سرطان بدخیم آلودگی هوا،سرب،مرگ و مسئولیت اجتماعی

«رسانه مسئولیت اجتماعی»-احسان انصاری:هنگامی که یک زخم درمان نشود به مرور زمان عفونت بیشتری می کند و اگر همچنان درمان نشود به همه بدن بیمار سرایت می کند و در نهایت باعث مرگ بیمار می شود.در واقع عدم درمان یک بیماری مشخص وآشکار نیز نوعی بیماری بدخیم است که امروز در جامعه ایران در مسائل […]

«رسانه مسئولیت اجتماعی»-احسان انصاری:هنگامی که یک زخم درمان نشود به مرور زمان عفونت بیشتری می کند و اگر همچنان درمان نشود به همه بدن بیمار سرایت می کند و در نهایت باعث مرگ بیمار می شود.در واقع عدم درمان یک بیماری مشخص وآشکار نیز نوعی بیماری بدخیم است که امروز در جامعه ایران در مسائل مختلف و از جمله آلودگی هوا وجود دارد.

در طول دهه های گذشته شهرهای مختلف و به خصوص شهرهای صنعتی کشور با چالش جدی آلودگی هوا در طول سال و به خصوص فصل پاییز و زمستان مواجه بوده اند. این در حالی است که درمان این درد تنها به سخنرانی ها و جلسات صوری و بدون نتیجه ای تقلیل پیدا کرده که نه تنها هیچ خروجی عملی و کاربردی نداشته و بلکه بیماری عدم درمان بیمار در بین مسئولان جامعه را تشدید کرده است.این در حالی است که براساس آمار از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲ به طور میانگین ۱۵ درصد از روزهای سال هوا در محدوده خوب یعنی هوای پاک بوده است و ۵۹۷ همت یعنی ۱۲ میلیارد دلار به طور سالانه شامل هزینه‌های کلی در مبحث آلودگی هوا در تمامی کشور است.

یکی از بخش های مهم مسئولیت اجتماعی در هر جامعه ای مسئولیت اجتماعی حاکمیتی است که به موضوعات مختلف و از همه مهم ترسلامتی افراد جامعه باز می گردد. در واقع حفظ سلامتی مردم از جمله اولویت های اصلی و کلیدی تصمیم گیران جامعه است و جزئی از وظایت ذاتی آنها به شمار می رود.این وضعیت در پروسه مسئولیت اجتماعی شکل جدی تری به خود می گیرد و می تواند شرایطی را به وجود بیاورد که مسئولان جامعه بقیه مسائل را رها کنند وتنها به دنبال حل این چالش مهم باشند که سلامتی مردم را با مخاطرات جدی مواجه کرده است.

در تهران حدود ۷ هزار مرگ منتسب به طور سالانه به دلیل آلودگی هوا گزارش شده است. ۱۴ درصد مرگ‌هایی که به علت بیماری سکته قلبی است مربوط به آلودگی هوا است. یعنی از هر ۱۰۰ مرگ پانزده مرگ به علت آلودگی هوا است. آمار آلودگی هوا در اصفهان با میانگین غلظت ۳۵ بوده و ۲ هزار و ۲۹ مرگ داشته و ۲۵۶۴ هزار در معرض این آلودگی هوا بوده‌اند. هزینه بابت آلودگی هوا در اصفهان ۷۹۶ میلیون دلار بوده است.

محمدرضا مسجدی دبیرکل اتحادیه جهانی مبارزه با بیماری های ریوی اما معتقد است سالانه ۲۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در ایران وجود دارد. بیش از نیمی از جمعیت کشور در معرض آلودگی هوا قرار دارند و خسارات آلودگی هوا در ایران سالانه به ۷ میلیارد دلار می‌رسد. فقط در شهر تهران سالانه بیش از ۳۷۰۰ نفر به علت آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و خسارت این پدیده در تهران بالغ بر ۲.۳ میلیارد دلار است.

این فوق تخصص ریه افزود: ۲۰ درصد از سرطان ریه به دلیل آلودگی هوا است. در سال‌های اخیر علاوه بر خودروها و منابع ثابت، سوزاندن مازت در فصول سرد سال نیز بر افزایش میزان آلودگی هوا و مرگ‌های ناشی از آن مؤثر بوده است. مازوت یا نفت کوره به علت قیمت ارزان برای سوخت کوره‌ها و نیروگاه‌ها استفاده می‌شود، اما این ماده پس از سوختن به گازهای خطرناکی تبدیل می‌شود.

