«رسانه مسئولیت اجتماعی»-احسان انصاری: مسئولیت اجتماعی را از جنبه های مختلف بررسی کرده اند. با این وجود می توان مسئولیت اجتماعی را در سه سطح مورد بررسی قرار داد. نخستین سطح مسئولیت اجتماعی در جامعه مدنی، مسئولیت اجتماعیِ فردی است. که شامل تعهدات هر فرد در اجتماعی است که در آن زندگی می کند. که از منظر دیگر، واژه شهروندی را در ذهن متبادر می سازد. که همانا پیوند میان فرد، جامعه و دولت را در قالب تکالیف، مسئولیت ها و حقوق منعکس می سازد و در نگاه کاربردی تر همان رابطه شهروندی است که تکالیف فرد و حقوق وی را در برابر دولت منعکس می سازد.
دومین سطح مسئولیت اجتماعی در جامعه مسئولیت اجتماعی سازمانی یا تشکیلاتی است. در کشورهای توسعه یافته شرکت ها و سازمان هایی که به مسئولیت اجتماعی خود بیشتر پرداخته اند، از موفقیت بیشتری هم برخوردارند.
اما سومین سطح مسئولیت اجتماعی در جامعه، مسئولیت اجتماعی دولتی و سیاسی است. که به نوعی طرف دوم رابطه شهروندی است که همان ادای حقوق شهروندان از سوی دولت می باشد. سیاست گذاری ها و اجرای برنامه های مختلف در حوزه های بهداشت، آموزش، شغل، رفاه اجتماعی، مسکن و ارتقا درآمدهای ملی از تعهدات دولت در برابر تکالیف و مسئولیت های اجتماعی فردی است. هرچه پیوند این دو، یعنی مسئولیت اجتماعی فردی و مسئولیت اجتماعی دولتی از توازن و عینیت بیشتری برخوردار باشد، توسعه پایدار در ابعاد مختلف، بیشتر محقق خواهد شد.
در جهان امروز اما مسئولیت اجتماعی با پدیده های نوظهور جهانی مواجه شده که به شکل های مختلف با آنها مرتبط است.به عنوان مثال ظهور فناوری های نوینی همچون هوش مصنوعی، بلاک چین و اینترنت اشیا باعث تغییرات گسترده ای در نحوه عملکرد بنگاه ها در حوزه مسئولیت اجتماعی شده است. این فناوری ها ابزارهای جدیدی برای بهبود شفافیت، ردیابی زنجیره تامین و کاهش اثرات زیست محیطی فراهم می کنند. برای مثال، بلاک چین می تواند به شرکت ها در ایجاد زنجیره های تامین شفاف و پایدار کمک کند که ردیابی محصولات از تولید تا مصرف را تسهیل می کند.
فناوری بلاک چین بیتردید یکی از بزرگ ترین نوآوریهای قرن بیست ویکم است. با توجه به تأثیر موجی بلاک چین روی بخشها و صنایع مختلف، از امور مالی گرفته تا زنجیره تأمین و حتی آموزش و پرورش، آشنایی با این فناوری و نحوه به کارگیری مؤثر آن، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کاربردهای فناوری بلاک چین در دنیای واقعی، آنقدر زیاد و جذاب است که نمیتوان آن را نادیده گرفت.
با گسترش اینترنت و داده های بزرگ مسئولیت اجتماعی دیجیتال به یک حوزه حیاتی تبدیل شده است. بنگاه ها موظف به حفاظت از حریم خصوصی و داده های شخصی کاربران هستند و در صورت عدم رعایت این اصول، با واکنش های منفی شدید و حتی تحریم های قانونی مواجه خواهند شد.
در چنین شرایطی بلاک چین به عنوان یک فناوری ثبتِ دیجیتالی که انواع دادهها و اطلاعات را در خود ذخیره میکند حائز اهمیت است.در این فناوری ذخیرهسازی اطلاعات به صورت بلوکهای پشتسرهم است تا امکان دستکاری دادهها از بین برود یا بهحداقل برسد.
