مسئولیت اجتماعی: سازمانها، نهادها و بنگاههایی تجاری دولتی و غیر دولتی در راستای عمل به مسئولیت اجتماعی خود خط مشی یا منشوری را تعریف کردهاند. برخی از این مراکز، سیاستهای کاری و سازمانی خود را بر اساس این خط مشی انتخاب و اجرا می کنند. اما در برخی دیگر، عمل به مسئولیت اجتماعی در حد شعار باقی میماند.
رسانه مسئولیت اجتماعی با هدف اطلاعرسانی و آگاهی بخشی، این گزارش ها را بازنشر می دهد. قضاوت در مورد عملکرد این نهادها و مراکز به ادعایِ خود مبنی بر پایبندی به این تعهدات و سیاستگذاری بر اساس منشور مسئولیت اجتماعی تعریف شده برای سازمان، به افکار عمومی واگذار میشود.
تاریخچه:
ایجاد یک صنعت نو در کشور، و منطقه ای که با چنان صنعتی بیگانه باشد، کاریست کارستان که بخشی از تاریخ صنعت کشور و منطقه را در جهان تعریف می کند.
این اتفاق درباره صنایع انگشت شماری در کشور، به واقعیت پیوسته که یکی از مهمترین آنها، صنعت روانکاری است. تا پیش از دهه ۴۰ شمسی یا دهه ۶۰ میلادی، صنعتی به نام صنعت روانکاری در ایران وخاورمیانه وجود نداشت. در ایران که خود خواستگاه نفت بود و پالایشگاه آبادان بزرگترین پالایشگاه جهان را در آن روزگار در جنوب کشور در اختیار داشت، تا چند دهه پس از تاسیس پالایشگاه بخش اعظم روانکارهای مورد مصرف، از خارج و بیشتر توسط شرکتهای وابسـته به کنسرسیوم وارد کشور می شد.
بعد ها و پس از گذشت یکی دو دهه و با توسعه پالایشگاه آبادان واحد تولید روغن در این پالایشگاه ایجاد و برای اولین بار تولید روانکارها در این بخش به اصطلاح دولتی شروع شد. هرچند از مقدار و تنوع روانکارهای تولیدی در پالایشگاه نفت آبادان، اطلاعی در دست نیست(پژوهشی هم در این زمینه به طور مستند وجود ندارد)، لیکن واردات روانکارهای خارجی به کشور همچنان ادامه داشت، آن هم دست کم در سطحی که نیازهای محدود آن زمان رامرتفع کند.
اگرچه در جزئیات نمی توان به طور دقیق وارد شد، اما اندیشه ایجاد پالایشگاهی که منحصرا روانکار تولید کند، کم و بیش در میان دست اندرکاران صنایع ریشه دوانده بود تا اینکه سرانجام قرعه فال به نام مهندس جوان و تحصیل کرده یکی از خاندان مشهور تهرانی زده شد که با استفاده از توان مالی و نفوذ و اعتبار خود مقدمات تاسیس شرکت را فراهم ساختند.
اسناد معتبری در چگونگی رایزنی در ایجاد این پالایشگاه در اختیار نیست، ولی می توان گمانه زنی کرد که تا پیش از تاسیس شرکت نفت پارس، مذاکراتی طولانی و بحث انگیز برای ایجاد چنین شرکتی میان بنیانگزار و مسئولان دولتی وقت و شرکت ملی نفت ایران در جریان بوده است. بیشتر هم به این دلیل که در آن سالها، نبض و نظام فعالیتها در صنعت نفت در اختیار خارجیان بود و این باور در اذهان همگان اعم از دولتیان و صنعتگران و حتی پاره ای از روشننفکران وجود داشت، که این قبیل کارها از عهده ما ساخته نیست!
در چنین شرایطی سرانجام اول آذر ماه ۱۳۳۷ مطابق با ۲۲ نوامبر ۱۹۵۹ میلادی شرکت نفت پارس به طور رسمی تاسیس شد.
در تاریخ دوم دیماه ۱۳۳۷، هنگامی که روزنامه رسمی کشور به شماره ۴۰۳۹ در تهران منتشر شد. در صفحه ۴ آن توجه مخاطبان روزنامه به آگهی تاسیس شرکت نفت پارس که در ستون دوم این صفحه درج شده بود، جلب شد.
