«رسانه مسئولیت اجتماعی»-احسان انصاری:پرونده پر سروصدای میانکاله پس از جنجال ها و فراز و نشیب های زیاد در نهایت توسط مسعود پزشکیان لغو شد. با این وجود گمانه زنی ها درباره ادامه پروژه پتروشیمی در این منطقه ادامه پیدا کرد تا اینکه محمد رضا عارف معاون اول رئیس جمهور آخرین میخ را بر تابوت پروژه پتروشیمی میانکاله کوبید و با اولتیماتوم به چهار وزارتخانه از آنها خواست که همه مجوزهای صادر شده در این زمینه لغو شود.
عارف به وزرای نفت،جهاد کشاورزی،اقتصاد و دارایی و صمت نامه نوشته تا همه مجوزهایی که در زمینه فعالیت پتروشیمی میانکاله صادر شده لغو شود و این پرونده برای همیشه بسته شود.
میراث جنجالی دولت های روحانی و رئیسی برای میانکاله
هنگامی که فاطمه واعظ جوادی در دولت اول محمود احمدی نژاد رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بود در پاسخ به نامه ای در خصوص احداث پالایشگاه نفت در منطقه میانکاله اعلام مخالفت کرد.
چندی بعد بیژن زنگنه وزیر نفت در دولت روحانی از عیسی کلانتری رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست خواست برای اجرای این طرح همکاری لازم را به عمل آورد.
ساخت مجتمع پتروشیمی در مازندران در سال ۹۶ پس از موافقت وزارت نفت برای ساخت این واحد بزرگ صنعتی کلید زده شد و براساس توافق وزارت نفت قرار شد ساخت مجتمع پتروشیمی در اراضی موسوم به بانک زمین که حدود ۱۰ هزار هکتار مساحت دارد در نزدیکی تالاب بین‌المللی میانکاله در شرق مازندران در صورت موافقت سازمان محیط زیست انجام شود.
این طرح در دولت دوازدهم برای دریافت ارزیابی زیست محیطی به سازمان حفاظت محیط زیست فرستاده شد، اما بدون آنکه مجوزی از سوی این سازمان صادر شود، با عنوان اینکه سازمان حفاظت محیط زیست موافقت ضمنی صادر کرده است، احداث آن از سوی بخش خصوصی و سرمایه‌گذار پیگیری شد.
در پایان سال ۱۴۰۰ کلنگ زنی پروژه پتروشیمی در میانکاله بدون اطلاع سازمان حفاظت محیط زیست انجام شد اما چیزی نگذشت که علی سلاجقه رئیس سابق سازمان محیط زیست، داشتن مجوز این پروژه را رد کرده و از احداث پتروشیمی در محدوده میانکاله انتقاد کرد.
اظهارات کلانتری درباره پروژه میانکاله
عیسی کلانتری رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست درباره این پروژه گفت: پروژه میانکاله برخلاف اسمش در تالاب میانکاله نیست و حدود پنج کیلومتر با تالاب فاصله دارد. اگر پروژه در تالاب میانکاله بود، سازمان محیط زیست می‌توانست جلوی آن را بگیرد. سازمان محیط زیست مسئول ۱۹ میلیون هکتار منطقه حفاظت شده است و هیچ پروژه‌ای نباید در مناطق حفاظت شده اجرا شود. درباره منابع آبی هم وزارت نیرو مجوزهای لازم را می‌دهد و در سال ۹۸ سازمان محیط زیست با هماهنگی این وزارتخانه اعلام کرد که هیچ پالایشگاه و پتروشیمی و کارخانه فولادی نباید در درون سرزمین یعنی نواحی مرکزی فلات ایران ساخته شود و این صنایع باید کنار سواحل دریا یا آب‌های مرزی مستقر شوند؛ بنابراین استقرار پتروشیمی میانکاله کنار دریای مازندران از نظر قانون مشکلی نداشته است و می‌تواند آب مورد نیاز خود را طبق ضوابط ابلاغی از دریا برداشته و شیرین کند و مورد استفاده قرار دهد.
