«رسانه مسئولیت اجتماعی»- احسان انصاری:مسئولیت اجتماعی به عنوان یک مفهوم نوین در دنیای امروز علاوه بر اینکه بر ساحت های مختلف زندگی یک جامعه تأثیر می گذارد از آنها تأثیر هم می پذیرد. به همین دلیل نحوه تأثیرگذاری مفهوم مسئولیت اجتماعی روی مسائل کلیدی جامعه مانند رفاه اجتماعی،اعتماد اجتماعی و سرمایه اجتماعی و تأثیرپذیری از آنها قابل توجه است.
در شرایط کنونی افزایش رفاه اجتماعی یکی از مطالبات مهم بخش های مهم جامعه ایران است. به همین دلیل ارتباط مسئولیت اجتماعی با رفاه اجتماعی و نحوه تأثیرگذاری آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
رفاه اجتماعی تعبیری است که بیشتر به یک وضعیت چند جانبه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی معطوف است و حفظ شان انسانها و مسوولیت پذیری جامعه در قبال آن و ارتقای توانمندی کلیت جامعه در عرصه های فردی و جمعی از اهداف اساسی آن است.
در مفهوم رفاه اجتماعی فرض بر این است که امکان سنجش رفاه شخصی، و مقایسهی رفاه افراد با یکدیگر و ایجاد تعادل میان این رفاه فردی و کل رفاه جامعه وجود دارد.
در این تعریف رفع نیازهای اساسی در سطح بالا مدنظر نیست؛ بلکه منظور سطحی است که باعث افزایش امید به زندگی افراد میشود. این عامل باعث احساس آرامش و شادی میگردد. عاملی که باعث میشود براساس تعاریف سازمانهای جهانی برخی از کشورها در زمره کشورهای شاد در جهان دستهبندی شوند.
در چنین شرایطی رابطه مسئولیت اجتماعی و رفاه اجتماعی معنادار خواهد بود. یکی از نتایج مهم عمل به مسئولیت اجتماعی در توسعه پایدار توجه به رفاه اجتماعی و حضور موثر در همیاری جمعی است. مباحث و مفاهیم مرتبط با مسئولیت اجتماعی بهعنوان پارادایمی جدید برای بنگاهداری مطرح شده است و برخی از صاحبان کسبوکار برای تحقق آن به برنامهریزی و اجرای برنامههای عملیاتی اقدام کردهاند.
از دیدگاه مرکز جهانی توسعه پایدار کسبوکار، مسئولیت اجتماعی شرکتها باید بهبهترینوجه صورت گیرد تا کیفیت زندگی بهبود پیدا کند. بر این اساس، وظیفه اصلی نهادینهسازی وجدان حرفهای و باور به ایفای مسئولیتهای اجتماعی در وهله نخست متوجه مدیران، تصمیمگیران و سیاستگذاران است و سپس کارشناسان، صاحبان و مردم نیز توجه خود را به این مهم معطوف کردند. نتایج بررسیهای انجام شده نشان میدهد که مسئولیت اجتماعی شرکتی از شاخصههای مهم موفقیت کسبوکارها در مسیر توسعه پایدار است.
مسئولیت اجتمــاعی شرکتی در واقع روش هایی است که مبتنی بر ارزش های اخلاقی و احترام به کارکنان ، جامعه و محیط زیست می باشد.
این مسئولیت ها به این منظور برنامه ریزی می شود که برای جامعه و به طور کلی برای سهامداران حامل ارزش پایدار باشد.
حوزه مربوط به روش یا رویه کسب و کار در برگیرنده یکی از پویاترین و چالش پذیرترین موضوع هایی است که امروز مدیران شرکت ها با آن روبرو هستند. برای مدیران امروز دیگر کافی نیست که وظایفی چون برنامه ریزی، سازماندهی و کنترل را انجام دهند و خود را اثر بخش بنامند بلکه پاسخگویی به نیازهای جامعه و خواست شهروندان و مشتریان داخلی و خارجی سازمان هایشان از زمره وظایف با اهمیت تر آنان محسوب می شود.
در واقع مسئولیت اجتماعی شرکتی ارائه روش هایی می پردازد که سازمانها در فضاهای کسب و کار خود به آن عمل کنند و پاسخگوی توقعات جامعه ، انتظارات تجاری ، قانونی و اخلاقی اجتماعی آنان باشد چرا که سازمانها مسئولیت های بزرگـی در زمینه اجتماعی، اقتصادی و محیطی در قبال کارکنـــان، سهامداران، مشتریان، دولت، تامیـن کنندگان و سایر ذینفعان خود بر عهده دارند.
البته باید توجه داشت که وابستگی کسب و کار به مسئولیت اجتماعی متناسب با نوع کار و اندازه واحد اقتصادی است، لیکن به لحاظ منافع و ارزشی که مسئولیت پذیری اجتماعی برای هر کسب و کار سازمـان ایجاد می کند، بهره گیری از آن را در اندازه های مختلف واحد اقتصادی ضروری می سازد.
بنابراین مسئولیت اجتماعی شرکتها مختص به کسب و کارهای بزرگ و سودآورتر شدن آنها نیست بلکه رفتار سازمـــانی تمامی شرکتها و سازمانها را در بر می گیرد.
در این راستا هر چه شرکتهای بزرگ نسبت به اصول اخلاقی و زیست محیطی خود حساس تر و آگاه تر شوند. شرکتهای کوچک نیز در مراوده و تبعیت از آنها مصرتر خواهند شد که از این طریق موجبات جلب اعتماد مشتریان و جامعه را فراهم سازند.
ندازه گیری مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها را می توان در سه زمینه منافع سهامداران و کارکنان، منافع جامعه و مردم و ملاحظات زیست محیطی انجام داد.
در زمینه منافع سهامداران و کارکنان، ارتقای عملکرد مالی، کاهش هزینه های عملیاتی، اعتلای نام و نشان شرکت، افزایش فروش و اعتماد مشتری، بهره وری بیشتر و کیفیت بالاتر، کاهش نیاز به وضع مقررات نوین، دسترسی به سرمایه، ارتقای ایمنی محصولات و کاهش نیاز به تضمین های جدید ملاک عمل قرار می گیرند.
در بعد منافع جامعه و مردم نیز مشارکت در امور عام المنفعه ، ارائه طرحهای داوطلبانه کارکنان، مشارکت همگان در تحصیلات عمومی، اشتغــــــال و برنامه های کمک به بی خانمان ها، و ایمنی و کیفیت محصول مدنظر قرار می گیرند.
در زمینه ملاحظات زیست محیطی، بازیافت هرچه بیشتر مواد، کارکرد و دوام بیشتر محصولات، استفـاده بیشتر از منابع تجدید شدنی و به کـارگیری ابزارهای مدیریت زیسـت محیطی در طرحهای کسب و کار شامل ارزیابی چرخه حیات و هزینه ها و استانداردهای مدیریت زیست محیطی به عنوان شاخصهای مسئولیت پذیری شرکتها مورد استفاده قرار می گیرند.
در این راستا مدیران ارشد شرکتها با مشارکت در کنفرانس ها و سمینارهای مربوط به مسئولیت اجتماعی شرکتها و نیز از طریق مذاکره و رسیدن به نتایج مشترک با دیگر ارکان جامعه مدنی مثل سازمانهای غیردولتی، سازمان ملل و دولتهای محلی و منطقه ای می توانند نقش مهمی را در اجرای استراتژی های مسئولیت اجتماعی سازمان ها ایفا نمایند.