سید رضا جمشیدی:مسئولیت اجتماعی به عنوان یک مفهوم فراگیر می تواند در ساحت های مختلف سیاسی،اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی نقش آفرین باشد. در واقع چتر مفهوم مسئولیت اجتماعی به اندازه ای در زمینه جمعی و فردی گسترده است که می تواند به گفتمان های ایجابی برای اعتلای جامعه نزدیک شود.
گفتمان مسئولیت اجتماعی علاوه بر اینکه در درون خود حامل گفتمان های متعددی است و یا می تواند باشد در عین حال به گفتمان های دیگر نیز با توجه به ماهیتی که دارند نزدیک و یا دور می شود. این وضعیت درباره گفتمان وفاق ملی که در دولت مسعود پزشکیان بروز پیدا کرده نیز وجود دارد. در واقع بین گفتمان مسئولیت اجتماعی و گفتمان وفاق ملی مفاهیم کلیدی مشترکی وجود دارد که این دو گفتمان را به هم نزدیک می کند به شکلی که قرابت معنایی قابل توجهی پیدا می کنند.
گفتمان وفاق ملی به معنی توافق، همدلی و اتحاد میان افراد یا گروه‌ها می باشد. زمانی که افراد یا گروه‌های مختلف با وجود تفاوت‌هایشان بر سر برخی اصول مشترک به توافق برسند و برای رسیدن به یک هدف مشترک با هم همکاری کنند، می گویم «وفاق» شکل گرفته است. «وفاق» واژه جدیدی نیست و بسیاری از نظریه پردازان به این واژه توجه داشته اند؛ از جمله آن‌ها «مارشال» می‌باشد که وفاق را با توافق به یک موضوع یا مجموعه ای از ارزش ها برابر کرده که ادراکی مشترکی از آن‌ها وجود دارد. «گیدنز» در مورد وفاق بیان می‌کند که اجماع اعضای یک گروه و جامعه در ارزش های اجتماعی. «آگوست کنت» نیز ملاک شکل گیری وفاق و همبستگی در جامعه را بر توافق اذهان اعضای آن می‌داند.
پزشکیان با مطرح کردن وفاق ملی بر این باور است که بخش عمده و اساسی مشکلات موجود در کشور را می‌توان از طریق گفتگو و تعامل بین گروه های مختلف جامعه با نظام سیاسی حل و رفع کرد. هر چند در شرایط فعلی و با وجود شکاف های عمیق در جامعه و قهر بخشی از افراد جامعه ایجاد وحدت و همدلی امری دشوار است.
با این وجود مسعود پزشکیان همواره بر اهمیت وفاق ملی تأکید دارند و بهره گیری از آن را یکی از راه حل هایی برای گذر از بحران ها و شکاف های سیاسی و اجتماعی فعلی کشور می‌داند. تأکید بر وفاق ملی از سوی رئیس‌جمهور در حد شعار نبوده و شاهد اقدامات صورت گرفته در راستای عملی کردن این شعار از سوی دولت ایشان بوده ایم. از جمله اقداماتی که ایشان در جهت تحقق بخشیدن به شعار خود انجام داده است می توان به افزایش مشارکت زنان در ساختار قدرت کشور و انتصاب افرادی از اقلیت های مذهبی بعنوان استاندار در برخی از استان ها اشاره کرد.
این اقدامات نشان دهنده تلاش دولت در راستای ایجاد حس همبستگی و وفاق ملی در میان اقشار مختلفی از افراد جامعه می باشد که تا امروز احساس نادیده گرفته شدن می کردند. از این رو برای اینکه شعار وفاق ملی رئیس‌جمهور بتواند به یک گفتمان در جامعه تبدیل شود نیازمند این است که یک چارچوب مشخص برای آن تعریف شود. چارچوبی که همه گروه های اجتماعی جامعه بتوانند با آن ارتباط بگیرند.
مسئولیت اجتماعی نیز همه افراد و گروه های جامعه را به سمت همکاری و تعامل برای حل چالش ها و داشتن یک جامعه بهتر دعوت می کند. در واقع ماهیت اصلی مفهوم مسئولیت اجتماعی با ماهیت وفاق ملی قرابت معنایی زیادی دارد و به همین دلیل می توانند در راستای همپوشانی هم حرکت کنند. از سوی دیگر مسئولیت اجتماعی هر گونه انشقاق و تفرقه را در مسائل اجتماعی مذموم می شمرد که این موضوع نیز در گفتمان وفاق ملی مورد توجه قرار گرفته است.
نکته مهمی که در گفتمان مسئولیت اجتماعی وجود دارد که می تواند در راستای هم افزایی برای گفتمان وفاق ملی نقش تعین کننده ای داشته باشد مسئولیت های فراقانونی و سازمانی است که در مفهوم مسئولیت اجتماعی مستتر است. این نکته می تواند باعث شود جریان های سیاسی و اجتماعی نگاهی فراتر از منافع فردی و گروهی خود داشته باشند و بیشتر به منافع ملی و جامعه توجه کنند.
در واقع اگر در گفتمان وفاق ملی موضوع مسئولیت اجتماعی نیز مورد توجه قرار بگیرد بسیاری از اصطکاک هایی که به دلیل تداخل کارکردهای نهادهای مختلف به وجود آمده از بین می رود و سازمان ها و نهادهای مختلف با نگاهی فراتر از وظایف خود به اعتلای زندگی جمعی می پردازند که همان هدف اصلی گفتمان وفاق ملی است.
از سوی دیگر گفتمان مسئولیت اجتماعی نیز می تواند از فرصتی که گفتمان وفاق ملی در زمینه اتحاد و انسجام اجتماعی در جامعه ایجاد می کند به سود خود استفاده کند و خود را به عنوان یک پاردایم غالب در جامعه مطرح کند.
اگر پزشکیان قصد دارد یک گفتمان ماندگار در ادبیات سیاسی و اجتماعی ایران شکل بدهد باید از مفاهیم کلیدی مانند مسئولیت اجتماعی که از جنبه های مختلف می تواند به گسترش مفهوم وفاق ملی کمک کند توجه کند و آن را در دستور کار دولت خود قرار بدهد.
