گزارش مسئولیت اجتماعی سایپا

ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA) (Environmental Impact Assessment)، روشی است که در آن اثرات ناشی از انجام یک پروژه یا عملیات آن بر محیط زیست بررسی و پیش بینی می شود تا در هنگام انجام پروژه، با توجه به شناخت وضعیت موجود و نوع اثرات، عملیات به صورتی انجام پذیرد تا کمترین اثر بر محیط زیست وارد شود.

در ایران نیز برای ارزیابی آثار محیط زیستی برخی از طرح های (پروژه های) صنعتی و عمرانی الزام قانونی وجود دارد.
در واقع ارزیابی آثار محیط زیستی برای جلوگیری از اثر منفی طرح (پروژه) بر محیط زیست و کاهش هزینه ها است.

در ارزیابی اثرات محیط زیستی، آثار طرح (پروژه) بر محیط زیست پیش بینی می شود تا در جهت اصلاح و کاهش آثار منفی آن اقدام شود.

در این روش، با انجام مطالعات و شناختی که کارشناسان از وضعیت موجود محیط و فرآیندهای پروژه در مراحل ساخت و بهره برداری به دست می آورند، اثرات فاکتورهای عملیاتی را بر فاکتورهای محیط زیستی در مراحل مختلف شناسایی و راه کارهایی را برای کاهش اثرات فوق پیشنهاد می نمایند.

• حمایت از توسعه پایدار
• افزایش اعتبار دولت در سطوح بین المللی
• اعطای قدرت اجرایی به قوانین و مقررات

۲- تولید سبز (Green Production)

فرایندی که در مدت زمان تولید محصولات و خدمات، کمترین پیامد را نسبت به محیط زیست دارند. برای دستیابی به چنین فرایندی لازم است موارد ذیل رعایت شود:

• رعایت الزامات و قوانین محیط زیستی و کمک به اجرای آنها
• پایش مستمر، حفاظت در برابر آلودگی و زدودن آلودگی های موجود از طریق راه اندازی سیستم تصفیه فاضلاب و استفاده از سیستم آنلاین مرتبط، اندازه گیری های سه ماهه استک ها و بویلرهای سالن های تولیدی، رعایت استاندارد هوای پاک و نیز استفاده از استانداردهای بین المللی همانند خانواده ایزو ۱۴۰۰۰
• کاهش انتشار گاز کربن، آلودگی و کمترین ضایعات، زیست تخریب پذیرند (ردپای جمعی کربن)
• افزایش بهره وری انرژی و مصرف بهینه منابع پایه یا کاهش مصرف منابع با استفاده از استانداردهای بین المللی همانند ایزو ۵۰۰۰۱
• دستیابی به فناوری های سازگار با محیط زیست (گسترش تحقیقات علمی سبز و کاربردی)

۳- زنجیره تأمین سبز (Green Supply Chain)

مدیریت زنجیره تأمین سبز، یکپارچه کننده مدیریت زنجیره تأمین با الزامات محیط زیستی در تمام مراحل طراحی محصول، انتخاب و تأمین مواد اولیه، تولید و ساخت، فرایندهای توزیع و انتقال، تحویل به مشتری و بالاخره پس از مصرف، مدیریت بازیافت و مصرف مجدد به منظور بیشینه کردن میزان بهره وری مصرف انرژی و منابع همراه با بهبود عملکرد کل زنجیره تأمین است.

اغلب تصور می کنند زنجیره تأمین سبز یعنی کاهش یا استفاده نکردن از مواد مضر شیمیایی، که این تصور کاملا غلط بوده چرا که زنجیره پا را فراتر از این مرحله گذاشته و تمام بخش های یک سازمان را مد نظر قرار می دهد.

در واقع زنجیره تأمین سبز حاصل پیوند اهداف اقتصادی با اهداف محیط زیستی سازمان می باشد.

