رسانه مسئولیت اجتماعی:منیژه بازیار دکتر حسین سلاح ورزی رئیس سابق اتاق بازرگانی و رئیس سازمان ملی کارآفرینی ایران است. سلاح ورزی فعالیت اقتصادی خود در بخش خصوصی را در سال ۱۳۷۳ و در کسوت ریاست هیئت مدیره شرکت آهک صنعتی و هیدراته شروع کرد. او دانش‌آموخته دانشگاه صنایع و معادن ایران و دانشگاه آزاد اسلامی در مقطع دکتری است.
سلاح ورزی همچنین سابقه عضویت در شورای عالی کار و شورای عالی بورس را نیز در کارنامه خود دارد.
«رسانه مسئولیت اجتماعی» درحاشیه همایش ملی تجارب مسئولیت اجتماعی ایران با دکتر سلاح ورزی گفت وگو کرده که در ادامه می خوانید.
سلاح ورزی با اشاره به چالش های مسئولیت اجتماعی در ایران گفت:یکی از مهم‌ترین موانع گسترش مسئولیت اجتماعی در ایران، ضعف فرهنگ سازمانی و اجتماعی مرتبط با این مفهوم است.
در بسیاری از جوامع توسعه‌یافته، مسئولیت اجتماعی به‌عنوان بخشی از هویت سازمانی و ارزش‌های مشترک اجتماعی پذیرفته شده است.
اما در ایران، به دلیل اولویت‌های اقتصادی و معیشتی، این مفهوم اغلب به‌عنوان یک فعالیت لوکس یا غیرضروری تلقی می‌شود.
بسیاری از سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی، به‌ویژه در بخش خصوصی، به دلیل فشارهای مالی و رقابت در بازار، تمرکز خود را بر سودآوری کوتاه‌مدت قرار داده‌اند و کمتر به سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی تمایل نشان می‌دهند.
این دیدگاه نه‌تنها در سطح سازمانی، بلکه در سطح فردی نیز دیده می‌شود؛ جایی که آگاهی عمومی درباره اهمیت مسئولیت اجتماعی هنوز به سطح مطلوب نرسیده است.
وی ادامه داد:عامل دیگر، ساختار اقتصادی ایران است که به شدت تحت تأثیر تحریم‌ها، تورم و بی‌ثباتی مالی قرار دارد. در شرایطی که بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی برای بقا در بازار تلاش می‌کنند،
تخصیص منابع به پروژه‌های مسئولیت اجتماعی اغلب در اولویت‌های پایین‌تر قرار می‌گیرد
تخصیص منابع به پروژه‌های مسئولیت اجتماعی اغلب در اولویت‌های پایین‌تر قرار می‌گیرد. علاوه بر این، وابستگی اقتصاد ایران به بخش دولتی و شبه دولتی باعث شده که بسیاری از سازمان‌ها، به‌ویژه در بخش عمومی، مسئولیت اجتماعی را به‌عنوان وظیفه‌ای جدا از اهداف اصلی خود نبینند.
در این ساختار، پروژه‌های مسئولیت اجتماعی گاهی به‌صورت نمایشی یا برای تبلیغات انجام می‌شوند، بدون اینکه تأثیر پایداری بر جامعه یا محیط زیست داشته باشند.
رئیس سازمان ملی کارآفرینی ایران تصریح کرد:چالش‌های سیاسی و نهادی نیز نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند. فقدان سیاست‌گذاری‌های منسجم و الزام‌آور در حوزه مسئولیت اجتماعی، یکی از موانع کلیدی است.
در حالی که در بسیاری از کشورها، دولت‌ها با وضع قوانین و مشوق‌های مالی، سازمان‌ها را به اجرای مسئولیت اجتماعی ترغیب می‌کنند، در ایران چنین چارچوب‌های قانونی به‌صورت محدود وجود دارند. علاوه بر این، عدم شفافیت در عملکرد سازمان‌ها و ضعف نظارت بر فعالیت‌های مرتبط با مسئولیت اجتماعی، باعث شده که اعتماد عمومی به این‌گونه اقدامات کاهش یابد. این موضوع به ویژه در مواردی که پروژه‌های مسئولیت اجتماعی به‌عنوان ابزاری برای تبلیغات سیاسی یا اقتصادی استفاده می‌شوند، تشدید می‌شود.
سلاح ورزی گفت:از منظر اجتماعی، شکاف بین انتظارات جامعه و عملکرد سازمان‌ها نیز مانعی دیگر است. در سال‌های اخیر، با گسترش شبکه‌های اجتماعی و دسترسی به اطلاعات، آگاهی عمومی درباره مسائل زیست محیطی، حقوق کارگران و عدالت اجتماعی افزایش یافته است. بااین حال، بسیاری از سازمان‌ها نتوانسته‌اند پاسخگوی این انتظارات باشند.
جامعه نسبت به ادعاهای مسئولیت اجتماعی سازمان‌هابدبین شده است
برای مثال، تخریب محیط زیست توسط برخی صنایع یا نقض حقوق کارگران در برخی شرکت‌ها، باعث شده که جامعه نسبت به ادعاهای مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها بدبین شود.
این بدبینی، انگیزه سازمان‌ها برای سرمایه‌گذاری در این حوزه را کاهش می‌دهد و چرخه‌ای منفی ایجاد می‌کند.
وی افزود:علاوه بر این، نظام آموزشی و رسانه‌ای در ایران نقش کافی در ترویج مفهوم مسئولیت اجتماعی ایفا نکرده‌اند. آموزش‌های مرتبط با این موضوع در مدارس و دانشگاه‌ها به‌صورت محدود ارائه می‌شوند و رسانه‌ها نیز کمتر به ترویج این مفهوم به‌صورت علمی و جذاب پرداخته‌اند. در نتیجه، نسل جوان که می‌تواند محرک اصلی تغییر در این حوزه باشد، اغلب با ابعاد مختلف مسئولیت اجتماعی آشنا نیست.
رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد:برای غلبه بر این چالش‌ها، نیاز به رویکردی چندجانبه است. ابتدا، دولت باید با ایجاد مشوق‌های مالی و قانونی، سازمان‌ها را به اجرای پروژه‌های مسئولیت اجتماعی ترغیب کند. دوم، نظام آموزشی باید مفاهیم مرتبط با مسئولیت اجتماعی را در برنامه‌های درسی خود بگنجاند. سوم، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند با تولید محتوای جذاب و آگاهی‌بخش، نقش مهمی در تغییر نگرش عمومی ایفا کنند. در نهایت، سازمان‌ها باید مسئولیت اجتماعی را نه به‌عنوان هزینه، بلکه به‌عنوان سرمایه‌گذاری در پایداری بلندمدت خود ببینند.
این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد:فراگیر نشدن مسئولیت اجتماعی در ایران نتیجه ترکیبی از عوامل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است. غلبه بر این چالش‌ها نیازمند همکاری ، سازمان‌ها، رسانه‌ها و جامعه مدنی است. تنها با ایجاد یک اکوسیستم حمایتی و آگاهی‌بخش می‌توان انتظار داشت که مسئولیت اجتماعی به بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ سازمانی و اجتماعی ایران تبدیل شود. این تحول نه تنها به نفع جامعه و محیط زیست خواهد بود، بلکه به تقویت اعتماد عمومی و پایداری اقتصادی نیز کمک خواهد کرد.
