«رسانه مسئولیت اجتماعی»- منیژه بازیار:شناسایی عوامل تاثیر گذار بر مسئولیت اجتماعی در شرکتهای بزرگ یکی از مسائلی است که می تواند برای شرکت های متوسط و کوچک به عنوان الگو شناخته شود. فعال در منطقه ویژه ی اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس و تدوین سناریوهای پیش روی آنها در زمینه مسئولیت اجتماعی است. در این راستا جهت گیری استراتژیک شرکت نسبت به مسئولیت اجتماعی، رسانه ها و گروه های اجتماعی، اخلاق در کسب و کار و تحریم ها به عنوان عوامل کلیدی تاثیرگذار بر مسئولیت اجتماعی هستند.سناریوهای ممکن بر اساس وضعیتهای احتمالی هر یک از این عوامل کلیدی تعیین می شود که پنج سناریو با سازگاری بالا را میتوان برای آینده مسئولیت اجتماعی در گرفت و سناریوهای قوی بر اساس تشابه و درجه مطلوبیت در سه گروه سناریوهای «خوش بینانه»، «بینابین» و بدبینانه» قرار گرفته اند.
سه دسته از سناریوهای تدوین شده نشان دهنده وضعیتهای مختلف مسئولیت اجتماعی هستند و هر کدام بر اساس ترکیب وضعیت های مربوط به محرک ها راهکارهای متفاوتی برای مواجه با آن شرایط را در نظر می گیرند. در حالت خوش بینانه بیشتر عوامل در وضعیت مطلوب قرار دارند. تلاش مدیران در این وضعیت بر حفظ وضعیت این عوامل است. با توجه به این که رعایت اخلاقیات موجب افزایش تصویر مثبت و شهرت سازمان شده، منبعی برای مزیت رقابتی به شمار می آید سازمانها باید جهت نهادینه کردن ارزش ها و کدهای اخلاقی تبیین شده در منشورهای سازمانی تلاش و پایبندی بیشتری را از خود نشان دهند.
در حالت بینابین عامل شفاف سازی و انتشار مداوم اقدامات شرکت ها در زمینه مسئولیت اجتماعی توسط رسانه های مختلف و گروه های اجتماعی در یک سناریو در وضعیت مطلوب قرار دارد و بقیه عوامل در وضعیت بینابین و نامطلوب قرار دارند.
در این سناریوها تلاش برای ارتقاء عوامل از وضعیتهای نامطلوب به بینابین و از وضعیت بینابین به حالت مطلوب است. بنابراین تلاش می شود که در راستای به روز نمودن استانداردهای صنعتی سنجش انتظارات ذینفعان و پاسخگو بودن شفاف سازی و انتشار مداوم اقدامات شرکت ها در زمینه مسئولیت اجتماعی توسط رسانه های مختلف و گروه های اجتماعی و پایبندی نسبی به اخلاق کسب و کار تلاش کنند.
با توجه به این که مقررات و استانداردهای مشخصی برای افشای مسئولیت اجتماعی در گزارش های سالانه در سطح شرکت ها به طور جداگانه یا یکپارچه وجود ندارد بسترسازی لازم برای افشای شاخص های اجتماعی در شرکت ها با حمایت و مساعدت مدیریت ارشد شرکت ها، سهامداران نهادی و مسئولین ذیربط برای آموزش و فرهنگ سازی عملکرد اجتماعی پایدار شرکتها می تواند به ارتقاء وضعیت این عامل منجر شود.
علاوه بر این شرکت ها از نظر جهت گیری استراتژیک شرکت به مسئولیت اجتماعی در میانه راه قرار دارند که در آن اقداماتی از قبیل گفتگو و ارتباط فعال با ذینفعان در حال انجام است و برخی برنامه های مسئولیت اجتماعی نیز به اجرا درآمده است.
برای ادامه حرکت به سمت سازمان پیشرو لازم است که انتظارات دینفعان متوازن و اندازه گیری شده و برای تحقق آنها اقدام نمود. در این مسیر مسئولیت اجتماعی در بطن استراتژی خط مشی ها و مدیریت روزمره سازمان در جهت تعالی پایدار جای خواهد گرفت. یکی از عمده ترین چالشهای مدیران کارآمد در زمینه مسئولیت اجتماعی، ایجاد بستر مناسب برای نیروی انسانی شاغل در سازمان است تا آنها با حس مسئولیت و تعهد و رعایت اصول اخلاقی به فعالیت بپردازند که با به کارگیری سازوکارهای ساختاری، سازوکار طراحی مناسب سیستم های مدیریت منابع انسانی، سازوکارهای ارزشی و فرهنگی و سازوکارهای نظارتی می توان به نهادینه سازی اخلاق در سازمان پرداخت.
در حالت بدبینانه همه عوامل در وضعیت بینابین یا نامطلوب قرار دارند. این سناریوها بدبینانه ترین حالت ممکن را نشان می دهند که تمام عوامل در بدترین حالت خود قرار دارند. در مجموع به جز یک عامل، بقیه عوامل در حالت بحرانی قرار دارند. در این سناریوها تلاش اصلی بر بهبود وضعیت نامطلوب به وضعیتهای بینابین است تا در مسیر ثبات نسبی قرار گیرد و سپس بتوان به سمت وضعیت های مطلوب حرکت کرد.
رسانه ها و گروه های اجتماعی نقش مهمی در آگاه سازی جامعه و افشای فعالیت های اجتماعی و زیست محیطی شرکت ها دارند که طیف وسیعی از ذینفعان را از اثرات اجتماعی و زیست محیطی شرکت آگاه می سازند. برای پاسخگو کردن شرکتها به مسئولیت اجتماعی لازم است که گروه های اجتماعی و رسانه ها از حالت بی تفاوتی خارج شده و اطلاعات مربوطه را منتشر کرده و افشاسازی نمایند.
سازمان هایی که تلاش می کنند تا تمام قوانین و مقرراتی که الزامی هستند را رعایت کنند در ابتدای مسیر مسئولیت اجتماعی قرار دارند. آنها در ادامه این مسیر باید با گفتگو و ارتباط فعال با ذینفعان برخی برنامه های مسئولیت اجتماعی را به اجرا در آورند. علاوه بر این آنها باید بتوانند با آماده کردن بستر سازمان در جهت دریافت استاندارهای مربوط به مسئولیت اجتماعی و نهادینه کردن اخلاق کسب و کار در سازمان گام بردارند.
شدت تاثیر گذاری وضعیت های نامطلوب بیشتر از وضعیت های مطلوب است. بنابراین برای مسئولیت اجتماعی شرکت لازم است که سناریوها نامطلوب بیشتر مد نظر قرار گیرند تا آمادگی لازم برای مواجهه با آن وضعیت ها فراهم گردد و با برنامه ریزی مناسب بتوان به وضعیت های مطلوب دست پیدا کرد.