این آگهی تقریبا ۱۶۴ کلمه ای سرآغاز تاسیس شرکتی بود که همینک در پایان پنجاهمین سال فعالیت به عنوان یک شرکت معتبر و مهم، و صاحب پالایشگاه تولید روانکار خصوصی در ایران و خاورمیان شناخته می شود.
در باره موضوع شرکت و سرمایه اولیه در آگهی رسمی شرکت نفت پارس که به شماره۱۰۵۴۴ اداره ثبت شرکت ها و علائم تجاری و اختراعات به ثبت رسیده می خوانیم.
به منظور ایجاد کارخانجات تهیه مواد و محصولات نفتی و ساختمان تصفیه خانه های نفت و سایر عملیات تجاری با رعایت قوانین مربوطه شرکتی به نام شرکت سهامی نفت پارس که سرمایه آن مبلغ ۱۵۰ میلیون ریال تعیین گردیده و به ۱۵ هزار سهم ۱۰ هزار ریالی با نام تقسیم و یک ثلث بهای اسمی آن نقدا پرداخت شده و طبق اظهار در تحویل و در اختیار مدیران شرکت می باشد و بقیه تعهدی است، از تاریخ اول اذرماه ۱۳۳۷ به مدت نا محدود در تهران خیابان فردوسی، ساختمان امینی تشکیل گردید و موضوع شرکت براساس ماده دو اساس نامه عبارت است از:
الف: ایجاد کارخانجات تهیه مواد و محصولات نفتی و ساختمان تصفیه خانه های نفت در نقاط مختلف کشور و واردات مواد و محصولات نفتی، بسته بندی، توزیع، حمل ، فروش و صادرات مواد و محصولات نفتی و آنچه مربوط به مواد نفتی و هیدروکربورها می باشد که برای شرکت لازم به نظر می رسد یا بعدا هیئت مدیره و یا شرکاء لازم بدانند.(با رعایت قوانین مربوطه).
ب: تصدی هرنوع عملیات تولیدی و معاملات مربوط به آن که طبق تشخیص هیئت مدیره شرکت متضمن منافع شرکت باشد یا به نحوی از انحاء موجبات ازدیاد حقوق شرکت یااموال آن را فراهم بنماید، بلاخص نسبت به تولید مواد.
ج: ساخت عمارت و کارخانه ها به نحوی که مقصود شرکت راعملی سازد.
د: اقدام به عملیات مذکور در فوق اصالتا و وکالتا ویا غیر مستقیم ویا به وسیله تعیین نماینده یا غیر آن در تمام نقاط دنیا و یا به وسیله عقد قرارداد به واگزاری کار به پیمانکاران یا به وسیله هیئت های نمایندگی یا به وسیله تاسیس شرکت ها ویا از طریق مشارکت با افراد حقیقی و حقوقی یا مبادرت به هر نوع عملی که قانونا مجاز باشد و به هر نحوی که قانون به صراحت منع نکرده باشد.
تاسیس شرکت نفت پارس به عنوان اولین تولید کننده غیر دولتی روانکار مصادف با ایامی است که در کشور ما، شرکت ملی نفت ایران از طریق پالایشگاه نفت ابادان چند نمونه از روانکارها را تولید می کرد و در اختیار مصرف کنندگان داخلی قرار می داد.
نوع شرکت بر اساس ماده یک اساسنامه، نوع شرکت سهامی عام بود، شرکت از سال ۱۳۴۱ در سازمان بورس اوراق بها دار تهران پذیرفته شده است.
تولیدات اولیه: پس از انتشار آگهی رسمی، شرکت نفت پارس در کیلومتر ۱۹ جاده مخصوص کرج اقدام با ایجاد تاسیسات پالایشگاه تصفیه و تولید روانکارها می کند و در دو سال بعد، در تاریخ سوم دی ماه ۱۳۳۹ روزنامه کیهان در شماره ۵۲۵۴، خبری به این مضمون درج می کند:”پالایشگاه شرکت نفت پارس در تهران، به زودی فعالیتهای خود را شروع خواهد نمود”.
در ادامه این تیترخبری، می خوانیم:” پالایشگاه شرکت نفت پارس از جمله مؤسسات و کارخانجات ملی است که برای اولین بار در امور مربوطه به نفت و با سرمایه شخصی افتتاح و شروع به کار خواهد نمود. فعالیت عمده این پالایشگاه تصفیه و تقطیر مواد سنگین نفت خام است که تا کنون مقداری از آن به وسیله کشورهای دیگر تهیه و به ایران فرستاده می شد. محصول مختلف کارخانه مزبور انواع روغن گریس و روغن موتور و پارافین جامد برای مصرف بازارهای داخلی و خارجی است”.
