«رسانه مسئولیت اجتماعی»- احسان انصاری:مسئولیت اجتماعی به عنوان یکی از موضوعات مورد توجه فیفا،یوفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا درآمده و سالیانه سرمایه های زیادی از فوتبال در راستای مسئولیت اجتماعی در سطح جهان هزینه می شود.
در این زمینه بسیاری از لیگ ها و باشگاه های حرفه ای در ورزش از اقدامات و طرح های مسئولیت اجتماعی به عنوان راهی برای بهبودتصویر عمومی خود، روابط عمومی بهتر و نیز بهبود استراتژی های بازاریابی استفاده می کنند.
با توجه به اینکه باشگاه های حرفه ای در سیستم های کسب و کار ملی گوناگونی فعالیت می کنند و از قوانین مختلفی در هر کشور پیروی می نمایند، ازاین رو شیوه های اجرای طرح های مسئولیت اجتماعی و متغیرهای وابسته به آن از باشگاهی به باشگاهی دیگر متفاوت است.
با این وجود باشگاه های ورزشی در ایران و به خصوص باشگاه بزرگی مانند پرسپولیس و استقلال که دارای ظرفیت های بزرگ مادی و معنوی هستند در مسیر مسئولیت اجتماعی حرکت نمی کنند و تاکنون این مفهوم در اولویت های مهم آنها قرار نگرفته است.
کمیته مسئولیت اجتماعی در فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا
فیفا به عنوان مهم ترین نهاد فوتبالی در جهان کمیته ای را با عنوان مسئولیت اجتماعی و بازی جوانمردانه تشکیل داده است. این کمیته دارای زیرمجموعه هایی است که تلاش می کند از صنعت فوتبال در راستای مسئولیت اجتماعی استفاده کند. یونیسف در سال۲۰۱۴ اعلام کرد که در این سال در حدود۳/۵ میلیون یورو توسط بازیکنان و باشگاه های فوتبال به این سازمان در راستای مسئولیت اجتماعی کمک شده است.کنفدارسیون فوتبال آسیا نیز کمیته مسئولیت پذیری را در سال۲۰۰۸ و بخش مسئولیت اجتماعی را در سال۲۰۰۹ تأسیس نمود و تعهد اجرای آن را در قالب طرح «رویای آسیا» و در جهت توسعه و گسترش اجتماعی تضمین نمود.در راستای این طرح کنفدراسیون فوتبال آسیا متعهد شد که در زمینه کاهش فقر،ارتقای آموزش،توسعه سلامتی،مقابله با بیماری، ایجاد صلح و محیط زیست تلاش کند.
اتحادیه فوتبال اروپا و مسئولیت اجتماعی
یوفا، اتحادیه فوتبال اروپا، با هدف ایجاد تأثیرات مثبت اجتماعی از طریق فوتبال، تلاش می‌کند تا با رویکردی همه جانبه، علاوه بر همراهی با جامعه برای کاهش اثرات سوء ناشی از رفتار و عملکرد انسان در حوزه محیط زیست، زمینه را برای تشویق و ترغیب مردم به ورزش، به هدف فراهم ساختن زندگی سالم، فراهم آورد.
استراتژی اتخاذ شده در حوزه مسئولیت اجتماعی فوتبال یوفا درعین حال که به توسعه پایدار در جامعه کمک می کند؛ ارزش کسب و کارهای اصلی در این سازمان را نیز افزایش می دهد.این استراتژی بر این اصل استوار است که فعالیتهای مسئولیت اجتماعی نباید مانع سودهی شود؛ بلکه مسئولیت اجتماعی باید در راستای کسب درآمد باشد.
یوفا رویکردی سیستمی را اعمال می کند که با همکاری ذینفعان اصلی اقتصادی، اجتماعی، مالی و زیست محیطی در داخل و خارج از سازمان برای ارتقای مسئولیت اجتماعی به صورت همه جانبه و در تمام سطوح فوتبال کار می کند.رویکرد یوفا همواره در حال تکامل و توسعه و پیشرفت مسئولیت اجتماعی بین یوفا و کمیته های ملی است.