کلانتری در پاسخ به سوالی مبنی براینکه پتروشیمی میانکاله مجوز محیط زیست را گرفته بود یا نه؟ بیان کرد: آنها مجوز وزارت نفت را داشتند و محیط زیست نمی‌توانست جلوی این کار را بگیرد. چرا که قرار نیست توسعه کشور متوقف شود. شمالی‌ها که نمی‌توانند همیشه نقش خدماتی را برای مسافران شمال بازی کنند؛ باید صنایع و کارخانجات بزرگ داشته باشند. معتقد به توسعه پایدار هستم. محیط زیست و توسعه از هم جدا نیستند، شما نه می‌توانی جلوی توسعه را به بهانه حفظ محیط زیست بگیری و نه می‌توانی اجازه دهی توسعه، محیط زیست را فدا کند. پتروشیمی که سالانه درآمد یک‌میلیارد دلاری دارد مهم‌تر است یا اینکه در ۹۰ هکتار زمین دو تن علوفه در هکتار تولید شود و ۱۵ تن گوشت دام بدهد که ۶۰ هزار دلار ارزش دارد؟ منطق اقتصادی و توسعه چه می‌گوید؟
افشاگری سلاجقه
در روزهای اخیر اما علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست در دولت رئیسی بالاخره از زد و بند‌های پشت پرده در این پروژه سخن گفت. علی سلاجقه در یک برنامه تلویزیونی درباره تخلف آشکار وزارت نفت گفت: نحوه شکل‌گیری پروژه میانکاله برای ما جای سوال دارد. در سال ۱۳۸۱ دولت وقت بر اساس مطالعات کارشناسی و علمی مصوبه‌ای را تصویب می‌کند که در شمال کشور هیچ‌گونه بارگذاری صنایع شیمیایی که منجر به پساب و فاضلاب می‌شود مجوز نگیرد. با این حال دولت وقت در اسفند ۱۳۹۹ تصمیم‌می‌گیرد که در میانکاله پتروشیمی تاسیس شود. چگونه است که دقیقا دو ماه قبل از تصویب دولت وزارت وقت نفت موافقت‌نامه اولیه این پروژه را به شرکت سرمایه‌گذار می‌دهد؟
پروژه‌ای که در صورت تصویب در هر جای کشور عموما با ۶-۵ هکتار راه‌اندازی می‌شود، موافقت با واگذاری ۹۲ هکتار چه معنایی دارد؟ این پروژه از لحاظ ریالی و موقعیت مکانی در زیست بوم منطقه چه اتفاقی را می‌توانست رقم بزند؟ اینها همه جای بحث بود. وقتی با شهید رئیسی به منطقه رفتیم، در مسیر فرودگاه ساری تا بندر امیرآباد، نماینده مردم محترم منطقه آمد و از من خواست که کلنگ پتروشیمی را بر زمین بزنیم. فشار نمایندگان منطقه در مجلس روی مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست زیاد بود و من آنجا گفتم که این پروژه مجوز ندارد و نباید احداث شود. شهید رئیسی همانجا فرمودند که «حتی زمین اینجا هم مشکل دارد».
تصمیم قاطع دولت چهاردهم درباره توقف پروژه میانکاله
به نظر می رسد این پروژه پر سرو صدا نیاز به قاطعیت در تصمیم گیری داشت که این قاطعیت توسط دولت چهاردهم وجود داشته است. مسعود پزشکیان با تماس با استاندار مازنداران خواستار توقف این پروژه شد که نامه عارف نیز این روند را تکمیل کرده و مهر باطل بر این پروژه زده که زیست محیط منطقه را به خطرانداخته بود.
در هفته های اخیر، تعدادی تریلی حامل تجهیزات سنگین به منطقه وارد شده بودند که این موضوع باعث گمانه زنی‌ها درباره از سرگیری پروژه پتروشیمی میانکاله شده بود.
شینا انصاری رئیس سازمان محیط زیست بارها بر این نکته تاکید کرده است که هیچ پروژه قانونی تحت عنوان «پتروشیمی میانکاله» وجود ندارد. وی همچنین اظهار کرده که سازمان محیط زیست هیچ گونه مجوز زیست محیطی برای این پروژه صادر نکرده است.