داریوش گل‌علیزاده سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست درباره اینکه چرا مسأله آلودگی هوا در ایران حل نمی شود گفت: «به دلیل شرایط اقتصادی کشور و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها نتوانستیم کیفیت سوخت را ارتقا دهیم، توزیع سراسری سوخت استاندارد داشته باشیم، به نوسازی و توسعه حمل و نقل عمومی بپردازیم، نیروگاه‌های تجدیدپذیر ایجاد کنیم و موتورسیکلت‌ها و خودرو‌ها را نو کنیم. تمامی این موارد باعث قرار گرفتن در شرایط فعلی شده است».

وی  افزود:«مشکل اصلی ما این است که طی این سال‌ها هیچ اتفاقی برای منابع انتشار ما نیفتاده است. با انباشت تکالیف انجام نشده مواجه هستیم این در حالیست که حمل و نقل عمومی را باید توسعه دهیم، خودرو‌های فرسوده را از رده خارج کنیم که هیچ کدام اتفاق نیفتاده است. سوخت استاندارد نیز انتشار آلودگی به اندازه استاندارد دارد. اثرات تجمعی تعداد خودرو‌های موجود و عدم تعویض تجهیزات آلایندگی مانند کاتالیست یا فیلتر گاز دوده باعث به وجود آمدن چنین شرایطی می‌شود. در صورت عدم تعویض این تجهیزات خودرو از حالت استاندارد خارج می‌شود، انتشار آلایندگی بیشتری دارد و باید از طریق مراکز معاینه فنی رصد شود».

براساس آخرین گزارش اعلام شده از سوی مراجع ذیصلاح، ۸۷ درصد مینی‌بوس‌ها، ۸۱ درصد موتورسیکلت‌ها، ۷۳درصد اتوبوس‌های درون‌شهری، ۶۰ درصد کامیون‌ها، ۵۸ درصد تاکسی‌ها، ۴۴ درصد اتوبوس‌های برون‌شهری، ۲۷ درصد وانت‌ها و ۴ درصد سواری‌های کشور اسقاطی بوده که ۸۰ درصد این سواری‌ها هم غیراستاندارد هستند، این در حالی است که گفته می‌شود ۶۰ تا ۷۰ درصد آلودگی هوا مربوط به ذرات معلق است که اهمیت استاندارد و پایین بودن سن خودرو را به عنوان منبع ذرات معلق نشان می‌دهد.

تردد بیش از حد خودروها و موتورسیکلت‌ها آن‌هم بدون استاندارد و با سوختی غیر استانداردتر در سطح شهرها، فعالیت صنایع سنگین و آلاینده در داخل و اطراف شهرها به ویژه کلان‌شهرها، استاندارد نبودن خودروها و گاهی سوخت و فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی کار را در شهرهای پرجمعیت به جایی رسانده است که با دو روز سکون هوا، آلودگی تا مرز هشدار پیش می‌رود، اتفاقی که این روزها در تهران و برخی دیگر از کلانشهرها شاهد آن هستیم.

واقعیت این است که تعداد روزهای ناسالم هوای تهران و طبعاً شهرهای بزرگ و صنعتی کشور را در دهه اخیر تا حدود سه برابر افزایش یافته و بدتر اینکه روزهایی که هوا در حالت بسیار ناسالم و خطرناک است، در گذشته نبود، ولی در سال گذشته ۴ روز چنین وضعی داشتند که به تعطیلی منجر شد. این احتمال وجود دارد که با ادامه روند کنونی این آمار در سال جاری و آینده بیشتر شود و حل مسئله آلودگی هوا در کشور سخت‌تر گردد. مشکل اصلی این است که ما در حال وارد شدن به وضعیتی هستیم که از نظر روان‌شناسی به آن «درماندگی آموخته‌شده» گفته می‌شود؛ یعنی پس از مدتی که نتوانستیم بر مشکل غلبه کنیم و از حل آن درمانده شدیم، به این نتیجه می‌رسیم که مشکل قابل حل نیست و این درماندگی را می‌آموزیم و به لحاظ روانی این‌گونه خود را توجیه می‌کنیم.