«رسانه مسئولیت اجتماعی»- مریم شقاقی:اگر چه فرهنگ ریختن آشغال در طبعیت در ایران نسبت به گذشته بهتر شده اما هنوز هستند کسانی که راحتی خود را تخریب محیط زیست ترجیه می دهند و بدون ملاحظه آشغال های خود را در طبیعت رها می کنند. این وضعیت به خصوص در ایام نوروز و در مراکز تفریحی پرجمعیت بیشتر به چشم می آید.
نریختن زباله در طبیعت و معابر انواع مختلفی دارد که از کوچک به بزرگ طبقه بندی می شود. با این موجود که رها کردن زباله های کوچک و به اصطلاح رایج میان افرادی که گویی برای نابودی زمین از نشان را جذب کرده اند و اقدام به ریختن زباله میکنند زباله های ناچیز مهم در طبیعت اما آورد موجب آلودگی و به وجود آمدن بیماری های عفونی می گردد.
واقعیت این است که در کنار مسئولیت فردی در فرهنگ نریختن زباله، مسئولان و سازمانهای مختلف نیز وظیفه دارند برای فرهنگسازی اقدام کنند. از مسئولان این توقع وجود دارد که نسبت به مسئله محیط زیست، فعالیتهای بیشتری داشته باشند. با وضع قوانین و ایجاد آموزشهای گوناگون، مردم را نسبت به نریختن زباله آگاه کنند. از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی جرایمی برای رانندگانی که اقدام به ریختن زباله میکنند، تنظیم شده است. این انتظار میرود با رانندگان متخلف برخوردی جدی شود تا رفته رفته شاهد از بین رفتن این عادت ناپسند باشیم.
مسئولان با اجرا کردن قوانین و فرهنگسازی درست و مستمر و با رعایت کردن مداوم و احساس وظیفه مردم نسبت به فرهنگ نریختن زباله، ما میتوانیم با همکاری یکدیگر این فرهنگ پسندیده را در جامعه نهادینه کنیم.
ما باید بپذیریم که نسبت به محیط زیست و سلامتی شهرمان مسئول هستیم. ما باید خودمان توقع داشته باشیم که نباید در معابر و طبیعت آشغال بریزیم. پذیرش این وظیفه، به مرور موجب خواهد شد که تمام افراد نسبت به نریختن زباله احساس مسئولیت پیدا کنند.
مردم با رعایت قوانین وضع شده به راحتی میتوانند زندگی خوبی در کنارهم داشته باشند اما حال به دلیل عدم رعایت امنیت محل زندگی خود را به زباله دانی تبدیل میکنند که اثرات منفی آن در سالهای آینده می بینند.
پرهیز از ریختن زباله در خیابانها، دریاها، رودخانهها، جنگل، پارک، پیادهرو، استادیوم، کلاس درس، حیاط مدرسه و دانشگاهها از جمله این قوانین مدنظر در یک جامعه است که کمتر کسی به آنها توجه میکند.
زمانی که سخن از فرهنگ میشود افراد به فرهنگ ایران زمین میبالند اما دریغ ار آن که خود درحال نابودی و به فراموشی سپردن آن فرهنگ هستند.
داشتن فرهنگ چندین هزار ساله به تنهایی برای یک کشور و قوم کافی نیست زیرا با توجه شرایط میتوان دریافت که در عمل به رعایت چنین موضوع کوچکی مشکل دارند وهمانقدر که زباله را بی ارزش میشمارند ریختن زباله را هم بی اهمیت جلوه میدهند به گونهای که در بیشتر مواقع شاهد صحنه هایی همچون پرتاب شدن زباله از داخل ماشین به بیرون، انداختن زباله در یک قدمی سطل زبالههای موجود در شهر و دهها مورد دیگر هستیم.
