«رسانه مسئولیت اجتماعی»-مریم شقاقی:تقویت مسئولیت اجتماعی در جوامع مختلف نیازمند به کارگیری روش های نوین و کابردی است.جوامع مختلف با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی که در آن قرار دارند می توانند از روش هایی استفاده کنند که مسئولیت اجتماعی به عنوان یک مفهوم فراگیر در جامعه نهادینه شود.
کشورهایی که در زمینه مسئولیت اجتماعی هنوز در وضعیت مطلوبی قرار ندارند باید زیرساخت های نهادینه شدن مسئولیت اجتماعی را در جامعه به وجود بیاورند که بدون تردید یکی از این زیرساخت ها موضوع آموزش و پرورش است.
این در حالی است که از نظر روانشناختی آموزش مفاهیم مهمی مانند مسئولیت اجتماعی اگر در سنین کودکی و نوجوانی صورت بگیرد تأثیر بیشتری در مسیر زندگی فردی و اجتماعی افراد مختلف جامعه خواهد داشت.
نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد در اولویت قرار گرفتن و توجه جدی و زیربنایی به مفهوم مسئولیت اجتماعی به عنوان یک موضوع قابل اهمیت در برنامه ریزی های درسی کودکان و نوجوانان است. این وضعیت حتی می تواند در دانشگاه های کشور نیز وجود داشته باشد و دانشجویان در کنار دروس تخصصی خود واحدهایی را به عنوان مسئولیت اجتماعی بگذراند که آنها را بیشتر به کاربرد مسئولیت اجتماعی نزدیک کند.
مسئولیت اجتماعی به عنوان یک برنامه درسی برای کودکان
تلاش های زیادی برای تقویت مسئولیت اجتماعی در کودکان در کشور انجام شده اما این تلاش ها پراکنده و بدون برنامه بوده و به همین دلیل از تأثیرگذاری کافی برخوردار نبوده است. این در حالی است که به دلیل فقدان معیار وابزاری برای مسئولیت اجتماعی روش های مختلفی در این زمینه مورد استفاده قرار گرفته و هر کسی براساس برداشتی که از مفهوم مسئولیت اجتماعی دارد اقدام به تقویت مسئولیت اجتماعی در بین کودکان کرده است.
این در حالی است که اگر مسئولیت اجتماعی به عنوان یک برنامه درسی در اختیار کودکان و نوجوانان قرار می گرفت در مرحله نخست اهمیت و اولویت آن برای دانش آموزان بیشتر می شد و در مرحله بعد ملاک و معیاری برای آموزش دهندگان به وجود می آمد و از پراکندگی در این زمینه جلوگیری می شد.
به همین دلیل به جای اینکه مسئولان آموزشی به دنبال روش های آموزش مسئولیت اجتماعی باشند باید به صورت ریشه ای به موضوع نگاه کنند و مسئولیت اجتماعی را به عنوان یک برنامه درسی در اختیار کودکان و نوجوانان قرار بدهند. اقدامی که از جنبه های مختلف می تواند مسئولیت اجتماعی را در بین کودکان و نوجوانان نهادینه کند.
بدون تردید مسئولیتپذیری اجتماعی به کودک و نوجوان کمک میکند تا هویت خود را بهعنوان عضوی از جامعه تثبیت کنند. به عبارت دیگر، پرورش مسئولیت پذیری اجتماعی در کودکان و نوجوانان به رشد مهارتهای اجتماعی آنها مربوط میشود. به آنها اجازه میدهد تا بهعنوان یک شهروند عضوی فعال و مسئول باشند.
از سوی دیگر انجام مسئولیتهای اجتماعی در حوزه آموزش می تواند شامل تامین مالی برای ایجاد مدارس در مناطق محروم، ایجاد دوره های آموزش یا مهارت آموزی برای نیروی کار یا سرمایه گذاری در ارایه روش های نوین آموزشی و برخورداری از وسایل کمک آموزشی مدرن هم می شود. باید در نظر داشت آموزش کلید رشد هر کشور است و انجام مسئولیتهای اجتماعی شرکتها در این زمینه می تواند منافع زیادی برای کشور داشته باشد.
مدرسه به عنوان محل تبلور مسئولیت اجتماعی
نکته مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که مدرسه به عنوان خانه دوم دانش آموزان و محل تحصیل و رشد آنها می باید به یک محیط آموزشی برای مسئولیت اجتماعی در ابعاد مختلف تبدیل شود.
در چنین شرایطی است که دانش آموزان به صورت علمی و عملی با مفهوم مسئولیت اجتماعی آشنا می شوند و جنبه های مختلف آن را درک می کنند.
مدرسه آینه جامعه و سلسلهمراتب اجتماعی در چهارچوب نظام آموزشوپرورش است که در محیط اجتماعیِ پیوسته در حال تغییر و تحول فعالیت می کند و مستقیم یا غیرمستقیم بر جامعه اثر می گذارد.
جوامع امروز سیستم مدرسه را مسئول ادامه زندگی اجتماعی و ارتقای فرد در چهارچوب انتظارات جامعه در نظر می گیرند و امروز تقریباً همه جوامع، آموزشوپرورش خود را با چشم اندازی جهانی و بر اساس نیازهای جامعه شکل می دهند.
حرکت مدارس و فعالیت های آموزشی و تربیتی آنها در مسیر توسعه و پیشرفت جامعه و فرد، نقش مدرسه در تقویت مسئولیت پذیری اجتماعی دانش آموزان و توجه به مدرسه بهعنوان محلی برای تمرین عملی مشارکت مدنی و ایجاد حس مسئولیت پذیری اجتماعی در افراد به لزوم توجه مدارس به مسئولیت پذیری اجتماعی است.
پذیرش مسئولیت پذیری اجتماعی نه تنها به معنی عملکرد خوب در مدرسه است، همکاری قوی بین مدرسه و جامعه پیرامون آن، تعامل و مشارکت با جامعه باعث موفقیت مدرسه و پیشرفت تحصیلی بیشتر دانش آموزان می شود و عملکرد تحصیلی دانش آموزان را بهبود می بخشد.
بدین منظور، مدرسه می تواند با بهره گیری از نیروهای متخصّص و اختصاص امکانات لازم و ایجاد برنامه های مناسب و متنوع علمی، ورزشی، فرهنگی و … برای کلیه دانش آموزان گذشته از انتقال دانش و مهارت، بر رفتار و اجتماعی کردن افراد و همسازی با اخلاق اجتماعی از طریق انتقال ارزش ها، هنجارها و نگرش های اجتماعی مطلوب و مناسب تأثیرات شگرفی داشته باشد.
