«رسانه مسئولیت اجتماعی»- احسان انصاری: زلزله ترکیه و سوریه یکی از شدیدترین زلزله های دهه های اخیر در منطقه خاورمیانه بود که تا زمان نگارش این مطلب۳۷ هزار کشته برجای گذاشته است.
از سوی دیگر بسیاری از ساختمان و و زیرساخت های ترکیه و سوریه براثر این زلزله تخریب شده که هزینه های زیادی برای این دو کشور ایجاد کرده است.
نکته مهمی که در این زمینه وجود داشت مسئولیت اجتماعی کشورهای مختلف نسبت به وضعیت زلزله زدگان بود که در این حادثه ناگوار بروز و ظهور کرد.
اگر چه ابعاد حادثه بسیار گسترده و تکان دهنده بود اما اغلب کشورهای جهان نسبت به این حادثه احساس مسئولیت کرده و با ارسال کمک های انسانی به مردم ترکیه و سوریه کمک کردند.
شرایط به شکلی بود که در بحبوبه این فاجعه انسانی شاهد مسئولیت اجتماعی از سوی مردم کشورهای جهان بودیم که نشان دهنده همدردی انسان ها در مواقع سخت و بروز بلایای طبیعی مانند زلزله است.
تبارشناسی یک فاجعه انسانی
در زلزله ترکیه یک گسل در حدود۲۰ کیلومتر دچار گسیختگی شده و۱۰۰ ثانیه نیز طول کشیده تا گسل ببرد.بزرگای۸/۷ ریشتر نیز تقریبأ بزرگترین بزرگایی است که انتظار می رود در فلات و پوسته قاره ای رخ بدهد.
به نظر می رسد هنوز ابعادحادثه و میزان خرابی ها و تلفات برای دولت ترکیه نیز مشخص نیست.آنچه عنوان شده این است که درحدود۱۰ استان آسیب دیده و در حدود۵/۸ میلیون جمعیت نیز در این استان ها ساکن بودند.اگر وضعیت سوریه را نیز در نظر بگیریم حدود۷ میلیون نفر در پهنه ای زندگی می کرده اند که میزان زلزله در آنجا شدت داشته است.
این در حالی است که تعداد جمعیتی که در پهنه اصلی زلزله قرار داشته اند جمعیتی بین۵۰۰ هزار تا۷۰۰ هزار نفر بوده است.به همین دلیل باید عنوان کرد یک فاجعه انسانی در ترکیه و سوریه رخ داده است.
جمعیتی که در معرض آسیب قرار دارند جمعیت قابل ملاحظه ای است و به همین دلیل باید عنوان کرد زلزله ای که در ترکیه و سوریه رخ داده جز بدترین اتفاقاتی بوده که قابل انتظار بوده است.اتفاق بدتری که می توانست رخ بدهد این بود که همین اتفاق در استانبول رخ می داد.اگر چنین اتفاقی در شهری با جمعیت بالا مانند استانبول رخ می داد ما با یک فاجعه بسیار بزرگ تر از این مواجه بودیم.
با این وجود در شرایط کنونی نیز زلزله در مرز ترکیه و سوریه رخ داد که از نظر سیاسی و اجتماعی با ناآرامی هایی مواجه است و به همین دلیل چالش ها در چنین مناطقی بیشتر خواهد بود.
زلزله ارزنجان سال ۱۹۳۹ ترکیه با بزرگای ۷.۸ ریشتر نیز تلفات زیادی داشت و بعد از آن از نظر تاریخی زلزله با بزرگای مشابه سراغ نداریم و زلزله اخیر شدیدترین زلزله بعد از واقعه سال ۱۹۳۹ به شمار میآید.
شهر ارزنجان که در یک حوضه فروکشش در محل اتصال سه گسل فعال؛ یعنی گسلهای شمال آناتولی، شمال شرق آناتولی و گسل اواجیک قرار دارد، یکی از خطرناک ترین مناطق لرزهزا است. فعالیتهای لرزهای مهم از جمله رویدادهای ۲۷ دسامبر ۱۹۳۹ (با بزرگای ۷.۸ ریشتر) و ۱۳ مارس ۱۹۹۲ (با بزرگای ۶.۶ ریشتر) به این پهنه مربوط است.
همچنین زلزله سال ۱۱۳۸ حلب که در جنوب پهنه زلزله زده، زمین لرزه اخیر واقع شده بود، یکی از مرگبارترین زمین لرزههای تاریخ به شمار می رود. شهر حلب در شمال سوریه بیشترین تلفات را در این زلزله داشت .