ریختن زباله در کوچه و خیابانها شاید نشان از فقر فرهنگی باشد اما مگر میشود مردمانی که در سرتاسر جهان از فرهنگ آنان سخن گفته میشود به رعایت چنین موضوع مهمی اهمیت ندهند؟
در بسیاری از کشورها برای ریختن زباله مبالغ هنگفتی جریمه اعمال می شود و مردم این اوامر را رعایت مینمایند تا هم جریمه نشوند و هم از چهره زیبای شهر حفاظت نمایند.
همه مردم سعی میکنند که مقصری برای آلودگی هوا و زیبا نبودن چهره شهر پیدا کنند ولی چرا هیچ وقت به خودمان نگاه نمیکنیم که شاید مقصر اصلی خود ما باشیم؛ پس باید نریختن زباله را به یک فرهنگ تبدیل کرد تا فرزندان آینده از نبود هوای پاک و محیط زیبا رنج نبرند.
امروزه به دلیل افزایش جمعیت، زباله های شهرها نیز افزایش یافته است. از آن گذشته رواج فرهنگ مصرف سبب شده است در شهرهای بزرگی چون تهران هر فرد روزانه ۹۰۰ گرم زباله تولید کند. زباله های خانگی عبارتند از: پس مانده های مواد خوراکی، کاغذ، شیشه، فلزات، پلاستیک، پارچه و غیره.
بخش بزرگی از زباله های خانگی را پسمانده های گیاهی و حیوانی مثل پسمانده سبزی ها، پوست و ضایعات میوه و استخوان و ضایعات گوشت و مرغ و ماهی تشکیل می دهند که زباله تر به حساب می آید. کاغذ و مقوا اعم از روزنامه، کتاب، دفتر و کاغذ بسته بندی نیز بخش بزرگ دیگری از زباله را تشکیل می دهد.
انواع پلاستیک، ظروف یک بار مصرف، اسباب بازی و قوطی های فلزی و شیشه ای نیز بخشی از زباله های منازل است.
باید توجه داشت تمام موادی که از نظر ما به درد بخور نیستند، دور ریختنی نیست. اگر به هزینه های جمع آوری و دفن زباله نگاهی بیندازیم، متوجه می شویم که با کمی دقت می توان از استهلاک چه سرمایه قابل توجهی جلوگیری کرد.
بازگشت به طبیعت در مورد بسیاری از مواد موجود در زباله به طول می انجامد و این مواد سالها باعث آلودگی و آسیب به محیط زیست می شوند. شیشه و قوطی های فلزی و بویژه آلومینیومی صدها سال روی زمین باقی می مانند. کیسه ها و ظروف پلاستیکی که یک روز به دلیل سبکی و دوام آنها ساخته شدند، امروزه عامل بزرگترین مشکلات زیست محیطی هستند. پلاستیک غیر قابل تجزیه است و کیسه های نایلونی به طور متوسط ۵۰۰ سال در محیط باقی می مانند. کیسه های پلاستیکی همراه باد همه جا پخش می شوند و بیشتر آنها سر از دریا در آورده با بلعیده شده به وسیله جانداران سبب مرگ آنها می شوند. چنانچه پلاستیک و نایلون موجود در زباله سوزانده شود، اسید کلریدریک ایجاد می کند که باعث آلودگی هوا و آسیب رساندن به انسان و دیگر موجودات می شود.
از سوی دیگر، انباشته شدن زباله در محل و شهرها مکان خوبی برای رشد میکروبها و تولید و تکثیر حشرات و جانوران موذی نظیر موش است؛ زیرا زباله ۳ عامل رشد و تکثیر این جانداران یعنی مواد غذایی، رطوبت و پناهگاه را با خود دارد. طبق برآوردهای علمی در هر گرم خاکروبه بین ۵۰ هزار تا ۱۰ میلیون باکتری مختلف وجود دارد. مگس که ناقل انواع اسهال، حصبه، وبا، سل و … است و موش که تکثیر آن بستگی به میزان زباله دارد و تیفوس و طاعون را اشاعه می دهد، در اثر انباشتگی زباله سلامت محیط انسانی را تهدید می کنند.