رسانه مسئولیت اجتماعی – مریم شقاقی : در زمان جنگ، مسئولیت اجتماعی دولت‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها چند برابر اهمیت پیدا می‌کند، چرا که هر یک نقش مهمی در حفظ ثبات اجتماعی، اقتصادی و روانی جامعه دارند. این مسئولیت‌ها هم در سطح رسمی (دولت و نهادهای حکومتی) و هم در سطح غیررسمی (بخش خصوصی و شرکت‌ها) تعریف می‌شود.
مسئولیت اجتماعی دولت‌ها در زمان جنگ:
۱٫ تأمین امنیت جانی و مالی مردم
دفاع از مرزها و شهرها
برقراری نظم و امنیت داخلی
جلوگیری از وحشت عمومی و مدیریت بحران‌های داخلی
۲٫ مدیریت رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی صحیح
مقابله با جنگ روانی دشمن
انتشار اخبار دقیق و به‌موقع
آموزش مردم برای آمادگی در برابر خطرات احتمالی (پناهگاه‌ها، مسیرهای امداد و …)
۳٫ حمایت از آسیب‌دیدگان
اختصاص بودجه ویژه برای کمک به مجروحان، خانواده ها ، آوارگان و آسیب‌دیدگان
ایجاد مراکز موقت اسکان
ارائه خدمات درمانی رایگان به قربانیان جنگ
۴٫ حفظ اقتصاد کشور
جلوگیری از تورم و کمبود کالاها
مدیریت عادلانه توزیع منابع
کنترل قیمت‌ها و مقابله با احتکار
۵٫ حمایت روانی و فرهنگی
راه‌اندازی کمپین‌های امیدبخشی
کمک به ایجاد روحیه ملی و مقاومت در مردم
ارائه مشاوره‌های روان‌شناسی رایگان برای مردم مناطق بحران‌زده
مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها و نهادهای عمومی (شهرداری‌ها، دانشگاه‌ها، هلال‌احمر و…):
۱٫ ارائه خدمات اضطراری
تأمین پناهگاه‌ها، حمل‌ونقل عمومی رایگان برای تخلیه مردم از مناطق خطرناک
مدیریت سریع بحران‌های محلی (آتش‌سوزی، آواربرداری و…)
۲٫ آموزش و اطلاع‌رسانی به مردم
برگزاری کارگاه‌های امداد و نجات
آموزش‌های لازم در مورد ایمنی، کمک‌های اولیه و رفتارهای اضطراری
۳٫ بسیج نیروهای داوطلب
تشکیل تیم‌های مردمی برای کمک‌رسانی
سازمان‌دهی نیروهای داوطلب در بیمارستان‌ها، مراکز اسکان و خطوط پشتیبانی
مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و بخش خصوصی:
۱٫ حفظ اشتغال و پرداخت حقوق کارکنان
ادامه پرداخت حقوق حتی در شرایط بحرانی
ایجاد امکان دورکاری یا کار نیمه‌وقت برای کارکنان
۲٫ تأمین کالاها و خدمات اساسی
همکاری در تأمین کالاهای ضروری مثل غذا، دارو، پوشاک و تجهیزات امدادی
خودداری از افزایش قیمت‌ها و احتکار
۳٫ ارائه کمک‌های نقدی و غیرنقدی
اهدای بخشی از سود شرکت به کمک‌های بشردوستانه
همکاری با نهادهای امدادی و هلال‌احمر برای ارسال کمک‌ها
۴٫ حمایت روانی از کارکنان
ارائه خدمات مشاوره روان‌شناسی به کارمندان
ایجاد برنامه‌های حمایتی برای خانواده‌های کارکنانی که خانواده شان در کنارشان نیستند
۵٫ مسئولیت رسانه‌ای
استفاده از پلتفرم‌های تبلیغاتی خود برای انتشار پیام‌های همبستگی، امیدبخشی و دعوت به مشارکت اجتماعی
مقابله با شایعات و اطلاع‌رسانی درست به مخاطبان و مشتریان خود
همچنین در شرایط جنگی ، مسئولیت اجتماعی مردم نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ انسجام ملی، حمایت از آسیب‌دیدگان و تقویت امیدبخشی به جامعه خواهد داشت. این مسئولیت می‌تواند از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد:
۱. حمایت از خانواده‌های آسیب‌دیده
کمک‌های داوطلبانه و جمعی: مردمی که توان مالی یا مهارت خاصی دارند، می‌توانند برای تهیه امکانات اولیه، هزینه‌های درمانی یا بازسازی خانه‌ها به خانواده‌های تماس‌دیده کمک کنند.