بهره برداری از پالایشگاه:
همزمان با انتشار خبرهای مربوط به گشایش پالایشگاه نفت پارس در مطبوعات کشور و در سال ۱۳۳۹ نخستین محصولات تولیدی این پالایشگاه شامل روغن موتور، گریس، پارافین جامد و حشره کش وارد بازار داخلی شده و با استقبال مصرف کنندگان مواجه گردید.
از ان پس در آگهی های مختلفی که از سوی شرکت در مطبوعات درج شده، محصولات نفت پارس به عموم مردم معرفی می شود. یکی از قدیمی ترین آگهی هایی که در این زمینه در روزنامه اطلاعات دوشنبه ۱۹ شهریور درج شده شش نوع محصول شرکت شامل پارس اویل برای موتور های بنزینی ، پارس گریس ، پارس اویل اچ – دی برای موتور های سنگین دیزلی، پارس دوک برای کارخانه های نساجی وروغن دنده پارس معرفی شده و شرکت علاوه بر روانکارهای تولیدی خود ، نوع مصرف آن را به مشتریان یاد آور می شود . در آن زمان محل شرکت درخیابان جمهوری ( خیابان شاه سابق ) میدان جمهوری ، شماره ۷۷۸ قرار داشت و تلفن های تهران ۵ رقمی بوده است .
گزارش رسمی در اواخر شهریور ماه ۱۳۴۱ ، مدیر عامل وقت شرکت در یک گزارش رسمی که روزنامه نغمه دنیا ، شماره ۵۰ ، تاریخ ۵ مهردرج شده اعلام می کند که طی سال ۱۳۳۸ حدود ۵۰۰ میلیون ریال وطی سال ۱۳۳۹ حدود ۴۰۰ میلیون ریال ارز برای ورود فرآورده های روانکار از خارج هزینه شده ،در حالیکه این طرح ( ایجاد پالایشگاه نفت پارس ) با صرف هزینه ۲۲۰ میلیون ریال عملی شده است .
در همین گزارش ظرفیت تولید پالایشگاه نفت پارس ( در سال ۱۳۴۱ ) را معادل ۲۰ هزار تن انواع روغن موتور ،۲هزار تن انواع گریس و۲هزار تن پارافین جامد و یک محصـول جانبی شامل حشره کش اعلام می کند و نوید می دهد که بزودی محصولات جدید پالایشگاه به بازار خارجی عرضه می شود .
مشارکت با شرکت شل : توسعه شرکت و مشارکت و همکاری با شرکت شل در سال ۱۳۴۰ اتفاق می افتد . به نقل از بولتن شرکت به تاریخ مرداد ماه ۱۳۴۴ ، در آبان ماه ۱۳۴۰ شرکت نفت پارس با شرکت شل مارکتس خاورمیانه قرار دادی منعقد می کند که بر اساس آن پالایشگاه نفت پارس روغن وگریس خود را با استفاده از ادتیوهای مورد تایید کارشناسان شِل تولید کند.
پالایشگاه موفق به تهیه تولیدات خود با استانداردهای بین المللی شل می شود و این شرکت با اعزام کارشناسان خود ، آموزش متخصصان ایرانی را در زمینه های تولید روغن های پیشرفته ( بر اساس قرار داد یاد شده ) آغاز می کند.
هیات مدیره اول و بنیانگذاران: اعضای نخستین هیات مدیره بنیانگذاران شرکت نفت پارس به شرح زیر ثبت شده است .
عبدالعلی فرمانفرمائیان رئیس هیات مدیره
سیروس فرمانفرمائیان نایب رئیس
فاروق فرمانفرمائیان خزانه دار
محمد حسین فیروز بازرس شرکت
کاوه فرمانفرمائیان بازرس شرکت
ابوالبشر فرمانفرمائیان مدیر عامل اداری
وارطان آزاریان مدیر فنی
فرآورده های به روز:
مدارک و شواهد موجود نشان می دهد که از همان ابتدای تاسیس به لحاظ شراکت با کمپانی شل، پالایشگاه موفق به تهیه تولیدات خود با استاندارد های بین المللی می شود و این شرکت با اعزام کارشناسان خود ، آموزش متخصصان ایرانی را در زمینه های تولید روغن های پیشرفته ( بر اساس قرار داد یاد شده ) آغاز می کند .
