مدیریت مسئولیت اجتماعی: وزارت راه و شهرسازی به عنوان یک شهروند سازمانی، به اهمیت آثار و پیامدهای اقدامات خود در اجتماعات انسانی و محیط زیست آگاه بوده و به موجب منشور حاضر پایبندی‌اش را به اصول و ارزش‌های اساسی هدایت و مداخله‌ی مسئولانه در حوزه‌ی ماموریت و وظایف خود و سازمانها و شرکت‌های تابعه اعلام می‌دارد.
به گزارش رسانه مدیریت مسئولیت اجتماعی وزارت راه و شهر سازی منشور مسئولیت اجتماعی خود را به شرح ذیل منتشر کرد.
مقدمه:
تحقق توسعه‌ی پایدار مستلزم پایبندی عمومی به اصول هدایت و مداخله‌ی مسئولانه در اجتماع و محیط زیست است. اصول و ارزش‌های یادشده، مبانی مسئولیت اجتماعی وزارت راه و شهرسازی را در قبال فرهنگ، جامعه و محیط‌زیست شکل می‌دهد و چارچوبی جدید برای ارزیابی این دستگاه از اثربخشی و مطلوبیت اقدامات و فعالیت‌های آن خواهد بود. مسئولیت اجتماعی وزارت راه و شهرسازی ایجاب می‌کند که در ارتباط خود با مشتریان، اجتماعات محلی و محیط‌زیست به اصول کلی شفافیت، پاسخگویی، رفتار اخلاقی، احترام به منافع ذینفعان، حاکمیت قانون و حقوق شهروندی پایبند باشد.
مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به عنوان بازوی علمی وزارت راه و شهرسازی، تدوین منشور مسئولیت اجتماعی سازمانی این وزارتخانه را وظیفه ذاتی خود می داند. بر این اساس بخش مطالعات اجتماعی و توسعه پایدار مرکز، طی سلسله جلساتی با کارشناسان و اساتید این حوزه، نظام نامه مسئولیت اجتماعی را تدوین نموده است.
تعاریف:
مسئولیت اجتماعی، عبارت است از تمایل یک سازمان به مد نظر قرار دادن ملاحظات اخلاقی، اجتماعی و زیست‌محیطی در تصمیم‌گیر‌ی‌های سازمانی و پاسخگویی نسبت به تأثیر فعالیت‌ها و تصمیمات خود بر جامعه و محیط زیست.
سازمان، مجموعه‌ی هدفمندی است با ماموریتی خاص و دارای مرزها و حدودی که آن را از محیط خود جدا می‌سازد. در اینجا، منظور از سازمان، ستاد وزارتخانه و کلیه شرکت‌ها و سازمان‌های تابعه هستند.
محیط‌زیست، (شامل زمین، آب، هوا، اتمسفر، گیاهان و موجودات زنده) به همه عرصه‌هایی گفته می‌شود که در آنها زندگی جریان دارد و بر بقاء و رشد ساکنان آن تأثیر می‌گذارد.
مشتری، به سازمان یا فردی گفته می‌شود که محصول یا خدمات دریافت می‌کند. در اینجا، منظور از سازمان، مؤسسات دولتی، شرکا، تأمین‌کنندگان کالاها و خدمات، پیمانکاران، رقبا، نهادهای حرفه‌ای و انجمن‌هایی است که سازمانها در آنها عضویت دارند.
جامعه، به مجموعهای از افراد گفته می‌شود که با نظامات و سنن و آداب و قوانین خاص به یکدیگر پیوند خورده، زندگی دسته جمعی دارند و معمولاً در سرزمین معینى زندگى مى‌کنند.
حوزه‌های مسئولیت اجتماعی
۱- سازمان
۲- محیط زیست
۳- مشتریان
۴- جامعه
۱- مسئولیت‌های اجتماعی در ارتباط با سازمان
– ایجاد محیط فرهنگی مناسب در محل کار برای تمرین و کاربست مسئولیت‌های اجتماعی.
– ایجاد فرصتهای عادلانه برای ارتقای سازمانی مبتنی بر قوانین و مقررات مصوب؛ صرف‌نظر از قومیت، جنسیت، زبان و سایر ویژگیهای شخصی.
– برطرف کردن موانع تحقق رفتارهای قانونی در درون سازمان و التزام به قانون.
– به رسمیت شناختن تشکلهای درون سازمانی و تعامل سازنده آنها با یکدیگر و برطرف کردن موانع ایجاد تشکلها.
– اطمینان از شفافیت و نفی تبعیض در دسترسی آزاد به اطلاعات و اجرای کامل قانون دسترسی به اطلاعات.
– ایجاد فرآیندهای مناسب جهت تعامل میان کارکنان و مدیریت بدون واهمه از تبعات منفی و نتایج آن.
– اطمینان از اجرای کامل قانون کار و مقررات پرداخت حقوق، دستمزدها و نظام هماهنگ پرداخت.
– شناسایی و رفع موانع و مشکلات ایمنی محل کار.
– بهبود شرایط ایمنی و بهداشت جسمی و روانی و تلاش در جهت کسب استانداردهای لازم در این زمینه، متناسب با محیط و فرد.
– احترام به حریم خصوصی کارکنان و حفاظت از اطلاعات شخصی آنان.