در حقیقت تفاوت اصلی بلاک چین با هر پایگاه داده یا هرجایی که اطلاعات در آن ثبت میشود. این است که توزیعشده و غیرقابلدستکاری عمل میکند؛ یعنی برخلاف سیستمهای سنتی، دادهها را در یک صفحه اکسل یا سرورهای مرکزی ذخیره نمیکند.
در واقع مسئولیت اجتماعی دیجیتال به مجموعهای از رفتارها، ارزشها و استراتژیهایی اشاره دارد که افراد، شرکتها و جوامع برای استفاده مسئولانه از فناوری دیجیتال اتخاذ میکنند. این مفهوم دربرگیرنده مدیریت تأثیرات منفی فناوری بر محیط زیست، فرهنگ، جامعه و اقتصاد است. به عبارت دیگر، این مسئولیت شامل حفظ حریم خصوصی، مقابله با اخبار جعلی، کاهش نابرابریهای دیجیتال و تضمین امنیت اطلاعات است.
فناوری دیجیتال نقش بزرگی در زندگی روزمره ایفا میکند و بر جنبههای مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تأثیر میگذارد. مسئولیتپذیری در استفاده از این فناوریها میتواند به ایجاد جوامعی سالمتر و پایدارتر کمک کند.
به عنوان مثال شرکت گوگل با استفاده از انرژیهای تجدید پذیر برای مراکز داده خود و بهینه سازی مصرف انرژی، تلاش میکند ردپای کربن خود را کاهش دهد. این اقدام نمونهای از تعهد به مسئولیت اجتماعی دیجیتال در حوزه زیست محیطی است.به همین دلیل افزایش سواد دیجیتال در میان افراد جامعه میتواند نقش مهمی در تقویت مسئولیت اجتماعی دیجیتال ایفا کند. برنامههای آموزشی باید به موضوعاتی مانند امنیت اطلاعات، مصرف محتوا و تأثیرات زیستمحیطی فناوری بپردازند. چالشهای دیجیتال، مرزهای جغرافیایی را نمیشناسند و نیازمند همکاری بینالمللی برای حل مسائل مختلف هستند. سازمانهای جهانی میتوانند نقش مهمی در تدوین استانداردها و ارائه راهکارهای مشترک ایفا کنند.
از سوی دیگر جوامع مدرن به طور فزاینده ای از شرکت ها انتظار دارند که نه تنها به دنبال سودآوری باشند، بلکه در بهبود جامعه و حفظ ارزش های انسانی نیز نقش داشته باشند. نسل های جدید مصرف کنندگان، به ویژه نسل زد به شدت به مسائل اجتماعی و اخلاقی حساس هستند و ترجیح می دهند از برندهایی حمایت کنند که به این ارزش ها پایبند هستند.
در واقع شرکت هایی که به مسئولیت اجتماعی پایبند هستند، از مزیت رقابتی بالاتری برخوردارند. این شرکت ها نه تنها مشتریان وفادار و متعهدی جذب می کنند، بلکه می توانند در بازارهای جهانی نیز با دست بالا عمل کنند. ارتقای اعتبار برند از طریق اقدامات اجتماعی مسئولانه، راهی موثر برای جذب سرمایه گذاری ها و شراکت های تجاری جدید است.
مسئولیت اجتماعی می تواند به عنوان یک محرک برای نوآوری در بنگاه ها عمل کند. توسعه محصولات و خدماتی که با اصول پایداری همسو هستند، نه تنها باعث جذب مشتریان جدید می شود، بلکه می تواند به کاهش هزینه ها و افزایش کارایی منجر شود. برای مثال، استفاده از مواد بازیافتی یا انرژی های تجدیدپذیر، علاوه بر کاهش هزینه های تولید، تاثیرات زیست محیطی را نیز کاهش می دهد.
شرکت هایی که به مسئولیت اجتماعی متعهد هستند، روابط بهتری با ذی نفعان از جمله مشتریان، کارکنان، تامین کنندگان و جامعه محلی دارند. این روابط قوی می تواند منجر به ایجاد اعتماد و حمایت در زمان های بحرانی شود و در نتیجه، به پایداری و رشد بنگاه کمک کند.