رسانه مسئولیت اجتماعی: همایش چشمانداز حاکمیت شرکتی، الزامات و چالشها با حضور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس، مدیرعامل بورس تهران و جمعی از مدیران و کارشناسان بازار سرمایه برگزار شد.
به گزارش رسانه مسئولیت اجتماعی؛ رئیس سازمان بورس در این همایش گفت: باتوجه به فضای بازار سرمایه و گسترش جامعه سهامداری به ۶۰ میلیون نفر، فعالیت هزار نهاد مالی و… اجرای حاکمیت شرکتی گریزناپذیر است و بدون اجرای آن نمیتوانیم بازار سرمایه سالمی داشته باشیم.
مجید عشقی افزود: یکی از بحثهای جدی ما در سالهای اخیر، تعادل بین منافع ذینفعان بازار سرمایه بوده است. حاکمیت شرکتی یکی از دغدغههای جدی ما است که هم برای ناشران و هم نهادهای مالی معنا دارد و این بحث سالیان سال مغفول مانده بود.
وی اضافه کرد: بیش از ۵۰ سال است که دنیا در این رابطه کارکرد دارد و این موضوع تغییرات بسیاری کرده است، پس از بحران مالی ۲۰۰۸ حاکمیت شرکتی بسیار جدی گرفته شد و معنای دیگری پیدا کرد.
عشقی ادامه داد: مقررات حاکمیت شرکتی در کشور ما وضع شده است؛ اما نیازمند فعالیت بیشتر سازمان و نهادهای مالی در این زمینه هستیم.
رئیس سازمان بورس اضافه کرد: امیدوارم بتوانیم مقوله حاکمیت شرکتی را به طور کامل اجرا کنیم، اگر حاکمیت شرکتی بهدرستی پیاده شود، تعادل بین منافع ذینفعان برقرار خواهد شد، حاکمیت شرکتی از منافع سرمایهگذاران حمایت خواهد کرد. وی تصریح کرد: حاکمیت شرکتی سلامت بازار و پایداری شرکتها را افزایش خواهد داد، همچنین کاهش ریسک را بهدنبال دارد و مسئولیت پذیری شرکت در محیط اجتماعی را افزایش و هزینههای مالی را کاهش میدهد.
*۵ سال انتظار شرکت ها
مجید عشقی اظهارکرد: سازمان بورس طی پارسال به مقوله اصلاح دستورالعمل حاکمیت شرکتی پرداخت، این در حالی بود که چهار الی پنج سال از تصویب این دستورالعمل میگذشت اما امکان اجرای آن وجود نداشت، از این رو با اصلاح چالشهای مربوطه، آن را به مرحله اجرا رساندیم.
عشقی افزود: البته به اجرا رساندن این دستورالعمل بهتنهایی کفایت نمیکند و باید سلسله آموزشهایی را در این مورد داشته باشیم.
وی اضافه کرد: بعضا در کمیته تخلفات و پروندههایی که بررسی میشود با پدیدههای جالبی همچون اظهار بیاطلاعی اعضای غیرموظف هیئتمدیره ناشران نسبت به یک تصمیم مواجه میشویم، در برخی موارد این مسئله ایجاد چالش میکند.
* مشکلات تحمیلی بورس
رئیس سازمان بورس تاکید کرد: باید توجه داشت که تصمیمات در هیئتمدیره ناشران به تمامی اعضا مربوط میشود، بنابراین باید در دورههای آموزشی مطرح و الزامات دستورالعمل حاکمیت شرکتی همچون قانون تجارت، دستورالعملهای افشا و پذیرش و سایر مفادی که ملزم به رعایت آن هستند، گوشزد شود.
رئیس سازمان بورس در این همایش بیان کرد: باید دستورالعمل حاکمیت شرکتی گسترش پیدا کند، اکنون به فکر تبدیل آن به قانون هستیم تا به این واسطه ضمانت اجرایی آن افزایش پیدا کند.
وی خاطرنشان کرد: بنا داریم که این مسئله را در مجلس مطرح کنیم و مفاد آن از پشتوانه قانونی بیشتری برخوردار شود. رئیس سازمان بورس تصریح کرد: باتوجه به فضای بازار سرمایه و گسترش جامعه سهامداری به ۶۰ میلیون نفر، فعالیت هزار نهاد مالی و… اجرای حاکمیت شرکتی گریزناپذیر است و بدون اجرای آن نمیتوانیم بازار سالمی داشته باشیم.
