«رسانه مسئولیت اجتماعی»- احسان انصاری:شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس متشکل از شرکتهای تولیدی، مهندسی، بازرگانی، سرمایهگذاری، آموزشی و خدماتی بهعنوان بزرگترین هلدینگ تخصصی پتروشیمی در سال ۱۳۸۹ با مدیریت دولتی بهصورت سهامی عام تاسیس و در سال ۱۳۹۲ در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی از مدیریت دولتی به بخش خصوصی واگذار گردید.
این شرکت طی ده سال گذشته تحولات و تغییرات اساسی و مهمی از جمله، اعمال مدیریت سیستمی، تدوین برنامههای راهبردی برای خود و کلیه شرکتهای زیر مجموعه، تنوع و سرمایهگذاری در سبد سرمایه جهت بالا بردن ضریت سود آوری تولید متنوع محصولات و فرآورده های شیمیایی و پتروشیمیایی، احداث مجتمع ها و طرحهای استراتژیک پتروشیمی و پالایشگاهی در مناطق مختلف کشور در راستای توسعه پایدار و با دیدگاه صیانت از محیط زیست واجرای استانداردهای ایمنی و بهداشت شغلی، در اختیار گرفتن فروش، صادرات و واردات محصولات بدون حضور واسطه، اجرای طرحهای رفع تنگنای تولید در مجتمع های تحت پوشش، دستیابی حداکثر ظرفیت اسمی تولید در مجتمع ها و اخذ تسهیلات مالی و فاینانس را فراهم و در حوزه های مختلف به اجرای در آورده است.
مسئولیت اجتماعی در هلدینگ خلیج فارس
روابط عمومی هلدینگ خلیج فارس درباره فعالیت های مبتنی بر مسئولیت اجتماعی این شرکت عنوان می کند:«هلدینگ خلیج فارس در راستای عمل به مسئولیت اجتماعی خود ۵ پروژه خدمات محور رادر دستور کار قرار داده که این طرحها، شامل توانمندسازی دانش آموزان مستعد و با بضاعت علمی در بندر ماهشهر، تأسیس و راهاندازی کانونهای تعالی خانواده، حمایت از طرحهای کارآفرینی و اشتغال محور بهمنظور توانمندسازی صنایع کوچک، ارائه خدمات درمانی به خانوادههای دچار بیماریهای خاص و صعبالعلاج و خدمات ورزشی برای نوجوانان و جوانان در مناطق محروم ماهشهر است.
مطالعات و شیوهنامه اجرایی برنامه توانمندسازی این بخش از کسبوکارهای کوچک نیز صورت گرفته و طرح شناسایی نیازهای شرکتهای پتروشیمی، اقلام عمومی و نیمهصنعتی و توانمندسازی فعالان اقتصادی برای تأمین نیازهای آنهاست؛ که مطالعات آن نیز به اتمام رسیده است».
آسیب شناسی وضعیت مسئولیت اجتماعی در هلدینگ خلیج فارس
با نگاهی به وضعیت مسئولیت اجتماعی در هلدینگ خلیج فارس می توان به چند نکته کلیدی پی برد. نخست اینکه با توجه به بودجه و سرمایه ایی که این شرکت در اختیار دارد نقش برجسته ای در زمینه مسئولیت اجتماعی ایفا نمی کند و مسئولیت اجتماعی در این شرکت تنها در حد شعار باقی مانده است.
به نظر می رسد هنوز مسئولان این شرکت به صورت جدی مسئولیت اجتماعی را جز اولویت های نخست خود قرار نداده اند.این در حالی است که شرکت های خارجی مشابه به صورت مدون و با برنامه وارد حوزه مسئولیت اجتماعی شده اند و در این زمینه فعالیت های موثری انجام می دهند.
دوم اینکه هلدینگ خلیج فارس هیچ گونه گزارش مدون و دقیقی از مجموعه فعالیت های خود در زمینه مسئولیت اجتماعی،بودجه ای که به این موضوع اختصاص داده و نحوه هزینه کردن بودجه ارائه نمی کند.به همین دلیل تحلیل و رصد وضعیت مسئولیت اجتماعی در این شرکت به راحتی امکان پذیر نیست.
سوم اینکه شرکت خلیج فارس به عنوان یک شرکت صنعتی روی محیط زیست تأثیرگذار است. حتی اگر فرض بگیریم این شرکت همه جوانب حفاظت از محیط زیست را نیز رعایت کند بازهم پیامدهای صنعت پتروشیمی بر محیط زیست جامعه محلی غیر قابل انکار است. به همین دلیل انتظار می رود این شرکت به صورت جدی تری در زمینه مسئولیت اجتماعی فعالیت کند که تاکنون این وضعیت وجود نداشته است.
چهارم اینکه مسئولیت اجتماعی شرکت ها با مفاهیمی مانند توسعه پایدار رابطه تنگاتنگ دارد و همراه با موج فشار افکار عمومی پیرامون مقولات مربوط به توسعه پایدار، این مسئله نیز در دنیای کسب و کار مورد توجه قرار گرفته است که خود را در گزارش سالانه شرکت ها نشان می دهد.
گزارش هایی که شرکت ها در مورد فعالیت های مربوط به مسئولیت اجتماعی منتشر می کنند، مزایای زیادی از جمله تأثیر مثبت در دیدگاه مشتریان، افزایش اعتماد سهامداران، افزایش رضایت کارکنان، حمایت جامعه، توانایی ورود به کشورهای جدید، تمایز تصویر و برند شرکت نزد مشتریان و جامعه دارد.
این در حالی است که هلدینگ خلیج فارس در زمینه توسعه پایدار گزارش ارائه نمی کند. بدون تردید عدم ارائه گزارش در این زمینه به معنای جدی گرفته نشدن این مقوله حائز اهمیت برای چنین شرکتی است.
جایگاه مسئولیت اجتماعی هلدینگ خلیج فارس در بین شرکت های ایران
بهطور کلی شرکتهای ایرانی را میتوان در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکتی به چهار دسته مسئولیتناپذیر و غیرقانونی، حداقل مسئولیت، ناقص و راهبردی تقسیم کرد.
شرکتهایی که در دسته راهبردی تقسیم میشوند موضعگیری نظاممند در حوزههای متنوع برای عملکرد برتر دارند. انگیزه آنها راهبردی و یا ابزاری است. به این معنی که آنها مشخصاً حوزههایی را که معتقدند باعث افزایش عملکرد مالی شرکت میشود تحت پوشش قرار میدهند.
شرکت در فرایندها و ساختارهای خود ملزم به رعایت مسئولیت اجتماعی میشود و میتواند شرکای قویتری جذب کند. این شرکتها اغلب دارای خط مشیهای اخلاقی قوی هستند. آنها در جستجوی راههای سازگاری با محیط زیست از طریق برنامههایی چون ایزو، برنامههای بازیافت، ایجاد راهکارهایی برای استفاده از ضایعات و توسعه بیشتر محصولات سبز هستند. همکاری با محیط اجتماعی معمولاً یکی دیگر از اهداف این شرکتها است.
با توجه به چنین تقسیم بندی هلدینگ خلیج فارس شرکتی است با حداقل مسئولیت اجتماعی و یا در بهترین حالت می توان این شرکت را در گروه شرکت های با مسئولیت اجتماعی ناقص دسته بندی کرد.هنوز مسئولیت اجتماعی برای این شرکت شکل راهبردی پیدا نکرده است. این در حالی است که انتظار می رود چنین شرکت هایی که از تأثیرگذاری اقتصادی زیادی برخوردار هستند به مسئولیت اجتماعی به عنوان یک راهبرد نگاه کنند.