«رسانه مسئولیت اجتماعی»- احسان انصاری:«کاپ۲۹» یکی از مهم‌ترین کنفرانس‌های بین‌المللی در حوزه کنوانسیون تغییرات آب و هوایی سازمان ملل است که هر سال در کشورهای مختلف برگزار می‌شود و امسال از۲۱ آبان تا۲ آذر در آذربایجان برگزار می شود.این اجلاس در سال ۱۴۰۱ در مصر و در ۱۴۰۲ در امارات برگزار شد. معمولا انتخاب میزبان برای این کنفرانس‌ها به صورت شورایی تعیین می‌شود. آذربایجان هم از طریق رایزنی با کشورهای مرکزی اروپا توانست میزبانی این کنفرانس را به دست بیاورد. این کنفرانس از نظر سطح و میزان شرکت کنندگان در و جنبه تخصصی که در بررسی و اتخاذ تصمیم در تدابیر لازم در مسائل زیست محیطی دارد؛ کنفرانس بسیار مهمی است اما جنبه سیاسی تعیین کننده در مسائل جغرافیای سیاسی نخواهد داشت.
در ابتدا قرار بود مسعود پزشکیان به نمایندگی از ایران در این اجلاس حضور پیدا کند اما در نهایت شینا انصاری رئیس سازمان محیط زیست در این اجلاس حضور و سخنرانی کرد.
این در حالی است که بسیاری از رهبران کشورهای مطرح جهان قرار نیست در این اجلاس که به میزبانی باکو برگزار می‌شود، شرکت کنند. به عنوان مثال پانیه روناشه، وزیر محیط زیست فرانسه چهارشنبه ۱۶ آبان اعلام کرد امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور این کشور در بیست‌ونهمین اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در آذربایجان شرکت نخواهد کرد و فرانسه تنها یک هیئت نمایندگی به آذربایجان خواهد فرستاد. علاوه بر این، منابع خبری اعلام کردند «اولاف شولتس» صدراعظم آلمان هم در این اجلاس شرکت نمی‌کند. بلومبرگ دلیل عدم حضور شولتس را مشکلات سیاسی داخلی و فروپاشی کابینه ائتلافی اعلام کرده است.
از سوی دیگر «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا و «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه نیز غیبت خود در کاپ ۲۹ را اعلام کرده‌اند. همچنین «لولا داسیلوا» رئیس‌جمهور برزیل و «اورزولا فن در لاین» رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده‌اند به آذربایجان سفر نخواهند کرد.
محمد جواد ظریف معاون راهبردی رئیس جمهور با اشاره به حضور ایران در اجلاس پیش روی کاپ ۲۹ گفت: لازمه حل مشکلات این است که در اجلاس‌های پیش رو حضور داشته باشیم. حضور نداشتن راه‌حل نیست، چون هیچکس منتظر ما نخواهد ماند. تحولات در سطح جهانی جریان خواهد داشت. می‌گوییم اگر در برخی از جلسات بین‌المللی شرکت نکنیم، مشروعیت آن اجلاس را زیر سؤال می‌بریم، اما این‌گونه نیست. شرکت نکردن به معنی ناکارآمد کردن آن روند نیست. در روابط جهانی و در مذاکرات بین‌المللی شما یا خودتان از منافعتان دفاع می‌کنید یا دیگران بر سر منافع شما معامله می‌کنند.
رئیس سازمان محیط زیست ایران اما در سخنرانی خود در این اجلاس با تاکید بر نقش ایران در مقابله با تغییرات اقلیمی، از تمامی کشورها خواست تا از استانداردهای دوگانه در این مسیر دوری کنند و تحریم‌های یکجانبه را مانعی بر سر راه تلاش‌های زیست‌محیطی کشورها دانست.
وی گفت: حاکمیت ملی و اولویت‌های کشورها کلید مواجهه با چالش‌های تغییرات اقلیمی جهانی و دگرگونی سیستم انرژی جهانی است. کشورها باید به طور برابر به فناوری‌ها، دانش، سرمایه‌گذاری و انرژی هسته‌ای دسترسی داشته باشند تا سهم انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر را برای تحقق این هدف افزایش دهند. از این رو، تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه نباید مانع تلاش‌های کشورهای عضو در این مسیر شوند.
نکته دیگر اینکه همزمان با افتتاحیه اجلاس جهانی کاپ «کنفرانس اعضای کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل» نمایندگان بخش خصوصی ایران با همت کمیسیون انرژی و کمیسیون استاندارد، محیط زیست، توسعه پایدار و آب اتاق ایران در شهر باکو جمهوری آذربایجان حضور یافتند.