با این اقدام وبر اثر آموزش های فنی و تخصصی دیگر، شرکت نفت پارس نخستین مجموعه روانکاری در صنعت کشور است که فناوری های مربوط به تولید فرآورده های روانکار را به کشور منتقل کرده و صد ها مهندس و کارشناس را در طول خدمت در این شرکت با فناوری های به روز، و ساخت و تولید روانکارها آشنا کرده است . در حال حاضر نیز این روند در ارتباط با فناوری های پیچیده نوین مانند نانو فناوری ادامه دارد و به همین دلیل است که محصولات شرکت ، همواره ممتاز و مطابق با استاندارد های جهانی شناخته می شود .
در این زمینه دریافت گواهینامه های بین المللی از جمله شواهد ارزنده است : از ابتدای تاسیس شرکت وپس از آغاز همکاری با شرکت شل ، گواهینامه های متعددی در راستای اعتبار محصولات نفت پارس به شرکت اهداشده که از قدیمی ترین آنها گواهینامه های کارخانجات مرسدس بنز آلمان، وزارت دفاع انگلیس وکمپانی کاترپیلار برای روغن موتور پارس کیان ،اس -۱ است . این روغن در زمان خود (۴۰سال پیش ) تنها روغن قابل استفاده در موتورهای دیزلی، با کارکرد ۴ هزار کیلومتر بود.
اهداف و چشم انداز:
شرکت نفت پارس به عنوان یکی از قطب های تولید روغن های روان کننده در کشور در راستای تبعیت از روند توسعه پایدار و ارزشهای سازمانی خود، یعنی احترام به مشتری، رعایت اصول شهروندی و حفظ و صیانت از محیط زیست، استقرار یک سیستم یکپارچه مدیریتی را بر اساس الزامات استانداردهای زیر در دستور کار قرار داده است:
مدیریت شرکت به موازات تلاش برای ارتقای رضایت مشتریان و کارکنان خود، افزایش ایمنی در محیط کار و ارتقای کیفیت محصولات، تعهد خود را بر پایه مدل خلق ارزش پایدار و متوازن و مبتنی بر حامل های ارزش ذیل اعلام می دارد:
- توانمند سازی کارکنان
- مسئولیت های اجتماعی
- فناوری و نو آوری
- کیفیت
- سود آوری
بیانیه ماموریت شرکت نفت پارس:
«تولید محصولات و ارائه خدمات در حوزه روانکارها، با هدف کمک به عملکرد عالی و محافظت از تجهیزات موتوری و ماشینآلات، براساس نیازهای مشتریان، با بهرهگیری از فنآوری پیشرو»
بیانیه چشمانداز نفت پارس:
انتخاب اول مشتریان در سال ۱۴۰۴
توصیف زنده چشمانداز نفت پارس:
«ما میخواهیم بهعنوان سازمانی متعالی و مسئولیتپذیر در قبال کلیه ذینفعان، تا سال ۱۴۰۴ تبدیل به انتخاب اول مشتریان در زمینه روانکارهای تجهیزات موتوری و ماشینآلات در بازارهای داخلی شویم»
منشور اخلاقی:
خانواده بزرگ نفت پارس مشتمل بر سهامداران، مدیران و کارکنان، با اعتقاد به ابن بیانیه که “موفقیت ما بر پایه خلق ارزش، تعالی، مسئولیتپذیری، ایمنی، کیفیت و نوآوری ساخته میشود” ارزشهای محوری سازمان خود را تبیین و به آنها معتقد میباشد و برای رعایت این اصول در همه فعالیتهای شرکت اهتمام میورزد.
- خلق ارزش: خلق ارزش پایدار و متوازن برای کلیه ذینفعان
- تعالی: دستیابی به تعالی در هر آنچه که انجام میدهیم
- مسئولیتپذیری: رویکرد و عملکرد مسئولانه و صادقانه در قبال مشتریان، کارکنان و جامعه
- ایمنی: محیط کاری ایمن برای کارکنان و محصولات ایمن برای مشتریان
- کیفیت: تعهد و تلاش برای حفظ و ارتقای کیفیت محصولات براساس درک نیازها و انتظارات مشتریان
- نوآوری: نوآوری در فرایندها و محصولات با تشویق روحیه خلاقیت در کارکنان و بهرهگیری از فنآوریهای پیشرو