عشقی گفت: بهدنبال تصویب میانجی هستیم که میزان اجرای حاکمیت شرکتی، سنجیده و رتبهبندی اعلام شود تا سهامداران از این میزان مطلع شوند.
رئیس سازمان بورس همچنین اظهار داشت: بسیاری از مشکلات بازار سرمایه که از بیرون بازار به ما تحمیل میشود، به رعایت نکردنحاکمیت شرکتی باز میگردد.
*افزایش نفوذ بورس
محمود گودرزی مدیرعامل بورس تهران هم در همایش فوق اظهار کرد: سال ۱۴۰۱ با همکارانم در بورس تهران به این جمعبندی رسیدیم که با توجه به دغدغه تقویت اعتماد در بازار سرمایه و ماده دو قانون اوراق بهادار- افزایش شفافیت پاسخگویی- این همایش را تدارک ببینیم.
وی افزود: هدف اصلی این بود که ناشران بورس و فرابورس بدانند که با چه متر و معیاری قرار است مورد سنجش قرار بگیرند.
مدیرعامل بورس تهران گفت: امیدواریم شاخصی را به عنوان حاکمیت شرکتی تعریف کنیم؛ البته مفهوم «حاکمیت شرکتی» حدود ۵۰ سالی می باشد که در دنیا مطرح است و بورسهای دنیا از این موضوع عبور کردهاند. وی خاطرنشان کرد: پرسش حاکمیت شرکتی این است که این موضوع چه رشد پایداری را میتواند رقم بزند؟ بدون نگاه تیزبین به کسب و کارها نمیتوان به رشد پایدار دست پیدا کرد.
گودرزی ادامه داد: امیدوارم این همایش با تزریق نگاهی نو به بدنه بازار سرمایه و ارتباط مدیران اجرایی شرکتها و ذینفعان بازار، آغاز جدیدی بر افزایش اعتماد و پاسخگویی ناشران بورسی و فرابورسی باشد.
*توجه به حاکمیت شرکتی
در ادامه این همایش، مجتبی توانگر عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس بیان کرد: شفافیت، پاسخگویی، نظارت مطلوب، سلامت مقام حکمران و تصمیمگیر از ویژگیهای مثبت اجرای حاکمیت شرکتی محسوب میشود.
توانگر اضافه کرد: وجود تصمیمگری مطلوب میتواند زمینه را برای حاکمیت شرکتی، احقاق حقوق سهامداران خرد و ذینفعان، تسهیل تامین مالی، ایجاد رقابت سالم و سایر برخورداریهای خوشآید را فراهم آورد.
وی تاکید کرد: بازار سرمایه کشور یکی از بازارهای مالی کشور است که نقش مهمی در تامین مالی دولت، شرکتها و نهادهای عمومی ایفا میکند.
توانگر گفت: با توجه به آزادسازی سهام عدالت، بخش زیادی از افراد جامعه ذینفع جامعه محسوب میشوند، از این رو ضروریست که قانونگذار به مسئله حکمرانی در بازار سرمایه و مبحث حاکمیت شرکتی توجه ویژهای داشته باشد.
مجتبی توانگر گفت: در قانون بازار سرمایه به احکام مختلف مربوط به این بازار پرداخته شده و بهنظر میرسد که از جامعیت خوبی برخوردار است؛ با این حال در کمیسیون اقتصادی مجلس تلاش داریم که اصلاحات ساختاری مطلوب، بهخصوص در حوزه حاکمیت شرکتی داشته باشیم.
وی افزود: بازار سرمایه یکی از بازارهای مهم هر کشوری در دنیا است و با توجه به حضور گسترده اشخاص حقیقی و حقوقی در این بازار، بحث حاکمیت شرکتی و حکمرانی در آن همواره از دغدغه دولتمردان است، در دنیا این مسئله را بهطوری تنظیم کردهاند که کارایی، عدالت، شفافیت و سهولت در تامین مالی و… بهوجود بیاید.
عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس ادامه داد: مقام قانونگذار در قانون بازار اوراق بهادار ایران ناظر به حکمرانی مطلوب در بازار سرمایه بوده است و در احکام متعددی سعی در دستیابی به این مهم داشته اما با این حال حکمرانی بازار سرمایه با چالشهایی مواجه است.
توانگر گفت: محوریت حکمرانی در اصلاح قانون بازار اوراق بهادار مربوط به موضوعاتی همچون افزایش استقلال مقام تنظیمگر و در عین حال پاسخگویی آن، تخصصیتر شدن تصمیمگیریها و سیاستهای معطوف بازار، بهبود نظارت و کنترل و… میشود.
وی افزود: در اصلاح قانون بازار اوراق بهادار بر رعایت حقوق سهامداران از جمله به ممنوعیت سهام تودلی که دارای پیامدهای منفی مالی و حکمرانی شرکتی بوده، تمرکز شده است.
*منافع سهامداران اقلیت
معاون نظارت بر بورسها و ناشران سازمان بورس هم در این همایش گفت: در کشور ما تضاد منافع میان سهامداران اکثریت و اقلیت وجود دارد، شرکتهای مبتنی بر حاکمیت شرکتی باید ساختاری فراهم کنند که هیچ گروهی از سهامداران نگران منافعشان نباشند.
رضا عیوضلو اظهار کرد: ملاحظات زیست محیطی، مسائل اجتماعی و مسائل مربوط به حاکمیت شرکتی همواره حائز اهمیت بوده و شرکتها باید در پروژههایی سرمایهگذاری کنند که به رشد پایدار اقتصادی منجر بشود؛ این موضوع امروزه برای سیاستگذارها، نهادها و سرمایهگذاران مطرح است.
وی همچنین گفت: در مفهوم سرمایهگذاری با محوریت حاکمیت شرکتی (ESG investing)، مطرح است که سرمایهگذاران، در شرکتهایی سرمایهگذاری کنند که بیشتر بر این اصل منطبق است؛ چراکه در اینگونه شرکتها تمامی منافع سهامداران اقلیت بهخوبی حفظ میشود. معاون نظارت بر بورسها و ناشران سازمان بورس گفت: در اینگونه شرکتها مدیریت ریسک دقیقی حاکم است و تطبیق خوبی با مقررات و الزامات قانونی وجود دارد، سرمایهگذاران در مفهوم مذکور، علاقمند هستند که در شرکتهایی سرمایهگذاری کنند که تمرکز بر بهرهوری و صرفهجویی در مصرف انرژی وجود دارد، اکنون در کشورهای جهان این مسائل از اهمیت زیادی برخوردار است.
*توجه به ذائقه سرمایهگذاران
عیوضلو گفت: شرکتها در دنیا به سمت اخلاق کسب و کار و مدیریت مسئولانه (ESG) رفتهاند، در ۱۰ سال اخیر توجه به ESG در دنیا بیشتر شده است.
وی اضافه کرد: هدف این رویکرد رسیدن به اثربخشی، کارایی، رشد پایدار و ثبات مالی است، حاکمیت شرکتی بیشتر دوست دارد از منظر مکانیسمهای داخلی به این موضوع بپردازد تا یک دیدهبان قانونی پرقدرت بیرونی. عیوضلو خاطرنشان کرد: طور کلی ذائقه سرمایهگذاران در دنیا به سمت شرکتهایی رفته است که حاکمیت شرکتی در آنها بهخوبی اجرا میشود و جایی که حاکمیت شرکتی در آن اجرا شود، منافع همگان رعایت میشود؛ حتی سهام داران اقلیت.
معاون نظارت بر بورسها و ناشران سازمان بورس اظهار کرد: در شرکتی که بر پایه حاکمیت شرکتی فعالیت میکند هیئت مدیره باید نسبت به قیمتگذاری پاسخگو باشد. وی تصریح کرد: قیمتگذاری محصولات در چنین شرکتی باید شفاف و منصفانه باشد، حاکمیت شرکتی مسئول اول و آخر این موضوع را هیئتمدیره شرکت میداند.
عیوضلو گفت: شرکتهایی که منطبق با حاکمیت شرکتی باشند، هیچ ابایی از نظارت ندارند و از آن استقبال هم میکنند.