«رسانه مسئولیت اجتماعی»- مریم شقاقی: در سال جاری مدارس به صورت مکرر به دلایل مختلف و از جمله آلودگی هوا تعطیلی شدند. اتفاقی که بارها رخ داده و روند آموزشی مدارس را دچار وقفه و چالش کرده است.
در چنین شرایطی سوال این است که آیا راه حل مشکلاتی مانند آلودگی هوا تعطیل کردن مدارس است و یا اینکه مسأله باید به صورت ریشه ای حل شود؟
به نظر می رسد برخی مدیران برای شانه خالی کردن از مسئولت اجتماعی که برعهده دارند به جای اینکه مشکل آلودگی هوا را حل کنند تلاش می کنند صورت مسأله را پاک کنند.
دانش آموزان بیش از۴۰ روز تعطیل بوده اند
ادامه تعطیلیهای مدارس در شروع بهمنماه موضعگیری موافقان و مخالفان را در بر داشت. از ابتدای سال تحصیلی جاری تاکنون تعطیلات رسمی در کنار تعطیلی به بهانه آلودگی هوا، شیوع آنفلوآنزا، سرمای هوا و… اجازه نداده است که دانشآموزان بیشتر از ۴۰روز فرصت رفتن به مدرسه را پیدا کنند.
موضوعی که هم کارشناسان آموزشی را نگران کرده است و هم جامعهشناسان و مردم را. سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور هم در آخرین روز آذر امسال نسبت به تعطیلی مدارس انتقاد کرد و گفت: «تعطیلی مدارس به خصوص با توجه به دوره طولانی ناشی از شیوع کرونا خسارات قابل توجهی به روند آموزشی وارد میکند و ضروری است شیوههایی در کاهش موثر آلودگی هوا دنبال شود که در عین حال باعث آسیب به روند آموزش مدارس نشود».
کارشناسان آموزشی هم معتقدند با تعطیلی مدارس کیفیت آموزشی بهشدت تحتتأثیر قرار میگیرد و دانشآموزان نمیتوانند آنطور که باید و شاید حتی با وجود برگزاری مجازی کلاسهای درس مباحث درسی را آموزش ببینند. موضوعی که نخستین نتیجهاش افت تحصیلی و ضعیف شدن پایههای درسی دانشآموزان است.
جامعهشناسان هم به اندازه کارشناسان آموزشی این روزها نگران دانشآموزان هستند. آنها معتقدند با تعطیلی مدارس رشد اجتماعی بچهها بهشدت آسیب میبیند و با هر بار تکرار این تعطیلیها آنها از این مسیر دورتر میشوند.
تکرار تعطیلی مدارس و کلاسهای درس دانشآموزی در حالی رخ میدهد که امسال بعد از ۲سال شیوع کرونا و تعطیلی فضای مدارس، بعد از برگزاری جلسات متعدد تصمیم به بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید گرفته شد.
غافل از اینکه بعد از کرونا اینبار آلودگی هوا، سرمای زمستان و شیوع آنفلوآنزا کرکره مدارس را پایین خواهد کشید و دوباره کلاسهای درس را به فضای مجازی منتقل خواهد کرد.
تعطیلی مدارس چه پیامدهایی برای کودکان و نوجوانان دارد؟
در شرایطی که سرعت اینترنت بسیار پایین است و شبکه شاد نیز از زیرساخت های لازم برخوردار نیست نمی توان تجربه آموزش غیر حضوری را تجربه موفقی دانست.
بسیاری از دانش آموزان و والدین آن ها در شرایط کنونی اینترنت بعد از چندین بار تلاش از دریافت فایل های آموزشی ناامید شده وآموزش را رها می کنند.
در این شرایط تعدادی از مدارس برخوردار از سامانه های دیگری برای تدریس استفاده می کنند و درگیر چالش های فضای شاد نمی شوند. در همین مورد ما می توانیم به سهولت متوجه تبعیض و تفاوت بین مدارس برخوردار و نابرخوردار شویم.
به عبارت دیگر عده ای از دانش آموزان که توانایی دارند و در مدارس غیر انتفاعی تحصیل می کنند می توانند آموزش ها را دریافت کند و اما عده ای دیگر که توانایی لازم را ندارند از دریافت آموزش محروم می شوند.
از سوی دیگر بسیاری از دانش آموزان نمی توانند با کلاس های مجازی ارتباط برقرار و آموزش ها را دریافت کنند. اغلب این دانش آموزان در مقاطع ابتدایی هستند و آموزش غیر حضوری برای آنها فایده ای ندارد .
در این مسئله هم خانواده هایی که توانایی مالی دارند به سراغ معلمان خصوصی می روند و با پرداخت هزینه های گاها زیاد به ادامه آموزش فرزندان خود می پردازند.
این روزها که مدارس مدام تعطیل هستند بازار کلاس های خصوصی بسیار داغ شده است اما خانواده های نابرخوردار توانایی این را ندارند که فرزندان خود را به کلاس های خصوصی بفرستند. باردیگر ما متوجه تبعیض و تفاوت بین دانش آموزان فقیر و ثروتمند می شویم.
در جامعه ما آموزش رایگان حق افراد واجب التحصیل است اما امروز شرایط جامعه باعث شده است که عملا آموزش عمومی ای صورت نپذیرد. عدالت آموزشی در حال از بین رفتن است و این شکاف آموزشی است که روز به روز پر رنگ و پر رنگ تر می شود.
عده ای که توانایی دارند به هر طریقی آموزش های لازم را به فرزندان خود منتقل می کنند و برای آن ها آینده می خرند اما خانواده های نابرخوردار از چنین امکانی بهره مند نیستند.
در این شرایط حتی عده ای از خانواده های فقیر قید آموزش فرزندان خود را می زنند و آن ها به جای مدرسه به بازار کار روانه می کنند. در این شرایط آیا می توان حرفی از عدالت آموزشی و نبود تبعیض در این حوزه زد؟
وقتی مدارس به بهانه های مختلف مانند سردی و یا آلودگی هوا تعطیل می شوند و آموزش غیر حضوری نیز تجربه ناموفقی است می توان از عمیق نشدن شکاف آموزشی صحبت کرد؟