سیاست های اشتباه محیط زیستی دست مردم  را برای مشارکت در مسئولیت اجتماعی بسته است

دکتر حسین آخانی در گفت وگو با«رسانه مسئولیت اجتماعی» گفت:سیاست های اشتباه محیط زیستی دست مردم  را برای مشارکت در مسئولیت اجتماعی بسته است. محیط زیست و منابع طبیعی؛نخستین قربانی به گزارش رسانه مسئولیت اجتماعی، سیاستگذاری اجتماعی بدون احساس مسوولیت و لزوم پاسخگویی نسبت به عملکردها می‌تواند آسیب‌های جدی به تمامی بخش‌های یک جامعه وارد […]

دکتر حسین آخانی در گفت وگو با«رسانه مسئولیت اجتماعی» گفت:سیاست های اشتباه محیط زیستی دست مردم  را برای مشارکت در مسئولیت اجتماعی بسته است.

• محیط زیست و منابع طبیعی؛نخستین قربانی

به گزارش رسانه مسئولیت اجتماعی، سیاستگذاری اجتماعی بدون احساس مسوولیت و لزوم پاسخگویی نسبت به عملکردها می‌تواند آسیب‌های جدی به تمامی بخش‌های یک جامعه وارد سازد. به عبارت دیگر اگر سیاستگذاری اجتماعی با مسوولیت‌پذیری همراه نباشد با توجه به فراوانی که در نظام تصمیم‌گیری دولتی دارد بسیار آسیب‌زا خواهد بود. به لحاظ سیاستگذاری اقتصادی نیز با توجه به اهمیت بسیار بالایی که ایجاد یا افزایش رفاه اقتصادی برای دولت‌ها دارد این سیاستگذاری‌ها به نحوی بوده که دولت‌ها عموماً تلاش می‌کنند از تمامی داشته‌های تحت تسلط خود چه به لحاظ منابع انسانی و چه به لحاظ منابع طبیعی استفاده حداکثری داشته باشند. به عبارت دیگر دولت‌ها برای افزایش رشد اقتصادی و در پی آن افزایش رفاه جامعه تلاش می‌کنند از تمامی ظرفیت‌های موجود استفاده کنند. این نوع سیاستگذاری نیز اگر همراه با مسوولیت‌پذیری و پاسخگویی نباشد می‌تواند آسیب‌های جدی به داشته‌های هر کشور وارد سازد. به‌خصوص اینکه در نظام‌های تصمیم‌گیری اقتصادی نگاه بسیاری از دولت‌ها مبتنی بر نگاه صرفاً منفعت‌طلبانه «سود برتر از همه چیز» است. از این‌رو نخستین قربانی در این زمینه محیط زیست و منابع طبیعی است.«رسانه مسئولیت اجتماعی برای بررسی نقش مسئولیت اجتماعی در چالش های محیط زیست ایران با دکتر حسین آخانی استاد دانشگاه و فعال محیط زیست گفت وگو کرده که در ادامه ماحصل این گفت وگو را می خوانید.

*مسئولیت اجتماعی چه نقشی در بحران های آینده محیط زیست کشور دارد؟

کشور با چند چالش جدی در زمینه محیط زیست مواجه است.مهم ترین این چالش ها موضوع آب است که با توجه به توسعه ناپایداری که در کشور وجود دارد و سیاست هایی که در زمینه مدیریت آب اعمال می شود بدون تردید این چرخه در آینده نزدیک به بن بست خواهد رسید و به عنوان یکی از بحرانی ترین مشکلات کشور خواهد بود.درباره نقش مسئولیت اجتماعی مردم در این زمینه باید عنوان کنم به دلیل دخالت های گسترده ای که دولت در این زمینه انجام می دهد عملأ دست مردم را برای اجرای مسئولیت اجتماعی بسته است.مردم قربانیان سیاست های دولت در زمینه بحران آب و چالش های دیگر محیط زیستی هستند.موضوع دیگری که محیط زیست ایران و حتی جهان راتهدید می کند موضوع فرسایش خاک است.یکی از بزرگترین معضلاتی که در ایران وجود دارد همین موضوع فرسایش خاک است که ممکن است پیامدهای سنگینی برای محیط زیست کشور به همراه بیاورد.در شرایط کنونی خاک به شکل های مختلف در کشور از بین می رود و یا به شکل ریزگرد در می آید.