فعالیت بارسلونا و منچستریونایتد در زمینه مسئولیت اجتماعی
باشگاه های مطرح فوتبال دنیا برای مسئولیت اجتماعی اهمیت قائل هستند و در زمینه های اجتماعی فعالیت های زیادی انجام می دهند.از جمله این باشگاه ها،بارسلونا است که در سه زمینه آموزش،سلامت و خیریه فعالیت دارد.همچنین باشگاه منچستر یونایتد تمرکز خود را روی حوزه های ایمنی و بهداشت،فرصت های برابر،حمایت از کودکان و آموزش و سلامت قرار داده است.اغلب باشگاه های مطرح فوتبال جهان به صورت سالیانه گزارش های رسمی خود را از فعالیت هایی که در زمینه مسئولیت اجتماعی انجام داده اند منتشر می کنند. این در حالی است که این اتفاق در ایران رخ نمی دهد و هیچ باشگاهی در لیگ برتر ایران و به خصوص باشگاه های پر طرفداری مانند پرسپولیس و استقلال گزارشی در زمینه فعالیت در حوزه مسئولیت اجتماعی منتشر نمی کنند.
چرا پرسپولیس و استقلال در زمینه مسئولیت اجتماعی فعالیت نمی کنند؟
باشگاه های فوتبال به عنوان نهادهایی که به راحتی و درستی می توانند اجتماعی را که به آن تعلق دارند نمایش دهند، از جایگاه ویژه ای در جامعه برخوردار هستند. یک باشگاه فوتبال، سفیر جامعه ای است که به آن تعلق دارد و به وسیله ی فعالیت هایش در خارج از زمین بازی آن اجتماع را نمایش می دهد؛ مسئله دیگری که از اهمیت بیشتری برخوردار است این است که باشگاه وسیله ای برای هویت بخشیدن به شهروندان است.
به دلیل حمایت طرفداران، باشگاه تصمیم می گیرد که به طرفدارانش چیزی بیشتر از یک بازی فوتبال ارائه دهد. باشگاه کمک های مختلفی در غالب برنامه های آموزشی و تحصیلی، سلامت، اجتماعی و انسان دوستی وخیریه به جامعه ارائه می دهد. وقتی باشگاه فوتبال عملکرد این چنینی دارد، شهروندان سپاسگزار می شوند و به خاطر ارتباط قویی که بین جامعه و باشگاه فوتبال به وجود می آید، شهروندان حمایت بیشتری از خود نشان می دهند.
این در حالی است که این ارتباط دو طرفه بین باشگاه های فوتبال در ایران وجود ندارد و باشگاه های بزرگی چون استقلال و پرسپولیس از این فرصت به سود جامعه استفاده نمی کنند.
اصول مسئولیت اجتماعی روی این واقعیت تأکید می کند که باشگاه های فوتبال باید متوجه تأثیر خود بر جامعه باشند و در برابر جامعه مسئولیت پذیر باشند.
هدف اصلی یک باشگاه فوتبال افزایش آسایش و رفاه خود چه در غالب موفقیت در زمین بازی و چه در فعالیت های خارج از زمین بازی اش است.نکته دیگر اینکه رفاه یک باشگاه فقط سابقه ی یک تیم نیست بلکه ثبات مالی تکنیکی و تجاری آن تیم را هم شامل می شود.با این وجود مشکلات و چالش های اقتصادی و مدیریتی باشگاه های استقلال و پرسپولیس در سال های اخیر به اندازه ای بوده که از ظرفیت های بزرگی که در اختیار دارند نه برای اصلاحات ساختاری و مدیریتی استفاده کرده اند و نه در زمینه مسئولیت اجتماعی و خدمات رسانی اقدامات تأثیرگذاری انجام داده اند.
به نظر می رسد پرسپولیس و استقلال و دیگر باشگاه بزرگ فوتبال ایران مانند سپاهان و تراکتورسازی بیشتر به دنبال کسب جوائز، پول و هوادار هستند و از این موضوع غافلند که این اهداف به واسطه گرایش فعالیت های باشگاه به مسئولیت اجتماعی قابل دستیابی هستند.
