«رسانه مسئولیت اجتماعی»- مریم شقاقی:حضور مدیران زن در شرکت های مختلف به دلیل سبک تصمیم گیری و دقت نظر بالا در ایفای مسئولیت های خود تأثیر مثبت و در خور توجهی بر بهبود عملکرد و افزایش ارزش شرکت ها دارد.حضور زنان به تقویت بعد نظارتی شرکت منجر می شود و رفتارهای فرصت طلبانه را کاهش می دهد و عملکرد و کارایی شرکت را بهبود می بخشد.به همین دلیل نیز انتصاب زنان به عنوان مدیران شرکت ها و یا عضویت در هیئت مدیره شرکت ها یکی از موضوعات مهم راهبری شرکتی است که به شکل ویژه ای مورد توجه دانشگاهیان دولتها، سیاست گذاران و صاحب نظران قرار گرفته است.
این در حالی است که تئوری های مختلف نمایندگی رفتاری ،اقتصادی راهبری روان شناسی و اجتماعی نشان می دهند که متنوع نبودن جنسیتی هیئت مدیره می تواند به اتخاذ تصمیمات غیر بهینه منجر شود که این امر بر مدیریت و عملکرد شرکت تأثیر منفی می گذارد.
در واقع برخی از بحران های مالی شرکت ها اغلب تا حدی به شیوه های ضعیف راهبری شرکتی نسبت داده می شود که ناشی از متنوع نبودن و استقلال و شفافیت نداشتن در هیئت مدیره شرکت هاست.
مسئولیت پذیری اجتماعی بر این موضوع دلالت دارد که شرکت ها باید در برابر گروه بزرگی از ذی نفعان شامل سهامداران مدیران مشتریان کارکنان تأمین کنندگان کالا، بانک ها قانون گذاران محیط و جامعه پاسخ گو باشند. به این ترتیب شرکت ها باید علاوه بر مسائل اقتصادی نسبت به مسائل اجتماعی نیز مسئولیت پذیر باشند. بنابراین با توجه به اهمیت مسئولیت اجتماعی باید در زمینه اطلاعات افشا شده در گزارش های مالی نظارت کافی به عمل آید. تحقق این امر ساز و کارهای راهبری شرکتی را می طلبد. شرکت ها باید تعداد بیشتری از زنان را در هیئت مدیره منصوب کنند زیرا بانوان می توانند مزایای زیادی را مانند ارتباط بیشتر و مؤثرتر با محیط خارجی برای شرکتها به همراه داشته باشند.
براساس تئوری ذی نفعان مدیران زن با عملکرد غیر مالی شرکت ها یعنی مسئولیت پذیری اجتماعی رابطه مثبتی دارند. شواهد موجود نشان می دهد که زنان نسبت به مردان تمایل بیشتری برای حل مسائل اجتماعی دارند.
در سال های اخیر رویکردهای نسبتاً جدیدی در ارتباط با به کارگیری زنان در پست های حساس کشور نظیر معاونت امور بانوان وزرای مختلف و سخنگوی دولت به وجود آمده است. همچنین حضور زنان در هیئت مدیره شرکتهای تولیدی، خدماتی و همچنین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و عرصه های اقتصادی رو به افزایش است.
با توجه به بررسی های به عمل آمده در دهه ۱۳۹۰ صنایع استخراج زغال سنگ، استخراج کانه های فلزی استخراج نفت و گاز به جز اکتشافات انبوه سازی املاک و مستغلات، زراعت و خدمات وابسته محصولات کاغذی منسوجات و وسایل ارتباطی بدون حضور زن در هیئت مدیره بودند. بیشترین حضور زن در هیئت مدیره مربوط به صنعت دارویی با تعداد حدود ۲۴ زن در ترکیب هیئت مدیره بود. لذا تحلیل و بررسی تأثیر حضور زنان در کیفیت عملکرد و گزارشهای اقتصادی برای درک و شناخت بیشتر از توانمندیهای زنان در عرصه های مختلف اجتماعی و اقتصادی ضروری است.
نکته دیگر اینکه حضور نداشتن زنان در مدیریت شرکت ها موجب کم توجهی به نیازهای کارکنان زن می شود. این وضعیت باعث می شود زنان از اولویت پایین تری برخوردار شوند و در نتیجه تبعیض جنسیتی در سازمان ایجاد شود.
همچنین مدیران زن بیش از همتایان مرد به مسائل زیست محیطی اهمیت می دهند. شرکت ها می توانند با عضویت بیشتر بانوان در مدیریت شرکت ها در افشای اطلاعات کافی مرتبط با مسئولیت اجتماعی تلاش کنند و فعالیت خود را مشروعیت بخشند. بسیاری از محققان معتقدند زنان کمتر به محیط زیست آسیب می رسانند و بیشتر نگران مسائل اخلاقی هستند. همچنین زنان استقلال هیئت مدیره کیفیت، گزارشگری مالی و مسئولیت اجتماعی شرکتها را تقویت می کنند.
مدیران زن به نقض قانون حساس اند و تمایل زیادی به دوری از تخلفات دارند. بنابراین انتصاب زنان در مدیریت شرکت ها ارزش شرکت را افزایش می دهد. مدیران زن مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت را بیشتر از مدیران مرد می پذیرند و به طور جدی در مسائل مربوط به رفاه گروه های دی نفع تلاش می کنند.
پژوهشی با عنوان با حضور زنان در هیئت مدیره بر عملکرد اجتماعی شرکت ها تأثیر دارد؟» در ایالات متحده آمریکا انجام شد که نمونه بررسی شده شامل ۳۶۹ شرکت دولتی ایالات متحده طی سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ بوده است. از تعداد مدیران زن به عنوان متغیر مستقل و از عملکرد شرکت به عنوان متغیر وابسته استفاده شده است. آنها دریافتند بین حضور بانوان در هیئت مدیره شرکت ها و عمل کرد اجتماعی شرکت ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
در شرایط کنونی تعداد اندکی از شرکت ها در ایران هستند که پست های ارشد مدیریتی آنها بر عهده زنان است. بنابراین با آماده سازی زمینه حضور زنان در پست های کلیدی می توان به منافع بیشتری به ویژه در زمینه مسئولیت اجتماعی دست یافت.
