مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت و گاز

رسانه مسئولیت اجتماعی: عبدالحمید بنچاری – کارشناس ارشد روابط عمومی در حوزه نفت و گاز طی یادداشتی درمورد مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت و گاز به بررسی چالش ها، روندها و بهترین شیوه ها برای پایداری پرداخته است که در ادامه مطلب میخوانید: مقدمه: حاکمیت شرکتی و مسئولیت اجتماعی شرکتی ( CSR ) به عنوان […]

رسانه مسئولیت اجتماعی: عبدالحمید بنچاری – کارشناس ارشد روابط عمومی در حوزه نفت و گاز طی یادداشتی درمورد مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت و گاز به بررسی چالش ها، روندها و بهترین شیوه ها برای پایداری پرداخته است که در ادامه مطلب میخوانید:

مقدمه: حاکمیت شرکتی و مسئولیت اجتماعی شرکتی ( CSR ) به عنوان دو عامل کلیدی در تضمین پایداری سازمان ها، به ویژه در صنایع حساس مانند نفت و گاز، به طور فزاینده ای مورد توجه قر ار گرفته اند.
حاکمیت شرکتی مجموعه ای از اصول، مقررات و ساختارهایی است که به مدیریت و کنترل سازمان ها پرداخته و به دنبال ایجاد شفافیت، مسئولیت پذیری و عدالت در روابط میان ذی نفعان مختلف است .
از سوی دیگر، CSR به تعهد شرکت ها در قبال مسئولیت های اجتماعی، زیست محیطی و اخلاقی خود اشاره دارد که فراتر از الزامات قانونی حرکت می کند .

در صنایع نفت و گاز، این مفاهیم به دلیل تأثیرات زیست محیطی گسترده و چالش های اجتماعی خاص آن از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند
این نوشتار به بررسی روندهای جاری، چالش های اساسی و بهترین شیو ه ها در حوزه حاکمیت شرکتی و CSR در صنعت نفت و گاز               می پردازد .
همچنین، به فرصت های پیش روی شرکت ها برای بهبود پایداری و کاهش اثرات زیست محیطی و اجتماعی نیز اشاره خواهد شد .

پیشینه تاریخی حاکمیت شرکتی و CSR در صنعت نفت و گاز؛

در دهه های گذشته، صنایع نفت و گاز به دلیل تأثیرات گسترده زیست محیطی و اجتماعی خود، به طور قابل ملاحظه ای در کانون توجه قرار گرفته اند .

با این حال، مفهوم حاکمیت شرکتی تا اوایل قرن بیستم به شکل گسترده ای استفاده نمی شد .

در آن زمان، بسیاری از شرکت ها عمدتاً به دنبال حداکثرسازی سود و کاهش هزینه ها بدون توجه به پیامدهای اجتماعی و زیست محیطی عملیات های خود بودند .

یکی از اولین گام  های مهم در ارتقای CSR و حاکمیت شرکتی در این صنعت، معرفی « اصول استوا » در سال ۲۰۰۳ بود .

این اصول که توسط نهادهای مالی بین المللی توسعه یافتند، بر ضرورت رعایت استاندارده ای زیست محیطی و اجتماعی در تأمین مالی پروژه  های بزرگ صنعتی تأکید داشتند .

در ادامه، پیمان جهانی سازمان ملل در سال ۲۰۰۰ به عنوان یک چارچوب جامع برای تشویق شرکت ها به پذیرش مسئولیت های اجتماعی، محیطی و ضدفساد معرفی شد .

این پیمان با پذیرش گسترده توسط شرکت های بزرگ نفت و گاز، نقش مهمی در تغییر رویکرد آنها به سوی پایداری داشت .

علاوه بر این، در دهه  های اخیر جنبش  هایی مانند اهداف توسعه پایدار ( SDGs ) سازمان ملل در سال ۲۰۱۵ ، به شرکت  ها این اصل را یادآوری کردند که مسئولیت اجتماعی و حاکمیت شرکتی به عنوان ابزارهای کلید ی در تضمین آینده ای پایدار و متعادل تلقی میشوند .