۴- خودروی سبز (Green Car)

محصولی است که در چرخه عمر خود کمترین پیامد را نسبت به محیط زیست داشته باشد. امروزه موارد ذیل جزء لاینفک تعریف خودروی سبز می باشند:

• برچسب گذاری محیط زیستی(ایزو ۱۴۰۲۲) اکولیبلینگ یک نوع از برچسب زنی محیط زیستی (عملکردی) است و به جهت تأمین اطلاعات در خصوص کیفیت محصول تولیدی برای مصرف کنندگان به کار می رود. اکولیبل متقاوت بودن یک محصول تولیدی ( کالا یا خدمات) را در خصوص محیط زیست بر اساس ملاحظات خصوصیات طول عمر آن نشان می دهد.
• طول عمر محصول (خانواده ایزو ۱۴۰۴۰) ارزیابی چرخه عمر یا Life Cycle Assessment )LCA) ابزار تصمیم‏گیری برای تعیین و ارزیابی هزینه ها و آثار زیست‏ محیطی ناشی از یک محصول، فرآیند و یا سرویس در طول دوره عمر آن است. تمرکز این ارزیابی‏ها روی فاکتورهایی نظیر جریان مواد، مصرف انرژی، پسماندهای تولید شده در طی استفاده از مواد اولیه و بازیافت محصولات از کار افتاده است.
• استانداردهای آلایندگی خودرو تست های مرتبط با مسائل محیط زیستی برای تأیید تطابق خودرو با استانداردهای کنترل آلودگی می باشند. کشورهای مختلف برای اطمینان از کنترل انتشار آلاینده های خودرو، تست های گوناگونی را تعریف کرده اند. اتحادیه اروپا براساس دو سیستم EU و ECE، هفت نوع تست تعریف کرده است. در ایران نیز از این سیستم استفاده می گردد. تعاریفی مانند Euro IV و Euro V مصادیقی از این سیستم می باشند.

۵- خدمات پس از فروش سبز (Green Services)

نمایندگی های خدمات پس از فروش خودروساز باید فرایند کاری که کمترین پیامد را نسبت به محیط زیست داشته باشد را به کار گیرند. این موارد شامل تعهدات زیر است:

• رعایت قوانین و مقررات محیط زیستی و کمک به اجرای آنها
• کنترل و حفاظت در برابر آلاینده های محیط زیستی (آب، هوا و خاک)
• افزایش بهره وری انرژی و مصرف بهینه منابع پایه یا کاهش مصرف منابع
• اجرای کامل مدیریت پسماند

۶- اسقاط خودروی سبز (Green Dismantling)

خودروهای فرسوده به طور تخمینی سالیانه ۸ تا ۹ میلیون تن زباله در کشورهای اروپایی تولید می‏کنند. در همین راستا، اتحادیه اروپا قانونی موسوم به قانون خودروهای فرسوده یاEU ELVs (به شماره ۲۰۰۰/۵۳/EC) را جهت اجرا در کلیه کشورهای این اتحادیه تصویب نمود.

بر اساس این قانون تولیدکنندگان خودرو موظف هستند که خودروی فرسوده تولید خود را از مصرف‏ کننده نهایی تحویل بگیرند و مراحل بازیافت آن را مطابق ضوابط قانون انجام دهند.

منافع اقتصادی:

صرفه جویی های حاصل از مصرف سوخت، کاهش واردات قطعات یدکی، افزایش اشتغال به سبب ایجاد صنایع بازیافت، تأمین آهن قراضه ی مصرفی صنایع فولاد، تقویت و رشد صنعت خودروسازی

منافع اجتماعی:

کاهش آلودگی و حفظ محیط زیست، کاهش هزینه های بهداشتی و درمانی، کاهش ترافیک شهری، کاهش حوادث رانندگی

مزایا و منافع طرح برای مالکان خودروهای فرسوده:

کاهش در هزینه ی سوخت، کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری به میزان گارانتی، افزایش ایمنی و کاهش تصادفات

۷- مدیریت پسماند (Waste Management)

مدیریت پسماند به معنای فراهم نمودن امکاناتی به جهت کاهش تولید پسماندها ازطریق الگوی صحیح مصرف و تفکیک آن ها در مبدأ از طریق آموزش است.

