کار دانشگاه پرورش فرد کارآمد مسئول اجتماعی‌ است

رسانه مسئولیت اجتماعی: مریم شقاقی-دانشگاه نهاد مستقلی است که هر مقدار از استقلال خود را از دست دهد به همان مقدار کارکرد خود را نیز از دست خواهد داد.

به گزارش رسانه مسئولیت اجتماعی: نعمت الله فاضلی پژوهشگر سرشناس مطالعات فرهنگی و مردم شناسی در  سومین نشست از سلسله نشست‌های بسط مفهومی و موضوع مسئولیت اجتماعی که به همت انجمن جامعه شناسی برگزار شد، درخصوص مسئولیت اجتماعی گفت: در این نشست قصد دارم که با توجه به تجربه زیسته خودم در حوزه دانشگاه به مفهوم مسئولیت اجتماعی دانشگاه بپردازم، دانشگاه باید استقلال خود را حفظ کند باید همواره در نظر داشته باشیم که فعالیت‌هایی که می‌کنیم چه نسبتی با جامعه دارد، دانشگاه نهاد مستقلی است که هر مقدار از استقلال خود را از دست دهد به همان مقدار کارکرد خود را نیز از دست خواهد داد. همواره باید یک فاصله‌ای بین دانشگاه، با حکومت و بازار برقرار باشد و اگر این فاصله از بین رود حکومت و بازار همواره در کشف حقیقت، علم و توسعه سیاسی و اقتصادی دانشگاه دخالت خواهد کرد. و این دانشگاه هر چیزی می‌تواند باشد به جز دانشگاه. در نتیجه آدم‌هایی که تربیت می‌کند دیگر آدم دانشگاهی که هویت آکادمیک دارند نخواهد بود. در کشوری که فرد دانشگاهی هویت مستقل نداشته باشد انسان دانشگاهی وجود نخواهد داشت و مانند سایر افراد خواهد بود.

مسئولیت برای فرد دانشگاهی زمانی معنا دارد که او آزادی آکادمیک داشته باشد

وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم انسان دانشگاهی با هویت دانشگاهی یعنی نقاد و مسئول پرورش پیدا کند باید آزادی آکادمیک در دانشگاه‌ها وجود داشته باشد. مسئولیت برای فرد دانشگاهی زمانی معنا دارد که او آزادی آکادمیک داشته باشد. مشکل ایران امروز این است که فاصله‌ای بین حکومت، اقتصاد، بازار و دانشگاه وجود ندارد در نتیجه دانشگاهیان نمی‌توانند از موضع دانشگاهی نقد کنند زمانی که حکومت به راحتی می‌تواند به هر شکلی که دوست داشته باشد اساتید دانشگاه را اخراج کند، هویت آزاد و مستقل دانشگاه از بین خواهد رفت.

کار دانشگاه پرورش فرد کارآمد مسئول اجتماعی‌ است

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات فرهنگی، افزود: علم مسئول، متفاوت‌تر از دانشگاه مسئول است دانشگاه مسئول دانشگاهی است که بتواند فرد دانشگاهی مسئول و کارآمد تربیت و آموزش و پرورش دهد. دانشگاه کارکردش این نیست که برای حکومت، بازار و اقتصاد پژوهش کند بلکه کار دانشگاه پرورش فرد کارآمد مسئول اجتماعیست که کار خود را بتواند به شکل مسئولانه و جدی انجام دهد.

فاضلی گفت: انسان دانشگاهی مسئولیت اجتماعی خودش را ابداع می‌کند مسئولیت اجتماعی تعهد اخلاقی و وجودی است که کسی بر اساس اخلاق کار و شکل مسئولیت خود آن را می‌پذیرد و ابداع می‌کند. بنابراین حکومت نمی‌تواند مسئولیت اجتماعی افراد را تبیین و تعیین کند، زیرا در آن صورت ایدئولوژی خواهد بود که حکومت سعی می‌کند ایدئولوژی‌های متفاوت را در جامعه بسط و گسترش دهد. در مسئولیت اجتماعی افراد علاقه‌ و شکل خاصی از مسئولیت اجتماعی را به عنوان فرد اخلاقی و اجتماعی انتخاب و انجام می‌دهند. مسئولیت انتخاب کردن و تعهد وجودی است که هر کسی آن را می‌پذیرد.
وی افزود: کسی که مختار و آزادگر است در زندگی خود تصمیم می‌گیرد که نسبت به دیگری متعهد باشد، انسان فهیم کسی است که بتواند دیگران را بفهمد و مسئولیت اجتماعی یعنی فهمیدن دیگران و هر کسی شیوه پیوستن به این خیر اجتماعی خود را انتخاب خواهد می‌کند.

مسئولیت اجتماعی باور به عاملیت انسان دانشگاهی برای ایجاد تغییر به سوی بهبود جامعه است

فاضلی تاکید کرد: باید تجربه‌های خود با دیگران را در جریان قرار دهیم, من نام این دانشگاه را دانشگاه امید گذاشتم، دانشگاهی که همه آنها نقشی در جامعه کوچک خود در سطح روستاها، محله‌ها و حتی خانه ایفا می‌کنند. این نقش‌ها صامت هستند مسئولیت اجتماعی باور به عاملیت انسان دانشگاهی برای ایجاد تغییر به سوی بهبود جامعه است. معتقدم که هر کسی باید مسئولیت اجتماعی خود را در هر سطحی که است انجام دهد. همچنان که در حوزه علوم اجتماعی، در کلاس درسم در دانشگاه سعی کردم که عاشقانه تدریس کنم سعی کردم با محیط درس و دانشجویان به گونه‌ای رفتار کنم که احساس تعلق به دانش و دانشگاه را در دانشجویان ایجاد کنم مسئولیت اجتماعی انسان دانشگاهی از کلاس درسش شروع می‌شود، دومین کاری که کردم این است که در حوزه کاری خودم از همان ابتدا از حوزه عمومی وارد شدم.

یعنی از همان ابتدای تدریسم وبلاگ ساختم و تجربه‌های زندگی خودم را در آنجا با مخاطبانم به اشتراک گذاشتم،  من خودم را نسبت به رخدادهای جامعه، اتفاق‌ها و فرهنگ جامعه مسئول می‌دانستم و نسبت به اتفاقات هشدار می‌دادم و حساس بودم.

فردی که بتواند با جامعه سخن بگوید خلاق و آگاه خواهد بود

مسئولیت اجتماعی این است که بتوانی جامعه را به سخن گفتن در بیاری و این سخن‌ها را به سیاست تبدیل کنی، در کشوری که تحت فشار از سوی حاکمیت است سیاست در معنای اصلی ورود به سخن است.
وی ادامه داد: برای ایفای مسئولیت اجتماعی خود روش شناسی را ابداع کردم که آن برای عامه اهل فکر است تلاش کردم که اقدامات خود را در جامعه نشر توضیح دهم تا جامعه را به سخن گفتن وادار کنم فردی که بتواند با جامعه سخن بگوید خلاق و آگاه خواهد بود چه بسیار اساتیدی که در جامعه نمی‌توانند سخن بگویند پاداش فردی که مسئولیت اجتماعی دارد این است که جامع او را به رسمیت خواهد شناخت و برای او کرامت و عزت و ارج قائل خواهد بود.