در نتیجه، صنعت نفت و گاز به طور پیوسته تلاش کرده است تا با استفاده از چارچوب های نوین، تأثیرات منفی خود را کاهش دهد و در مسیر پایداری حرکت کند .

روندهای فعلی در حاکمیت شرکتی و CSR در صنعت نفت و گاز؛

حاکمیت شرکتی در صنعت نفت و گاز تحت تأثیر چندین روند مهم قرار دارد .

یکی از این روندها، افزایش اهمیت اصول ESG ( محیط زیست، اجتماعی و حاکمیتی ) است .

بسیاری از شرکت های بزرگ نفتی، با ادغام ESG در استراتژی های حاکمیتی خود، تلاش میکنند تا به مسئولیت  های زیست  محیطی و اجتماعی خود پاسخ دهند .

شرکت  ها همچنین به دنبال کاهش انتشار کربن، سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر و بهبود بهره وری انرژی هستند .

علاوه بر این، تحول دیجیتال در حال تغییر دادن شیوه های مدیریت و حاکمیت شرکتی است .

استفاده از فناوری های نوین مانند هوش مصنوعی ( AI ) و اینترنت اشیا ( IoT ) به شرکت ها این امکان را می  دهد که عملکرد زیست محیطی خود را بهبود بخشند، ایمنی را افزایش دهند و بهره وری را در عملیات ? های روزانه به حداکثر برسانند . این فناوری  ها همچنین باعث افزایش شفافیت در گزارش دهی و بهبود فرآیندهای تصمیم گیری شد ه  اند .

یکی دیگر از روندهای برجسته، نقش سرمایه  گذاران نهادی در ارتقای استانداردهای حاکمیت شرکتی شامل می  شود . این سرمایه گذاران که سهم عمده ای در شرکت های نفتی دارند، با رهنمود دادن به شرکت ها برای بهبود شفافیت و پاسخگویی در تصمیم گیری  ها، نقش مهمی در حرکت شرکت ها به سوی پایداری ایفا می  کنند .

از این رو، ابتکارات CSR نیز به عنوان بخشی از استراتژی های پایداری شرکت های نفتی، شامل سرمایه گذاری در پروژه های انرژی پاک و تلاش برای کاهش آلاینده ها است . این ابتکارات به خوبی نشان می دهند که شرکت های نفتی به تدریج به اهمیت مسئولیت اجتماعی و تأثیرات بلندمدت خود بر محیط زیست و جامعه پی برده اند .

چالش های حاکمیت شرکتی و CSR در صنعت نفت و گاز؛

با وجود پیشرفتهای چشمگیر در حوزه حاکمیت شرکتی و CSR ، صنعت نفت و گاز همچنان با چالش  های متعددی مواجه است . یکی از این چالش  ها، پیچیدگی های قانونی و نظارتی است .

قوانین و مقررات مربوط به محیط  زیست و اجتماعی در کشورها و مناطق مختلف به طرز چشمگیری متفاوت هستند . به همین دلیل شرکت های نفتی که به طور جهانی فعالیت می کنند، مجبور به سازگاری با این چارچوب های پیچیده و گاه متناقض هستند، و این مو ضوع مدیریت آنها را زمان  بر و هزینه بر ساخته است .

علاوه بر این، تضاد میان اهداف کوتاه مدت سودآوری و اهداف بلندمدت پایداری، چالشی اساسی برای شرکت  های نفتی محسوب               می شود . در حالی که سرمایه گذاران به دنبال بازدهی سریع و کوتاه مدت هستند، CSR و ابتکارات زیست محیطی اغلب نیازمند سرمایه گذاری های بلندمدت و هزینه بر هستند . این تضاد باعث ایجاد مشکلاتی برای مدیریت شرکت ها در جهت کاهش تعهدات زیست محیطی و اجتماعی میشود .

یکی دیگر از چالش های اساسی، مدیریت زنجیره تأمین است .

در صنعت نفت و گاز، زنجیره های تأمین پیچیده ای و جود دارد که شامل تأمین کنندگان متعدد در سطوح مختلف است .