این زلزله در ۱۱ اکتبر ۱۱۳۸ رخ داد و قبل از آن زلزلهای کوچکتر در دهم همین ماه رخ داده بود. از زلزله حلب اغلب به عنوان سومین زمین لرزه مرگبار در تاریخ پس از زمین لرزههای شنسی و تانگشان چین یاد میشود.
رقم تلفات آن ۲۳۰ هزار نفر گزارش شده است. این زمین لرزه آغاز اولین مورد از دو رشته زمین لرزه شدید در منطقه بود، اکتبر ۱۱۳۸ تا ژوئن ۱۱۳۹ و زلزلههای شدیدتر بعدی از سپتامبر ۱۱۵۶ تا مه ۱۱۵۹. مجموعه رخدادهای لرزهای اول مناطق اطراف حلب و بخش غربی را در منطقه ادسا (شانلیورفای امروزی) تحت تاثیر قرار داد و در مرحله دوم منطقه ای که شمال غرب سوریه، شمال لبنان را دربرمیگیرد و منطقه انطاکیه- (آنتاکیای امروزی، در جنوب ترکیه)- در معرض زمین لرزههای ویرانگر قرار گرفت.
کدام کشورها بیشترین کمک ها را به زلزله زدگان ترکیه و سوریه انتقال دادند؟
بسیاری از دولتها و سازمانهای ملی به زمینلرزه ۲۰۲۳ ترکیه–سوریه واکنشی بشردوستانه داشتند. بیش از ۶۰ کشور متعهد به پشتیبانی از قربانیان زلزله از جمله کمکهای بشردوستانه به دو کشور سوریه و ترکیه شدهاند.
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در حسابت توئیتر خود نوشت: زمین لرزه ای ویرانگر ترکیه و سوریه را لرزاند که جان صدها نفر را گرفت و شمار زیادی را مجروح کرد، ما به یاد مردم ترکیه و سوریه هستیم و اتحادیه اروپا آماده کمک است.
بانک جهانی اعلام کرد: ۱/۷۸ میلیارد دلار به ترکیه کمک خواهد کرد تا از روند امداد و بهبودی حمایت کند. دیوید مالپاس، رئیس بانک جهانی، گفت: «ما در حال ارائه کمک فوری و یک ارزیابی سریع از نیازهای فوری و بزرگ در منطقه هستیم».
ایران جزء اولین کشور هایی بود که کمک های بشردوستانه خود را سریعاً به هر دو کشور ترکیه و سوریه رساند. ایران در ۷ فوریه (۱۸ بهمن)، ۴۵ تن دارو، غذا، چادر و پتو به سوریه تحویل داد. باسم ماسور، رئیس اداره هوانوردی غیرنظامی سوریه، گفت که هواپیماهای بیشتری از کمک های بشردوستانه ایران در حال رسیدن هستند. رئیس جمهور سید ابراهیم رئیسی آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای ارائه “کمک های فوری” اعلام کرد. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: جمهوری اسلامی ایران آماده اعزام تیم های بهداشتی و امدادی به ترکیه و سوریه است. وی این کمک ها را یک مسئولیت اخلاقی، انسانی و اسلامی توصیف کرد.
وزیر کشور فرانسه جرالد دارمنین گفت که فرانسه ۱۳۹ نیروی امدادی امنیت مدنی را به ترکیه می فرستد. فرانسه متعهد شد ۱۲ میلیون یورو به مردم سوریه کمک کند که از طریق سازمان ملل متحد و سازمان های غیردولتی توزیع می شود.
چین به هر دو کشور حمایت مالی ارائه کرد. و پرسنل اضافی را برای کمک به عملیات امدادی به ترکیه فرستاد. شی جین پینگ، دبیر کل حزب کمونیست چین و رئیس جمهور چین، به رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و بشار اسد، رئیس جمهور سوریه تسلیت گفت و کمک ها و پزشکان را به مناطق آسیب دیده ارسال خواهد کرد. دولت چین همچنین اعلام کرده است که ۳۰ میلیون یوان (۴,۴ میلیون دلار) به سوریه و ۴۰ میلیون یوان (۵,۹ میلیون دلار) به ترکیه به عنوان کمک های بشردوستانه اضطراری ارائه می دهد.
وزیر امور خارجه بریتانیا، جیمز کلورلی، گفت که تیمهای نجات و تجهیزات به غازیانتاب فرستاده شدهاند. تیم نجات دارای ۷۷ عضو است و سگ های جستجوی خود را دارد. بریتانیا ۳,۸ میلیون پوند به سازمان کلاه سفیدهای فعال در سوریه داد و ۳ میلیون پوند دیگر را متعهد شد.
به جز کشورهای ذکر شده در حدود۶ کشور جهان به دو کشور ترکیه و سوریه کمک ارسال کردند که نشانه مسئولیت اجتماعی در این فاجعه انسانی به شمار می رود.