رسانه مسئولیت اجتماعی:هوشنگ فضلی، کارشناس ارشد مسئولیت اجتماعی صنعت نفت دریادداشتی به مفهوم گزارش پایداری پرداخته است که در ادامه مطلب میخوانید:
● مفهوم و اهمیت گزارش پایداری
گزارش پایداری (Sustainability Report) ،گزارشی است که شرکت یا سازمان درباره اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیطزیستی مرتبط با فعالیتهایش تهیه و منتشر میکند. بنابراین،گزارش پایداری، گزارش مسئولیت اجتماعی یا رفتار مسئولانه یک شرکت یا سازمان در قبال جامعه و محیط طبیعی است.
چرا گزارش پایداری مهم است؟ پاسخ در مزیتهای آن نهفته است:
۱- به سازمانها کمک میکند تا عملکرد خود را در حوزههای اقتصادی، اجتماعی، محیطزیستی و حاکمیتی اندازه بگیرند، رویه های کاری ناکارآمد را شناسایی و به بهبود عملکرد اهتمام کنند.
۲- با اطلاعات و شناختی که بدست میدهد، به شفاف تر و دقیقتر کردن اهداف و استراتژیهای مسئولانه سازمان کمک میکند.
۳- به سازمانها کمک میکند ریسکها را شناخته و درک بهتری از فرصتها و چالشهای خود بخصوص در ارتباط با ذینفعان بدست آورند.
۴- رویکرد مسئولیت پذیری سازمان در قبال کارکنان (ذینفعان درون سازمانی) انگیزه کارکنان را افزایش داده و بهره وری را تقویت میکند.
۵- رضایتمندی، اعتماد و وفاداری ذینفعان (کارکنان، مشتریان، سهامداران، مردم و…) را تقویت مینماید.
۶- تصویر سازمان را در افکار عمومی بهبود بخشیده و به ارتقائ برند آن کمک میکند.
گزارش پایداری پل ارتباطی مهمی میان سازمان و ذینفعان کلیدی آن است. هدفش آن است که به اندازهگیری عملکرد، اطلاعرسانی و پاسخگویی به ذینفعان درونی و بیرونی توسط سازمان پرداخته و عملکرد سازمان را به سمت تحقق توسعه پایدارهدایت کند.
در تهیه این نوع گزارش، از داده های قابل اعتماد و استاندارد در مورد تأثیرات اجتماعی و محیط زیستی یک شرکت یا سازمان استفاده میشود. این دادهها بسیار مهماند و تاثیر زیادی در نگرش و رفتار ذینفعان در قبال عملکرد سازمان دارند.
● اصول گزارشدهی پایداری
گزارش دهی پایداری دارای اصولی است که رعایت آنها پایبندی به موضوع پایداری و توسعه پایدار را نشان میدهد. این اصول کمابیش در اغلب چارچوبها و استانداردهای مسئولیت اجتماعی نمود دارد. برخی از مهمترین آنهاعبارتند از:
صحت و دقت اطلاعات مندرج در گزارش
توازن در گزارش (پرهیز از مثبت گویی صرف در گزارش و اشاره به عملکردهای منفی سازمان)
شفافیت و قابل درک بودن
قابلیت مقایسه با سایرگزارشها طی زمان
نظم زمانی انتشار
اثبات پذیری (با ارائه مستندات لازم درگزارش)
● برخی چارچوبهای جهانی گزارشدهی پایداری
در دنیا چارچوبهای متعدد و مهمی برای تهیه گزارش پایداری سازمانها و شرکتها ابداع و توسط نهادهای بینالمللی این حوزه انتشار یافتهاند.
برخی از این نهادها و چارچوبها عبارتند از:
✔ ابتکارگزارش دهی جهانی (Global Reporting Initiative -GRI):
جی.آر.آی، هم یک سازمان و هم یک مجموعه از استانداردهای گزارشدهی است که فعالیت خود را از دهه ۹۰ میلادی آغاز کرده و یکی از جامعترین چارچوبهای تهیه گزارش پایداری است.
جی.آر.آی اولین استانداردهای جهانی اندازه گیری پایداری و تاثیر اجتماعی را در سال ۱۹۹۷ ایجاد کرد.
✔ پروژه افشای کربن (Carbon Disclosure Project –CDP):
یک سیستم جهانی افشای محیط زیستی را مدیریت میکند. شرکت ها با تکمیل پرسشنامههای CDP شامل تغییرات آب و هوا، جنگل ها و امنیت آب اقدام به گزارشدهی میکنند.CDP همچنین شامل یک ماژول گزارش زنجیره تامین به صورت اختیاری است.
✔ انجمن بین المللی حفظ محیط زیست صنعت نفت International Petroleum Industry Environmental Conservation Association- IPIECA :
این انجمن به درخواست برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در سال ۱۹۷۴ تأسیس شد. هدف آن بهبود عملکرد سازمانی در زمینه محیط زیستی و اجتماعی در سراسر فرایند انتقال انرژی است. این نهاد بین المللی اعضا و ذینفعان را گرد هم میآورد تا با پیشبرد اقدامات اقلیمی، محیط زیستی و اجتماعی در سراسر فعالیت های نفت، گاز و انرژی های تجدیدپذیر، در یکپارچه سازی پایداری نقشآفرینی کنند.
انجمن راهنما و چارچوبی برای کمک به شرکت ها برای شکل دادن به ساختار و محتوای گزارش های پایداری خود، از جمله برای شرکت هایی که شروع به گزارش می کنند، را ارائه کرده است. این راهنمای گزارشدهی دارای۲۱ موضوع پایداری و ۴۳ دسته شاخص مرتبط میباشد.
✔ دستورالعمل گزارشدهی پایداری شرکتی اتحادیه اروپا :(EU Corporate Sustainability Reporting Directive- CSRD) این چارچوب، یک دستورالعمل گزارشدهی غیر مالی است که در سال ۲۰۲۴ اجرایی میشود و استانداردهای اجباری گزارشدهی پایداری اتحادیه اروپا را برای اکثر شرکتها ترویج میکند.
● راهنمای گزارش دهی مسئولیت اجتماعی صنعت نفت ایران
این راهنما بر اساس استانداردهای گزارشدهی جی.آر. آی در قالب دو بخش عمومی و اختصاصی (عملکردی) تهیه شده و متناسب با آن بطور مستمر روزآمد گردیده است. در حال حاضر نسخه جدید این راهنما بر اساس آخرین نسخه از استانداردهای جی.آر.آی (نسخه۲۰۲۱) ویرایش و انتشار یافته است.
از آنجا که در نسخه ۲۰۲۱ جی.آر.آی استانداردهای بخشی ارائه شده است، در راهنمای مذکور نیز «استانداردهای گزارشدهی بخش نفت و گاز» با ۲۲ موضوع اساسی، در بخش اختصاصی لحاظ گردیده است تا شرکتهای فعال در صنعت نفت بتوانند متناسب با شاخصهای خاص بخش نفت و گاز، مبادرت به انتشار گزارش مسئولیت اجتماعی خود بنمایند.