با انتشار ویروس کرونا در جهان و کشور، صنعت سینما که ارتباط مستقیمی با مخاطب دارد، متحمل ضرر و زیان هایی فراوانی شد و موجب گشت تا اصطلاحاً چرخه این صنعت مهم با موانع متعددی روبرو شود، به همین دلیل خبرنگار رسانه مسئولیت اجتماعی به بررسی جوانب این بحران پرداخته که در ادامه خواهید خواند.
مسئولیت اجتماعی – سرویس فرهنگی و هنری : از اواخر سال گذشته با اعلام رییس ستاد مقابل با کرونا و دستور مستقیم وزیر ارشاد مبنی بر تعطیلی مراکز فرهنگی و هنری همچون سینماها و سالن های نمایش و پیرو آن لغو تمام کنسرت های در حال اجرا بسیاری از برنامه ریزی های سینمایی دچار تغییرات عمده ای شد.
تعطیلی سینماها موجب شد تا تهیه کننده ها که برای بازگشت سرمایه خود در تاریخ مشخص چشم به راه اکران فیلم های خود در سینما بودند از این بابت متضرر گردند و برای جبران این ضرر دست به دامان وزیر ارشاد شوند.
در سوی دیگر ماجرا علاوه بر تهیه کنندگان، سینماداران بودند که متحمل هزینه و ضررهای گزافی شدند، آنهایی که به امید گردش مالی و تجارت در این حرفه اقدام به ساخت سالن های سینما و استخدام نیروهای متعدد گرفته بودند.
سینماداران با گرفتن وام های متعدد و صرف هزینه های زیادی اقدام به تاسیس سالن های نمایش برای پخش فیلم کردند، اما شیوع ویروس کرونا موجب گشت تا بازگشت سرمایه آن ها تا به امروز شش ماه بی گردش بماند، همین امر موجب شد تا این سینماداران به صورت دائم یا موقت با تعدادی از نیروهای خود از آپاراتچی و بلیط فروش گرفته تا نظافتچی و … قطع همکاری نمایند.
اما سازمان سینمایی به عنوان متولی این امر بر عکس سایر اصناف و مشاغل هیچ تلاشی را برای کمک به این قشر آسیب دیده تا به امروز انجام نداده است و جدای از کمک بعضاً مشاهده شده که مانع کمک های دیگر سازمان ها نیز شده است که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
از اواخر سال گذشته و پس از اتمام سی و هشتمین جشنواره ملی فیلم فجر طبق روال گذشته درست در زمانی که معاونت سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه رییس انجمن سینماداران و تهیه کنندگان در تلاش برای تعیین فیلم های اکران نوروزی و جمع بندی برای اکران فیلم ها بودند، خبر شیوع ویروس کرونا در کشور اکران فیلم ها در سینماها را به اما و اگر کشاند.
در جدول اکران نوروزی برای سال ۹۹ نام فیلم هایی همچون «شنای پروانه» به کارگردانی محمد کارت و تهیه کنندگی رسول صدر عاملی، «پسر کشی» به کارگردانی محمد هادی کریمی و تهیه کنندگی صادق یاری، «لامینور» به کارگردانی داریوش مهرجویی و تهیه کنندگی رضا درمیشیان، «لاله» به کارگردانی اسدالله نیک نژاد و تهیه کنندگی پروانه پرتو،«بازیوو» به کارگردانی امیر حسین قهرایی و تهیه کنندگی غلامرضا موسوی، «خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری» به کارگردانی پیمان قاسم خانی و تهیه کنندگی محسن چگینی و … مشاهده می شد.
تمام فیلم هایی که در بالا نام برده شد در آتش تصمیم گیری ستاد مقابله با کرونا و شیوع این ویروس منحوس سوختند و نتوانستند در بهترین تاریخ اکران رنگ پرده سینما را به خود ببیند، البته در اوایل تیرماه پس از فروکش کردن تعداد مبتلایان به این ویروس و آمار فوتی ها به دستور دکتر حسن روحانی و رییس ستاد مقابله ملی با ویروس کرونا تصمیم به بازگشایی سینما ها گرفته شد و بسیاری از فیلم هایی که در اواخر سال گذشته در حال اکران بودند، همچون «جهان با من برقص»، «چهل و هفت»، «بی وزنی»، «قطار آن شب»، «عطر داغ»، «یادم تو را فراموش»، «خروج»، «طلا» و … به همراه دو فیلم «شنای پروانه» و «خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری» به اکران در آمدند.