تشکیل بانک‌های اجتماعی: ایجاد صندوق‌های حمایت محلی و خیریه‌های مردمی، به تسهیل فرایند دریافت و توزیع کمک‌ها کمک شایانی می‌کند.
۲. مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی و اطلاع‌رسانی
آگاهی‌بخشی هدفمند: تولید محتواهای آموزشی در فضای مجازی برای آگاه کردن مردم از راه‌های ایمن ماندن، نحوه کمک‌رسانی و نحوه ارتباط با دستگاه‌های مسئول.
برگزاری رویدادهای همبستگی اجتماعی: کنسرت‌های خیریه، نمایشگاه‌ها، مسابقات ورزشی یا دیگر رخدادهای فرهنگی با هدف جمع‌آوری کمک برای آسیب‌دیدگان
۳. حفظ روحیه و انگیزه ملی
خنثی‌سازی شایعات: در زمان بحران، شایعات می‌تواند وضعیت روانی جامعه را تهدید کند. نقش مردم و رسانه‌های مردمی در نشر اخبار صحیح و تاییدشده بسیار حیاتی است.
حمایت رسانه‌ای و هنری: انتشار پیام‌های امیدبخش، کارهای هنری الهام‌بخش، و داستان‌های واقعی از ایثار و همبستگی، می‌تواند حس وطن‌پرستی و امید را تقویت کند.
۴. مشارکت در اقتصاد مقاومتی
حمایت از تولید ملی: خرید از کسب‌وکارهای داخلی و تشویق به استفاده از محصولات داخلی در کنار کاهش وابستگی به محصولات خارجی.
ترویج سبک زندگی کم‌هزینه و سازگار با منابع محدود: کاهش مصارف غیرضروری برای تضمین امنیت غذایی، انرژی و دارویی کشور در شرایط بحران.
۵. فعالیت‌های داوطلبانه در میدان‌های امدادی
آموزش دوره‌های اولیه پزشکی و امدادگری: مردم داوطلب می‌توانند در نهادهایی مانند هلال‌احمر، آموزش دیده و در مواقع ضروری وارد عمل شوند.
حضور در شبکه‌های کمک‌رسان: کمپین‌های مردمی نظیر جمع‌آوری خون، لوازم کمک‌اولیه و وسایل زندگی برای ارسال به مناطق آسیب‌دیده.
چرا مسئولیت اجتماعی حیاتی است؟
۱٫ پر کردن خلأ دولت:
در شرایط بحران، نیازهای جامعه از جنس فراگیر است و ظرفیت دولت ممکن است کفایت نکند؛ در این میان، مشارکت مردم می‌تواند نقش تکمیلی ایفا کند.
۲٫ افزایش تاب‌آوری اجتماعی:
همبستگی فرهنگی و حمایت متقابل، قدرت جامعه را در رویارویی با دشواری‌های ناشی از جنگ بالا می‌برد.
۳٫ حفظ انسجام ملی:
وقتی مردم فعالانه در کمک‌رسانی حضور دارند، حس ملی و همبستگی افزون‌تر شده و جلوی تفرقه و نارضایتی احتمالی گرفته می‌شود.
در زمان جنگ، مسئولیت اجتماعی فقط وظیفه دولت نیست؛ هر نهاد، سازمان، شرکت و کسب‌وکار باید سهم خود را در حمایت از مردم، حفظ اقتصاد کشور، ارائه خدمات ضروری و کمک به بازسازی روحیه ملی ایفا کند.
همدلی و همکاری سه‌جانبه مردم، دولت و بخش خصوصی می‌تواند تا حد زیادی از آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی جنگ بکاهد.
مسئولیت اجتماعی مردم نیز در زمان جنگ ، فراتر از کمک مالی می‌رود و در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و روحی–روانی اهمیت زیادی پیدا می کند . مشارکت جمعی، همبستگی اجتماعی، حفظ روحیه ملی و اقدام هدفمند می‌توانند ساختار امنیتی و روانی کشور را تقویت کنند و در نهایت امید و استقامت را در قلب جامعه تقویت نمایند.