فرسایش خاک زمینه کاهش باروری سرزمینی را به وجود می آورد که مشکلات جدی برای کشور ایجاد خواهد کرد.این در حالی است که اگر ما با دوره های شدیدتر خشکسالی مواجه شویم آلودگی هایی که متأثر از توسعه ریزگردهاست می تواند سراسر کشور را تحت تأثیر خود قرار بدهد.

*این اتفاقات بدون نقش انسان صورت خواهد گرفت؟مسئولیت اجتماعی نمی تواند زمینه های تشدید این بحران ها را از بین ببرد؟

واقعیت این است که نقش انسان و مسئولیت اجتماعی در این زمینه کم است و انسان نمی تواند این بحران ها را کاهش بدهد.هر چند نقش انسانی و مدیریتی در به وجود آمدن چنین شرایطی غیر قابل کتمان است وسیاست های محیط زیستی اشتباه در این زمینه نقش داشته است.توسعه ریزگردها به صورت  مستقیم با توسعه ناپایدار و بحران آبی ارتباط پیدا می کند.موضوع مهم دیگر زوال تنوع زیستی در ایران است. با توجه به فرسایش خاک و از بین رفتن منابع آبی بسیاری از رویشگاه های طبیعی ما در حال از بین رفتن هستند. آتش سوزی هایی که در ایران صورت می گیرد نقش موثری در از بین رفتن تنوع زیستی در ایران دارد.به همین دلیل ما در آینده بسیاری از گونه های گیاهی و جانوری خود را از دست خواهیم داد.در این زمینه مردم می توانند نقش داشته باشند. بدون تردید مهم ترین نقشی که مردم در این زمینه دارند این است که فشار سرزمینی را بیشتر از این نکنند.یکی از راهکارها کنترل جمعیت است که در دستور کار قرار گرفته است. اگر جمعیت کشور در سال های آینده افزایش پیدا نکند می تواند تا حدود زیادی مانع از برخی مشکلات جدید شود.مردم در این زمینه همکاری می کنند هر چند برخی سیاست های اعلام شده بیانگر این است که جمعیت باید افزایش پیدا کند.من با این سیاست موافق نیستم و معتقدم سرزمین ایران با توجه به پتانسیلی که دارد ظرفیت مصرف کننده بیشتراز این را ندارد.

*با توجه به چالش های موجود چه چشم اندازی را پیش روی محیط زیست کشور می بینید؟

یکی از مسائل بحرانی محیط زیست که در آینده چالش آفرین خواهد شد ورود گونه های مهاجر است.گونه های گیاهی و جانوری وارد ایران می شوند و به شکل وحشتناکی باعث تخریب تنوع زیستی در ایران می شوند.نمونه هایی مانند کاکتوس و سمبل آبی سبب تغییر در اکوسیستم گیاهی ایران شده است.

از سوی دیگر افزایش تعداد سگ و گربه در ایران در سال های اخیر چالش جدیدی است که اگر این روند صعودی افزایش پیدا کند در سال های آینده بسیاری از گونه های جانوری ما را از بین خواهند برد.

تهدیدی که جدی تر از این موارد است و به موضوع مسئولیت اجتماعی نیز ارتباط دارد از بین رفتن سرمایه های اجتماعی کشور است.ما می دانیم که در آینده با بحران آب و فرسایش خاک مواجه هستیم و از سوی دیگر می دانیم که تنوع زیست محیطی ایران دستخوش تغییر شده است. با این وجود نمی دانیم که چرا این اتفاقات به صورت زنجیروار درحال رخ دادن است و دولت ها حاضر نیستند از مردم برای مهار این بحران ها استفاده کنند.این نوعی از بین رفتن سرمایه اجتماعی است که شامل مسئولیت اجتماعی نیز می شود.در دهه های گذشته تصمیم گیری درباره مسائل کلان تنها در اختیار عده محدودی قرار داشته و به همین دلیل بسیاری از نخبگان ما از کشور مهاجرت کرده اند.کسانی که به عنوان مسئول در سمت های حساس کشور قرار می گیرند از بین بهترین ها انتخاب نمی شوند.بهترین ها یا به بازی گرفته نمی شوند و یا به دلایلی در سال های گذشته از کشور مهاجرت کرده اند.طبیعی است که درغیاب نخبگان مشکلات حل نمی شود و بلکه کسانی تصمیم گیر هستند که از تخصص لازم برخوردار نیستند.

انتهای پیام///