استراتژی مدیریت پسماند شامل مراحل ذیل است:

اجتناب از تولید پسماند (Avoid)، کاهش تولید پسماند (Reduce)، استفاده مجدد از پسماند (Reuse)، تفکیک و بازیافت پسماند (Recycle)، بازیابی و استحصال پسماند (Recover)، پردازش پسماند(Treat)، دفع پسماند (Dispose).

سایپا پیشرو در اجرای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده

در راستای اجرای طرح ملی تعویض خودروهای فرسوده که به نوعی آغاز کننده آن در سطح کشور، گروه خودروسازی سایپا در اواخر دهه هفتاد شمسی بوده است، در سال ۱۳۹۵ موفق به اجرای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده از محل منابع مالی داخلی سایپا (با از رده خارج کردن و جایگزینی تعداد ۱۰۰۲۵ دستگاه خودروی فرسوده و متعاقب آن کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار CO2)، و جایگزینی تعداد ۸۸۱ دستگاه خودروی تاکسی آریو با استاندارد آلایندگی یورو ۵ با تاکسی های فرسوده شهر تهران، شده است.

کسب عنوان پروژه سبز برتر و اعطای نشان سبز جامعه مدیریت سبز اروپا و بنیاد جهانی انرژی

همه ساله جامعه مدیریت سبز اروپا و بنیاد جهانی انرژی طی یک فرایند ارزیابی (EAST) آندسته از پروژه های موفق کشورهای در حال توسعه که تأثیرات اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی و تولید دانش (Technology, Social , Accounting, Environment) دارند را با هدف معرفی و قدردانی از آنان در سطح جهانی و ارتقاء اعتماد به نفس عمومی و نیز فرهنگ سازی در همگرایی مسؤولیت اقتصادی و محیط زیستی انتخاب و از آنان تقدیر بعمل می آورد.

در همین راستا پروژه “استفاده مجدد از پساب تصفیه خانه فاضلاب جهت مصارف صنعتی و آبیاری فضای سبز شرکت سایپا” در تاریخ ۲۶/۰۴/۱۳۹۵ از سوی تیم ارزیابی جامعه مدیریت سبز اروپا مورد ارزیابی قرار گرفت و براساس اعلام انجمن مذکور با کسب ۷۵۹ امتیاز از ۱۰۰۰ امتیاز، به عنوان پروژه سبز برتر موفق به دریافت “نشان سبز” از سوی جامعه مدیریت سبز اروپا و بنیاد جهانی انرژی شد.

لازم به ذکر است در مراسم مذکور علاوه بر اعطاء نشان سبز، از اقدامات راهبردی گروه خودروسازی سایپا در زمینه حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار تقدیر بعمل خواهد آمد.

دستاوردهای معاونت پشتیبانی و خدمات فنی گروه سایپا

خلاصه دستاوردهای حاصل از اجرای این پروژه که توسط معاونت پشتیبانی و خدمات فنی گروه سایپا اجرا شده عبارتست از: مدیریت منابع آب جهت مواجهه با بحران کم آبی از طریق استفاده مجدد از آب مصرفی و کاهش برداشت آب از منابع آبی منطقه، بهبود کیفیت آب مورد استفاده جهت مصارف صنعتی و کشاورزی (از جمله کاهش هدایت الکتریکی)، جلوگیری از استهلاک زود هنگام تجهیزات و تأسیسات شرکت، بالا بردن عمر مفید ممبران های سیستم RO در سالن های رنگ و کاهش هزینه های جاری آن، جلوگیری از آسیب به پوشش گیاهی شرکت و کاهش هزینه حفظ و نگهداری فضای سبز شرکت.

امید است با اجرای پروژه های مشابه در سایر شرکت های گروه، گام های مؤثرتری در راستای استراتژی کلان محیط زیستی گروه و تحقق شعار “سایپا، دوستدار محیط زیست” برداریم.