انزلی اعلام کرد: با دستور قضایی عامل آتش افروزی در حدود ۴۰ هکتار از اراضی تالاب انزلی در منطقه چراغ پشتان این شهر بندری دستگیر شد.
اکبر سبحانی گفت : فردی که دستور قضایی علیه آن از سوی دادستانی انزلی صادر شده از افراد بومی ساکن در منطقه چراغ پشتان شهرستان بندر انزلی است که جهت انجام تحقیقات مقدماتی تحت نظر قرار گرفته است.
وی تاکید کرد : حسب دستور دادستان، دستگاههای متولی مانند شرکت آب منطقه ای و منابع طبیعی باید نسبت به استخراج مختصات جغرافیایی این مناطق اقدام کرده و به دادستانی اعلام کنند تا سودجویان نتوانند با الحاق این اراضی به ملک خویش، زمینهای مورد نظر را تصرف کنند.
آتش سوزی در تالاب انزلی دامن منطقه شهری را گرفت
رضاپور رییس سازمان آتش نشانی بندرانزلی گفت: با بررسیهای انجام شده متوجه شدیم آتش سوزی دوباره در منطقه چراغ پشتان تالاب بین المللی انزلی شعله گرفته که موجب افزایش دود در محدوده شهری انزلی شده است.
مهرداد رضاپور در ادامه افزود: به علت افزایش شدید حجم و غلظت دود در جاده کمربندی انزلی، کاهش دید شدید رخ داده که پلیس راهور به منظور جلوگیری از بروز حادثه این مسیر را مسدود کرده است.
با این وجود و براساس آخرین خبرها آتش سوزی در تالاب انزلی مهار شده است.
چه اقدامات حفاظتی برای تالاب انزلی صورت گرفته است؟
بنا به درخواست دولت ایران، آژانس همکاریهای بینالمللی ژاپن، پشتیبانی خود را در اجرای پروژههای مطالعه مدیریت یکپارچه برای حفاظت از اکوسیستم تالاب انزلی و پروژه مدیریت اکولوژیک تالاب انزلی، آغاز کرد.
بر اساس نتایج فاز اول پروژه که با همکاری دستگاههای ذیربط با محوریت اداره کل حفاظت محیط زیست استان گیلان به انجام رسید، دولت ایران برای فاز دوم پروژه مدیریت اکولوژیک تالاب انزلی از دولت ژاپن درخواست همکاری نمود.
از دستاوردهای فاز اول پروژه میتوان به تأسیس کمیته مدیریت تالاب انزلی، تهیه طرح اجرایی طبیعتگردی و تهیهٔ نقشهٔ منطقهبندی اشاره نمود. فاز دوم پروژه که از اردیبهشت ۱۳۹۳ آغاز شده و به مدت پنج سال به طول خواهد انجامید، هدف دستیابی به نظام مدیریت فراگیر تالاب انزلی را از طریق دخیل نمودن تأثیرگذار دستگاههای ذیربط دنبال میکند.
تالاب انزلی با تالاب کوشیرو در پارک ملی کوشیرو شیتسوگن رابطه «همکاری» دارد.
تالاب انزلی به عنوان یک سرمایه ملی
تالاب انزلی از نوع تالابهای ساحلی بوده و به وسیلهٔ یک کانال کشتیرانی که از طریق دو موجشکن واقع در تأسیسات بندرگاه انزلی حمایت و به دریای خزر متصل میباشد.
حوضه آبریز تالاب دارای مساحتی حدود ۳۷۴ هزار هکتار است. تالاب انزلی در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالابهای بینالمللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسید. “کنوانسیون رامسر، سال ۱۹۷۵” و همچنین سازمانهای محیطزیستی بینالمللی، این تالاب را به عنوان زیستگاه با اهمیت برای پرندگان تشخیص دادهاند.
تالاب انزلی، دارای ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی است که پس از آبیاری مزارع و شالیزارها در بالادست، به همراه جریانهای سطحی حوضهٔ آبریز تالاب به آن وارد میشوند. حداکثر عمق آب تالاب در بهار و در نواحی غربی تالاب به ۵/۲ متر میرسد که به دلیل نوسانهای سطح آب دریای خزر، این مقدار متغیر است.
تالاب انزلی، واقع در کرانه دریای خزر، از نظر بینالمللی به عنوان زیستگاهی برای پرندگان مهاجر بهشمار میرود. این تالاب در ژوئن ۱۹۷۵ در کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و به دلیل گسترهای از فعالیتهای انسانی مورد تخریب قرار گرفت و در سال ۱۹۹۳ به عنوان تالابی که نیازمند احیاست در فهرست مونترو به ثبت رسید.
تالاب انزلی، محل تخمریزی آبزیان و پناهگاه و مامن پرندگان بومی و مهاجر است. این تالاب با بیش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهی و صدها گونهٔ گیاهی، اکوسیستم کمنظیری دارد. تالاب انزلی از مهمترین منابع تکثیر و تولید ماهیان خاویاری و استخوانی دریای خزر است.
این تالاب، به واسطه گیاهان، جانوران و مورفولوژی و شکل بستر، ارتباط با دریا و رژیم رودها دارای محیطزیستی ویژه است. معروفترین گیاه «لاله تالابی» است که تالاب را به این دلیل «مرداب لاله» میخوانند.
تنوع زیستی بالای تالاب، آن را برای پرندهنگری و مطالعه پرندگان مناسب کردهاست. حواصیلها، اردک سانان، کشیم بزرگ، کشیم گردنسیاه، یلوه کوچک و کاکاییها، از پرندگان این تالاب هستند.
تالاب انزلی بهطور کلی تابستانهای گرم و مرطوب و زمستانهای ملایم دارد. مشخصات جوی تالاب انزلی شبیه به انزلی و غازیان است اما مقدار رطوبت تالاب بیشتر از مناطق مجاور است.
حداقل دما در زمستان، نزدیک یا مساوی صفر درجه سانتیگراد بوده و به ندرت، به زیر صفر میرسد. حداکثر دما نیز، بین ۳۳ تا ۳۶ درجه سانتیگراد در اواسط تابستان از ایستگاههای هواشناسی محلی گزارش شدهاست.
ژرفای تالاب انزلی تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، حدود «۸ متر» بوده و امکان صید هفت تا هشت گونه ماهی در آن وجود داشته، اما تا تاریخ ۱۳ بهمن ۱۳۹۰ خورشیدی، به دلیل افزایش سطح رسوبها، ژرفای این تالاب به «یک و نیم تا حداکثر دو متر» رسیدهاست.