صدا و سیما مسئولیت اجتماعی را نمی شناسد

«رسانه مسئولیت اجتماعی»-احسان انصاری:مسئولیت اجتماعی به شکل جدیدش در دهه های اخیر در کشورهای جهان متداول شده و به همین دلیل در کشورهای توسعه یافته برنامه های خاصی را برای تبیین و ترویج مفهوم مسئولیت اجتماعی اجرا می کنند. این در حالی است که رسانه ها در دنیای امروز نقش تعیین کننده ای در معادلات […]

«رسانه مسئولیت اجتماعی»-احسان انصاری:مسئولیت اجتماعی به شکل جدیدش در دهه های اخیر در کشورهای جهان متداول شده و به همین دلیل در کشورهای توسعه یافته برنامه های خاصی را برای تبیین و ترویج مفهوم مسئولیت اجتماعی اجرا می کنند. این در حالی است که رسانه ها در دنیای امروز نقش تعیین کننده ای در معادلات اجتماعی و اقتصادی جوامع دارند و به همین دلیل رسانه ها تلاش می کنند رویکرد خود را با پدیده های نوین همراه کنند.

در چنین شرایطی رسانه ملی در ایران هیچ برنامه ریزی خاصی برای مفهوم مسئولیت اجتماعی نداشته وشاید بتوان به جرأت ادعا کرد که صداوسیما اصلا برنامه تخصصی در زمینه مسئولیت اجتماعی تولید نکرده و یا اگر کرده تعداد آن در سال های اخیر حتی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد.

این وضعیت در دوران مدیریت پیمان جبلی نیز شکل نامناسب تری به خود گرفته است. جبلی بیش ازآنکه به چنین مسائلی توجه کند عمده وقت و انرژی خود را صرف بررسی و پوشش تنش های منطقه ای می کند که اخبار آن از طریق رسانه های دیگر بهتر و با صحت بیشتری به  دست مخاطب می رسد.از سوی دیگر به نظر می رسد مفهوم مسئولیت اجتماعی یا برای مدیران صداوسیما شناخته شده نیست و یا اگر شناخته شده تلاش می کنند بدون ایجاد حساسیت از کنار آن عبور کنند.در واقع صداوسیمای دوران جبلی بیش از آنه به پدیده های نوین جهانی مانند مسئولیت اجتماعی توجه کند به مسائلی توجه می کند که بیشتر ریشه در گذشته دارد و سودی به حال جامعه ندارد.

عدم توجه به مفهوم مسئولیت اجتماعی در صداوسیما به اندازه ای جدی به نظر می رسد که این احتمال وجود دارد که به دلیل همین بی توجهی ها که البته در بخش های دیگر حاکمیتی نیز مشهود است مفهوم مسئولیت اجتماعی از یک گفتمان ملی به یک گفتمان خرد در بین کارشنان و نخبگان این حوزه تقلیل پیدا کند. در شرایط کنونی آنچه مفهوم مسئولیت اجتماعی را در جامعه ایران زنده نگه داشته تلاش فعالان و نخبگان این حوزه است که عمدتأ نیز از مزایایی بهره مند نیستند و با شرایط خاص و تنها برای ارتقای مفهوم مسئولیت اجتماعی در کشور تلاش می کنند.

صداوسیما در پروسه جهانی شدن از پدیده های نوین عقب مانده و یا تلاش می کند به این پدیده های نوین توجه نکند. به همین دلیل نیز رسانه ای که عنوان ملی نیز دارد در سال های اخیر با ریزش مخاطب مواجه شده که یکی از عوامل اصلی آن همراهی نکردن با پدیده های نوین جهانی و یا عدم توجه به آنهاست. پدیده هایی که امروز برای مردم ایران که به دنبال تعامل با ملت های جهان هستند دارای اهمیت است و مردم ایران به آن اهمیت می دهند.

یکی از مولفه های اصلی رسانه ملی فرهنگ سازی در زمینه هایی است که در نهایت به جامعه سود می رساند. در چنین شرایطی فرهنگ سازی در زمینه مسئولیت اجتماعی در صداوسیما باعث خواهد شد که مصرف کنندگان کالاهای مختلف نسبت به موضوع مسئولیت اجتماعی شرکت ها حساس شده و از این به بعد از کالاهای شرکت هایی استفاده کنند که در زمینه مسئولیت اجتماعی فعالیت می کنند. این اتفاق در کشورهای توسعه یافته رخ داده و مردم این کشورها در رقابت هایی که شرکت ها برای برند سازی دارند از برندهایی بیشتر استقبال می کنند که در زمینه مسئولیت اجتماعی تلاش  بیشتری کرده باشند.

اگر این موضوع به یک فرهنگ تبدیل شود گام مهمی در ترویج مسئولیت اجتماعی برداشته شده است.صدا و سیما همچنین می تواند به شرکت ها و بنگاه های اقتصادی که در زمینه مسئولیت اجتماعی تلاش بیشتری کرده اند و موفقیت های بیشتری به دست آورده اند اهمیت بیشتری بدهد. این اتفاق نیز باعث خواهد شد انگیزه شرکت های مختلف برای فعالیت در زمینه مسئولیت اجتماعی بیشتر شود.

نکته مهم دیگری که درباره رویکرد صداوسیما نسبت به مسئولیت اجتماعی وجود دارد این است که اگر صداوسیما نسبت به مفاهیم جدید و کاربردی جامعه توجه جدی داشته باشد پویایی و خلاقیت خود را نسبت به اتفاقات جهان مدرن نشان داده و شکل به روز و مدرنی به خود می گیرد.

این اتفاق نیز می تواند جایگاه صداوسیما را در بین نسل جدید که با دغدغه های جدید و مدرن زندگی می کنند افزایش بدهد.ارائه گزارش شرکت ها و بنگاه های اقتصادی به صدا وسیما و انتشار آن در بین افکار عمومی موضوع دیگری است که می تواند به ترویج مسئولیت اجتماعی در جامعه کمک کند. اینکه صداوسیما  گزارش مسئولیت اجتماعی شرکت ها را  به صورت مرتب و در برنامه های مختلف و حتی اختصاصی منتشر کند و مسئولان شرکت ها فعالیت های خود را تبیین کنند می تواند تا حدود زیادی فضا را برای ترویج مسئولیت اجتماعی در کشور فراهم کند.

رسانه ها در جهان امروز یک امکان بزرگ برای تغییر و تحول و حرکت به سمت جلو به شمار می روند و به همین دلیل رسانه ای که عنوان ملی دارد می تواند به یک برگ برنده برای تحولات مدرن در جامعه ایرانی تبدیل شود. این در حالی است که رویکردی که صداوسیما در سال های اخیر در پیش گرفته برخلاف این رویه است و نتیجه عکس داشته که نمونه بارز آن سرگرم کردن مردم با برنامه های بدون محتوا است که در نهایت به ریزش مخاطب و همراهی نکردن نخبگان در زمینه های مختلف منجر شده است.

بدون تردید اگر صداوسیما توجه جدی تری به مفاهیم مدرن مانند مسئولیت اجتماعی شرکتی داشته باشد در مرحله اول به سود رسانه ملی است و مخاطبان بیشتری پیدا خواهد کرد و نه اینکه با چالش ریزش مخاطب مواجه شود.