اما ترس مردم از ابتلای به این ویروس و دریافت مالیات بلیط سینماها از مخاطب که باعث افزایش قیمت بلیط سینما شد، موجب گردید تا آنطور که باید و شاید از فیلم های استقبال نشود و فیلم ها به نوعی با آمار بسیار کم مخاطب روبرو شوند و در این بین تنها نخستین فیلم بلند محمد کارت یعنی «شنای پروانه» بود که به باشگاه میلیاردی ها راه پیدا کرد، لازم به ذکر است که در این فیلم هنرمندان شاخصی همچون جواد عزتی، طناز طباطبایی، امیر آقایی، پانته‌آ بهرام، علی شادمان، نیره فراهانی، مهدی حسینی‌نیا، ایمان صفا، مه‌لقا باقری، نادر شهسواری، آبان عسکری، ناهید مسلمی، علیرضا داودنژاد، بهروز پناهنده، روح‌الله مهرابی، نیلوفر شهفری و محمد مطهری‌پور و … به ایفای نقش پرداخته اند.
ناگفته نماند که فیلم «شنای پروانه» که در سی و هشتمین جشنواره ملی فیلم فجر در بخش سودای سیمرغ و نگاه نو بسیار موفق عمل کرده بود و توانسته بود در سیمرغ بلورین در رشته های بهترین نقش مکمل مرد، بهترین نقش مکمل زن، بهترین صدا گذاری، بهترین تدوین، بهترین صدابرداری و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را کسب کند، اگر در زمان خود به اکران در می آمد طبیعتاً پتانسیل فروش خیلی بیشتر از این مبلغ را نیز داشت.
طرح اکران آنلاین و سینما ماشین نیز از دیگر طرح هایی بود که در این مرحله مورد آزمایش قرار گرفت و با استقبال فراوانی نیز همراه بودند و در این طرح فیلم هایی همچون «خروج» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا، «طلا» به کارگردانی پرویز شهبازی، «مهمانخانه ماه نو» به کارگردانی تاکفومی تسوتسویی، «حکایت دریا» به کارگردانی بهمن فرمان آرا، «کشتارگاه» به کارگردانی عباس امینی، «جهان با من برقص» به کارگردانی سروش صحت، «تیغ و ترمه» به کارگردانی کیومرث پوراحمد، «پسرکشی» به کارگردانی محمد هادی کریمی، «نرگس مست» به کارگردانی سید جلال الدین دری، «جایی برای فرشته ها نیست» به کارگردانی سام کلانتری، «خوب، بد، جلف ۲: ارتش سری» به کارگردانی پیمان قاسم خانی و «هفت و نیم» به کارگردانی نوید محمودی، «حمال طلا» به کارگردانی تورج اصلانی، «لتیان» به کارگردانی علی تیموری به اکران درآمدند و در این مدیوم شانس خود را برای بازگشت سرمایه امتحان نمودند.
با اینکه از طرح «اکران آنلاین» و «سینما ماشین» استقبال فراوانی شد و صاحبان آثار توانستند تا حدودی سرمایه خود را بازگردانند، اما ریسک و احتمال بالای کپی شدن و سرقت آثار در این طرح ها موجب شد تا بسیاری از تهیه کنندگان با پخش آثار خود در این طرح ها مخالفت نمایند و عدم بازگشت سرمایه را به حضور در این طرح ها ترجیح دهند و اکران فیلم های خود را به زمان بهتری موکول نمایند.
هرچند که سلامتی مردم از اکران فیلم ها بسیار واجب تر است و تصمیم تعطیلی سینماها قطعاً تصمیم درستی در آن زمان بود، شکی وجود ندارد، اما نکته حائز اهمیت این است که وزارت ارشاد، علی الخصوص معاونت سازمان سینمایی می بایست در آن زمان به کمک اصناف سینمایی از قبیل تهیه کنندگان، سینماداران و حتی عوامل سازنده فیلم بیاید و با دادن تسهیلات و مساعده های لازم ضرر و زیان این قشر آسیب پذیر را به حداقل ممکن برساند.