– اجرای سازوکارهایی که گزارش‌دهی هرگونه تخلف از سیاستهای وزارتخانه، فساد مالی، اداری و انواع سوء استفاده از قدرت و جایگاه سازمانی را بدون هراس از انتقام یا اخراج از کار ممکن سازد.
– تقویت احساس مسئولیت کارکنان در برابر وقوع رشوه، فساد مالی و اداری در سازمان از طریق آموزش، اطلاع رسانی و سیاستهای تشویقی.
۲- مسئولیت‌های اجتماعی در ارتباط با محیط زیست
– رعایت سبک زندگی پایدار و پرهیز از خسارت به محیط زیست و رعایت هماهنگی فعالیت‌ها با آن
– ارزیابی آثار زیست محیطی کلیه فعالیت‌ها، طرح‌ها و پروژه ها و لحاظ کردن هزینه های محیط‌زیست در ارزیابی اقتصادی طرح‌ها و پروژه ها.
– جبران خسارت‌های احتمالی ناشی از اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها به محیط‌زیست.
– کاهش مصرف انرژی و سرمایه گذاری در جهت انرژی های تجدیدپذیر و پاک و به کارگیری آن.
– کاهش مصرف آب و سرمایه‌گذاری در امر بازیافت پساب‌ها.
– تعامل با سازمان‌های مردم نهاد فعال در حوزه محیط زیست.
– جایگزینی فناوری‌ها، مواد و مصالح سازگار با محیط زیست (قابل بازیافت) به جای موارد مخرب و آلوده‌کننده محیط زیست.
– الزام به تدوین بیانیه پایداری زیست محیطی در حوزه فعالیت و ارزیابی آن.
۳- مسئولیت‌های اجتماعی در ارتباط با مشتریان
– شناسایی خطرپذیری‌های (ریسک‌های) فساد و اجرا و توسعه‌ی سیاست‌ها و فعالیت‌های مقابله با رشوه و اخاذی
– رعایت شفافیت در سیاستهای خرید، توزیع و پیمانکاری (از جمله رعایت زمان پاسخگویی به درخواستها به صورت مکتوب).
– رعایت حقوق مالکیت مادی و معنوی
– التزام به قراردادها و اجتناب از حقوق و اختیارات یکجانبه و درج موارد ناعادلانه در تنظیم قراردادها با مشتریان.
– تقویت فرهنگ داوری و نهادهای میانجیگری و مکانیزمهای حل اختلاف و سازوکارهای تاسیس نهادهای میانجیگری.
– اطمینان یافتن از تناسب ارائه‌ی خدمات با نیازهای مشتریان متفاوت و احترام گذاشتن به سلایق متفاوت آنان.
– دفاع از سازوکار رقابت منصفانه و فعالیت‌های ضد انحصار و ضد دامپینگ و دسترسی آزادانه به اطلاعات
– راهنمایی مشتریان در استفادۀ درست و بهینه از خدمات و ارائه‌ی اطلاعات لازم، صحیح، قابل درک در کلیه ابعاد به آنان. همچنین، آگاهی دادن نسبت به خطرات احتمالی و قابل پیش‌بینی مربوط به استفاده از خدمات.
– شفاف‌سازی سازوکارهای جبران خسارت برای ذینفعان و مشتریان.
– ارائه اطلاعات شفاف و کافی درباره قیمت (شامل: کسورات و هزینه نهایی)، شرایط و هزینه کالا و خدمات به مشتریان.
– در نظر گرفتن تعرفۀ یارانه ای برای افراد و خانواده‌های نیازمند در تعیین قیمتها و هزینه ها.
– حمایت از نهادهای حرفه‌ای به‌عنوان یک سرمایه ملی در مواقع درگیر شدن آنها با بحران‌های اقتصادی
۴- مسئولیت‌های اجتماعی در ارتباط با جامعه
در راستای توسعۀ اجتماعات محلی و کمک به حل چالشهای اجتماعی:
– مشورت با نمایندگان گروههای محلی و نهادها و سازمان، در تعیین الویت های مرتبط با سرمایه گذاری اجتماعی و فعالیت‌های توسعه جامعه.
– اطمینان از بهره مندی گروههای آسیب پذیر از منابع حاصل از سرمایه گذاری اجتماعی و فعالیت‌های توسعه‌ای.
– همکاری با انجمنهای محلی و سازمان‌های مردم‌نهاد با هدف جلب مشارکت آنها در افزایش رفاه عمومی و توسعه اجتماعات محلی.
– در الویت همکاری و مشارکت قراردادن تامین‌کنندگان، تهیه و تولیدکنندگان محلی محصولات و خدمات.
– در اولویت قرار دادن آموزش مهارتها و توانمندسازی جامعه محلی بویژه زنان و جوانان.
– حفظ و حراست از میراث تاریخی و فرهنگی و احترام به فرهنگهای محلی و سنتهای فرهنگی.
– رعایت پیوست‌های فرهنگی، اجتماعی در اقدامات و فعالیت‌ها و ارزیابی سالانۀ آن.
– پرهیز از هرگونه اقدامی که منجر به فروپاشی اجتماع محلی شده و مهاجرت‌های گسترده را موجب می‌شود، تداوم سکونت در مکان را مختل می‌سازد و یا پدیده خانه‌بدوشی را گسترش می‌دهد.