قرار است هیات اعزامی اتاق ایران طی هفت روز با حضور در نشست‌های تجاری و رویدادهای جانبی تخصصی ضمن تبادل و اشتراک تجارب جهانی برای تامین مالی و سرمایه گذاری در حوزه کاهش انتشار کربن، توسعه انرژی های تجدیدپذیر، موضوعات مرتبط با بازارهای بین المللی کربن، راهکارهای مقابله با تغییر اقلیم، آخرین یافته‌ها و راهکارهای کاهش آلایندگی را در مذاکرات با اندیشمندان و کارشناسان از تمامی کشورهای جهان بررسی کنند.
واقعیت این است که دستیابی به یک توافق قابلاعتنا در جریان نشست تغییرات اقلیمی سازمان ملل‌متحد تحت‌عنوان کاپ۲۹ در باکو، در سایه تحولات روز دنیا در هالهای از ابهام قرار دارد. بااین‌حال اما این امیدواری وجود دارد که مساله تامین مالی مقابله با چالش‌های اقلیمی، در دستور کار محوری اجلاس قرار گیرد. انتظار می‌رود بیش از ۱۰۰رئیس و نماینده دولت طی چند روز آینده به باکو، پایتخت جمهوری‌آذربایجان وارد شوند و به احتمال زیاد اولین رایحهای که به مشام آنها خواهد رسید، بوی نفت خواهد بود.
باید این نکته را یادآور شد که رهبران جهان برای تصمیم‌گیری درخصوص موضوعی سرنوشت‌‌‌‌‌ساز به باکو آمده‌‌‌‌‌اند؛ آیا این سیاره می‌‌‌‌‌سوزد تا تولیدکنندگان سوخت‌های فسیلی بتوانند به کسب درآمدهای هنگفت خود ادامه دهند، یا اینکه آیا سرانجام مسیر دیگری را در پیش خواهند گرفت؟ بزرگ‌‌‌‌‌ترین اقتصاد جهان یعنی ایالات‌‌‌‌‌متحده، در شرف دور‌شدن از تمرکز بر توسعه انرژی پاک که توسط جو‌‌‌‌‌بایدن پایه‌‌‌‌‌ریزی شد، قرار دارد، با این‌حال بسیاری از تحلیلگران حوزه انرژی، به این نکته اذعان دارند که هیچ کشوری تاکنون به اندازه ایالات‌‌‌‌‌متحده نفت و گاز تولید نکرده‌است. نکته جالب اینجاست که در دوران تصدی بایدن، شاهد رشد ۲۰درصدی در صدور مجوزهای نفت و گاز نسبت به دوره اول ریاست‌‌‌‌‌جمهوری ترامپ بوده‌‌‌‌‌ایم.
بدون تردید حضور ایران در کاپ ۲۹ می‌تواند فرصتی طلایی برای بهبود وضعیت محیط زیست این کشور باشد. ایران به عنوان کشوری که با چالش‌های جدی در زمینه آب و هوا، ریزگردها و آلودگی هوا مواجه است، می‌تواند از تجربیات سایر کشورها بهره‌مند شود و راهکارهای نوین را برای مقابله با این چالش‌ها بکار گیرد. این کنفرانس به ایران این امکان را می‌دهد که با دیگر کشورها در زمینه تبادل دانش و فناوری‌های سبز همکاری کند و از این طریق برنامه‌های ملی خود را تقویت کند.
یکی از دستاوردهای کلیدی حضور ایران در کاپ ۲۹، تغییر رویکرد از انرژی فسیلی به انرژی تجدیدپذیر است. با توجه به منابع غنی انرژی تجدیدپذیر در ایران، از جمله انرژی خورشیدی و بادی، این کشور می‌تواند با همکاری‌های بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، به توسعه پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر پرداخته و در راستای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی گام بردارد. این تغییر رویکرد نه تنها به بهبود کیفیت هوا و کاهش آلودگی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در مناطق مختلف کشور نیز بینجامد.
همچنین، ایران می‌تواند با مشارکت در برنامه‌های حمایتی و مالی بین‌المللی، به اجرای پروژه‌های محیط زیستی در داخل کشور بپردازد. این همکاری‌ها می‌تواند شامل پروژه‌های حفاظت از منابع آب، مدیریت پایدار زراعی و استفاده بهینه از منابع طبیعی باشد. با اتخاذ سیاست‌های مناسب و ایجاد زیرساخت‌های لازم، ایران قادر خواهد بود تا وضعیت زیست‌محیطی خود را بهبود بخشد و در کنار آن، به توسعه پایدار و کاهش فقر در جوامع محلی نیز کمک کند.
در نهایت، حضور ایران در کاپ ۲۹ می‌تواند زمینه‌ساز توسعه دیپلماسی محیط زیستی این کشور باشد. با توجه به چالش‌های جهانی تغییرات اقلیمی، ایران نیاز دارد تا نقش فعالی در مذاکرات بین‌المللی ایفا کند و با توجه به شرایط ویژه خود، به بیان تجربیات و نیازهای ملی بپردازد. این دیپلماسی می‌تواند به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی منجر شود و در نهایت به تحقق اهداف ملی و جهانی در زمینه تغییرات اقلیمی کمک کند.
