«رسانه مسئولیت اجتماعی»- احسان انصاری: در سال های اخیر جلسات هم اندیشی و سیمنارهای مختلفی در زمینه مسئولیت اجتماعی در ایران برگزار شده که در راستای ترویج و تقویت مفهوم مسئولیت اجتماعی بوده است.
به هر حال این جلسات هم اندیشی و سمینارها کمک بسیار زیادی به نهادینه سازی مفهوم مسئولیت اجتماعی در ایران خواهد کرد. با این وجود هنوز این جلسات و همایش ها به نتیجه مطلوب نرسیده و نتوانسته مفهوم مسئولیت اجتماعی را به یک مفهوم فراگیر در جامعه ایران تبدیل کند.
نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که اغلب جلسات هم اندیشی و همایش های مرتبط با موضوع مسئولیت اجتماعی تنها به دلیل جنبه های تبلیغاتی برگزار می شود و از غنا و عمق کافی برخوردار نیست. دلیل مهم این نکته نیز درک سطحی از مفهوم مسئولیت اجتماعی است.
در کشورهای توسعه یافته به جای اینکه مفهوم مسئولیت اجتماعی در همایش ها و جلسات هم اندیشی مورد بحث قرار بگیرد این مفهوم به جزئی ازساختار تصمیم گیری شرکت ها و زندگی روزمره شهروندان تبدیل شده است.
در سالی که گذشت میزان جلسات هم اندیشی و همایش های مرتبط با مسئولیت اجتماعی نسبت به سال های قبل افزایش قابل توجهی داشت به شکلی که بخش های مختلف جامعه اعم از نهادهای حکومتی، دولتی و بخش خصوصی در زمینه مسئولیت اجتماعی همایش های مختلفی با موضوعات متفاوت برگزار کردند.
با این وجود با افزایش میزان همایش های مرتبط با مسئولیت اجتماعی نمی توان عنوان کرد در زمینه ترویج مسئولیت اجتماعی موفقیت های قابل توجهی به دست آمده است.
نکته مهمی که درباره جلسات هم اندیشی مسئولیت اجتماعی وجود دارد مونولوگ بودن جلسات است.در اغلب همایش ها و جلسات هم اندیشی که برگزار می شود یک نفر که تخصص بیشتری در زمینه مسئولیت اجتماعی دارد صحبت می کند و بقیه بدون هضم مطالب ارائه شده از کنار مطالب عبور می کنند. این وضعیت تقریبأ درباره اغلب جلسات هم اندیشی در زمینه مسئولیت اجتماعی وجود دارد.
نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد غریب و مهجور بودن مفاهیم کلیدی مسئولیت اجتماعی،شاخه ها،پیشینه،رویکردها و تجربیات کشورهای دیگر در زمینه مسئولیت اجتماعی است.
اغلب همایش هایی که در زمینه مسئولیت اجتماعی برگزار می شود به صورت تخصصی است و تنها حول محور یک موضوع است که در چارچوب مفهوم مسئولیت اجتماعی جای می گیرد.این در حالی است که کمتر همایش و جلسه هم اندیشی در کشور برگزار شده که به دنبال باز کردن مسیر جدیدی برای مسئولیت اجتماعی،تدوین استراتژی و ارائه راه حل باشد.
تا زمانی که همایش ها و جلسات هم اندیشی در زمینه مسئولیت اجتماعی به راه حل و نتیجه منجر نشود برگزاری جلسات در این زمینه از تأثیرگذاری کافی برخوردار نیست.
موضوع دیگری که برهمایش ها و سمینارهای مسئولیت اجتماعی سایه افکنده تندیس گرایی و گرایش به دریافت و اهدای تندیس های مسئولیت اجتماعی است. در اغلب همایش هایی که برگزار می شود اغلب شرکت کنندگان بیش از آنها به دنبال فراگیری چارچوب های نظری و تئوریک مفهوم مسئولیت اجتماعی باشند به دنبال دریافت تندیس مسئولیت اجتماعی هستند.
این در حالی است که اغلب آنها به واسطه رابطه و نه تحقیق و پژوهش در زمینه مسئولیت اجتماعی تندیس دریافت می کنند. در نتیجه مفهوم مسئولیت اجتماعی در بین این افراد تنها به موارد ظاهری و سطحی خلاصه می شود و عمق و محتوا پیدا نمی کند.
تندیس گرایی به یک آفت بزرگ برای مفهوم مسئولیت اجتماعی در ایران تبدیل شده و رویکرد شرکت ها و افراد بیش از آنکه به سمت نهادینه کردن و ترویج مسئولیت اجتماعی باشد به دنبال دریافت تندیس مسئولیت اجتماعی است.از این تندیس ها نیز در اغلب موارد در راستای اهداف تبلیغاتی استفاده می شود.
نکته دیگری که در زمینه همایش ها و جلسات هم اندیشی وجود دارد و اغلب توسط نهادهای حاکمیتی و دولتی دنبال می شود تعریف و گنجاندن مفهوم مسئولیت اجتماعی در قالب مورد نظر نهاد و ارگانی است که متولی برگزاری همایش است.
اغلب مدیرانی که در چنین همایش هایی سخنرانی می کنند به شکلی صحبت می کنند که رویکردی که آنها در زمینه مسئولیت اجتماعی در پیش گرفته اند بهترین رویکرد موجود در کشور است و به همین دلیل دیگر رویکرد ها را در معرض نقد قرار می دهند.
در چنین شرایطی فرصت و فضا برای نقد عملکرد این نهادها و ارگان ها از بین می رود و یا به شکلی غیر علمی پوشش داده می شود.
نکته دیگری که وجود دارد صرف هزینه های هنگفت برای برگزاری همایش های بی نتیجه است. این وضعیت درباره بخش دولتی و خصوصی وجود دارد و اغلب جلسات هم اندیشی و همایش ها بیش از آنکه به فضایی برای تبادل آرا و دیدگاه های علمی درباره مسئولیت اجتماعی تبدیل شود به گعده های دوستانه ای تبدیل می شود که فاقد معنا و محتوا است.
این اتفاق در شرایطی رخ می دهد که هزینه های هنگفتی برای برگزاری چنین مراسم هایی با عنوان مسئولیت اجتماعی انجام شده و تلاش های زیادی برای به نتیجه رساندن آنها صورت گرفته است.
به هر حال برگزاری همایش ها و جلسات هم اندیشی درباره مسئولیت اجتماعی به عنوان یک مفهوم جدید در ایران اقدام قابل تقدیری است و سبب ترویج و تقویت مفهوم مسئولیت اجتماعی در کشور می شود. با این وجود هر حرکتی که در این زمینه صورت می گیرد نیازمند آسیب شناسی و شناخت نقاط قوت و ضعف است.در چنین شرایطی است که می توان نقاط قوت را تقویت کرد و نقاط ضعف را شناخت و در راستای اصلاح آن گام برداشت.