تضمین اینکه این تأمین کنندگان به استانداردهای CSR و حاکمیت شرکتی پایبند باشند، می تواند برای شرکتها چالش  برانگیز باشد .

با این وجود، انتظارات مختلف سهامداران و ذی  نفعان نیز چالشی برای شرکت های نفتی به شمار می رود . ذی نفعان مختلف شامل سرمایه گذاران، جوامع محلی و نهادهای غیردولتی، هرکدام انتظارات متفاوتی از شرکتها دارند که مدیریت این انتظارات و ایجاد تعادل بین آنها دشوار به نظر می رسد .

بهترین شیوه ها و استراتژی ها برای حاکمیت شرکتی و CSR ؛

در مواجهه با چالش های ذکر شده، برخی از شرکت های نفت و گاز با موفقیت شیوه های نوآورانه ای را برای بهبود حاکمیت شرکتی و CSR به کار گرفته اند .

یکی از این شیوه ها، ایجاد هیئت  مدیرههای مستقل و متنوع است . شرکت  های نفتی باید اعضای هیئت مدیره ای با تخصص های مختلف از جمله د ر زمینه  های زیست  محیطی و اجتماعی داشته باشند تا تصمیم  گیری های آگاهانه تری انجام دهند .

مشارکت با ذی نفعان نیز به عنوان یکی از بهترین شیوه ها در مدیریت CSR شناخته شده است .

شرکت های موفق در حوزه CSR ، به طور فعال با جوامع محلی، نهادهای غیردولتی و دیگر گروه ها ی ذی  نفع تعامل می کنند تا نیازها و دغدغه  های آن ها را در برنامه های خود لحاظ کنند .

گزارش دهی شفاف و استاندارد در زمینه عملکرد CSR نیز به عنوان یکی از الزامات اساسی شناخته می شود .

فرصت  ها و جهت گیری های آینده در حاکمیت شرکتی و CSR ؛

صنعت نفت و گاز در آینده با فرصت های بسیاری برای بهبود پایداری مواجه خواهد بود .

انتقال به انرژی های تجدیدپذیر و کاهش ردپای کربنی از جمله مهم  ترین این فرصت  ها است .

شرکت های نفتی که در پروژه های انرژی پاک سرمایه گذاری کنند، نه تنها می توانند اثرات زیست محیطی خود را کاهش دهند، بلکه        می توانند در بازارهای جدیدی نیز به رقابت بپردازند .

همکاری های بین المللی و بین صنعتی نیز به عنوان یک فرصت مهم برای شرکت ها به شمار می رود .

شرکت های نفتی می  توانند با همکاری با سازمان های غیردولتی، دولت ها و دیگر صنایع، در توسعه راه حل های پایدار و کاهش اثرات زیست محیطی و اجتماعی نقش مهمی ایفا کنند .

علاوه بر این، استفاده از تکنولوژی های نوین مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیا به شرکت ها کمک خواهد کرد تا عملکرد زیست محیطی و اجتماعی خود را بهبود بخشند و هزینه  های عملیاتی خود را کاهش دهند .

نتیجه  گیری: حاکمیت شرکتی و مسئولیت اجتماعی شرکتی در صنعت نفت و گاز از اهمیت ویژه ای برخوردار است .

شرکت ها با پذیرش اصول ESG ، استفاده از تکنولوژی های نوین و سرمایه گذاری در پروژه های انرژی پاک، قادرند نقش مثبت و ارزنده ای را در کاهش اثرات زیست محیطی و اجتماعی ایفا کنند . با این حال، چالش  هایی همچون پیچیدگی های قانونی و تضاد منافع بین ذی نفعان، نیاز به تدابیر مدیریتی نوآورانه و شیوه های جدید حاکمیت شرکتی دارند .

با این حال شرکتهای نفتی با بهره  گیری از فرصت های جدید و همکاری  های گسترده  تر می بایست به سوی پایداری حرکت کنند و در عین حال سهم خود را در ایجاد جامعه ای پایدارتر افزایش دهند ./نسیم جنوب