«رسانه مسئولیت اجتماعی»-بیتا خداویسی: در کشورهای صنعتی مفهوم مسئولیتهای اجتماعی قدمت زیادی دارد ولی در کشورهای در حال توسعه کمتر از دو دهه است که این مفهوم مد نظر قرار گرفته است.
یکی از کشورهایی که در سال های اخیر به موضوع مسئولیت اجتماعی توجه زیادی کرده کشور ترکیه است. این کشور از طریق ایجاد اتحادیه و اطلاع رسانی در مورد ضرورت انجام مسئولیتهای اجتماعی در نظر دارد منابع مالی بیشتری را به سمت اهداف توسعه کشور هدایت کند.
طبق گزارش های ارائه شده در این زمینه کشور ترکیه یکی از کشورهایی است که در زمینه آگاه سازی کشور در مورد این مفهوم و وظیفه تازه برنامه ریزی های زیادی کرده است. از جمله سیاستهای اجرا شده در این کشور ایجاد اتحادیه انجام مسئولیتهای اجتماعی در ترکیه است.
این اتحادیه در سال ۲۰۰۵ راه اندازی شد و هدف از شکل گیری آن توسعه مفهوم مسئولیتهای اجتماعی و آگاه سازی شرکتها در این زمینه است. از طرف دیگر جمع اوری اطلاعات در حوزه مسئولیت های اجتماعی در حوزه ملی و بین المللی هم در حوزه وظایف این اتحادیه عنوان شد که طبق گزارشهای رسمی موفقیت زیادی کسب کرده است.
رشد ۷۰ درصدی فعالیت شرکت های ترکیه ای در زمینه مسئولیت اجتماعی
تلاش ۱۵ ساله ترکیه در حوزه آگاه سازی در مورد مسئولیتهای اجتماعی سبب شد تا شمار شرکتهایی که در این حوزه فعالیت می کنند بالغ بر ۷۰ درصد رشد کند. این رشد در کشوری که ۱۵ سال گذشته اصلا اطلاعی در مورد این مفهوم نداشت و فرهنگ انجام مسئولیتهای اجتماعی در شرکتها و کسب و کارهای این کشور وجود نداشت، به معنای موفقیت بزرگی محسوب می شود.
در وب سایت رسمی اتحادیه انجام مسئولیتهای اجتماعی در ترکیه آمده است: «با وجود اینکه ما شرکتها را ترغیب می کنیم تا در حوزه توسعه اقتصادی پایدار و توسعه اجتماعی در ترکیه فعالیت کنند ولی هدف اولیه و اصلی خود را اطلاع رسانی در این حوزه می دانیم.
از یک طرف با جمع آوری اطلاعات روز دنیا در حوزه مسئولیت های اجتماعی، مطالعه تحقیقات تازه ای که در این زمینه انجام شده است و قرار دادن این اطلاعات به صورت خلاصه روی وب سایت و در گزارشهای رسمی اتحادیه، در واقع تصویری از تلاشی که در دنیا در این حوزه انجام می شود، ارایه می دهیم.
باید در نظر داشته باشیم رمز حرکت در این مسیر و موفقیت در آن، دریافت اطلاعات صحیح ، استفاده از تجربیات کشورها و شرکتهای پیشگام در این حوزه و در نهایت ارایه اطلاعات در مورد تاثیر فعالیت شرکتها در حوزه مسئولیتهای اجتماعی روی عملکرد خودشان است.
این اتحادیه در ادامه نوشت: «باید به این نکته توجه داشت که انجام مسئولیتهای اجتماعی توسط شرکتها در واقع ابزار، منابع و روشهای لازم را در اختیار شرکتها قرار می دهد تا ضمن تجربه رشد اقتصادی و رشد سودآورد، تاثیرات منفی خود را روی اجتماع و محیط زیست به حداقل برسانند. شرکتها دریافتند که در مقابل جامعه ای که در آن کار می کنند مسئول هستند و نباید در ازای ایجاد شغل و کسب درآمد، آسیب های ماندگار به محیط زیست وارد کنند و این گام بلند و مهمی است.
سلبریتی‌های ترکیه و توجه به مسئولیت اجتماعی
به گزارش رسانه مسئولیت اجتماعی،امروز در اغلب کشورهای جهان، نقش سلبریتی ها و چهره های مشهور و دارای نفوذ اجتماعی، در سطح بسیار گسترده برجسته شده است.
پوشش پهناور اینترنت و فضای مجازی به کمک سلبریتی ها آمده و کاری کرده که میلیاردها نفر از مردم کره زمین، شبانه روز در حال رصد و پیگیری رفتارها و سبک زندگی ستاره های عالم سینما، موسیقی، ورزش، مُد و دیگر حوزه ها باشند.
برخی از ستاره ها، با سبک زندگی خود، مصرف، تجمل گرایی، فردمحوری و غرور را ترویج می دهند.
در مقابل، ستاره های دیگری نیز داریم که نه تنها در کشور خود، بلکه در سطح جهان، به عنوان سفیر صلح، فعال حوزه خیریه، دفاع از حقوق زنان و کودکان، دفاع از مظلومین و ترویج نیکی و تعامل، فعال هستند و اغراق آمیز نیست اگر گفته شود خیلی وقت ها، در قامت لیدرهای اجتماعی و مردمی ظاهر می شوند و کارکرد نقش آنها، با دولتمردان و سیاستمدار، قابل مقایسه نیست و تفاوت آشکار دارد.
ترکیه نیز از این وضعیت مستثنی نیست و سلبریتی ها و ستاره های این کشور نیز، با میلیون ها طرفدار و دنبال کننده نقش مهمی در تحولات اجتماعی، ایفا می کنند.
ترکیه کشوری است که از ظرفیت هایی مانند صدها شبکه تلویزیونی خصوصی، ده ها روزنامه و مجله کثیرالانتشار پرطرفدار، چندین بنگاه و هلدینگ رسانه ای بزرگ، ده ها آژانس تبلیغاتی و به موازات آن، یک اقتصاد توریسم محور و تجارت محور و همچنین باشگاه های ورزشی قدرتمند و پولدار بهره می برد.
در چنین شرایطی بخش قابل توجهی از ستاره ها و سلبریتی های مشهور ترکیه در دوران شیوع ویروس کرونا، از مشی مبتنی بر مسئولیت شناسی اجتماعی و حمایت از مدافعین سلامت و تبلیغ واکسیناسیون، تبعیت کردند.
فخرالدین کوجا وزیر بهداشت ترکیه، در یک اقدام ابتکاری، از بازیگران و هنرمندان ترکیه خواست، برای تبلیغ واکسیناسیون، به صحنه بیایند و به کمک پزشکان بشتابند.
در همان روزهای نخست، چهره های مشهوری همچون شنر شن، هالوک بیلگین ار، ازگی مُلا و پزشک مشهور ترک تبار مقیم آمریکا یعنی مهمت اُز، به درخواست وزیر بهداشت ترکیه پاسخ مثبت دادند و چندین پست و پیام ویدیویی، صوتی و نوشتاری، در مورد فواید واکسیناسیون منتشر کردند.
علاوه بر این، در مقطع پیش از شیوع کرونا هم، بسیاری از قهرمانان و مربیان ورزشی، ابتدا با تبلیغ فواید قرنطینه و فاصله گذاری، به روند مقابله با کرونا کمک کردند و بعدها نیز با انتشار عکس خود در حال تزریق واکسن، نقش خود را ایفا کردند.
نقش روزنامه نگاران و گویندگان تلویزیونی در ترویج مسئولیت اجتماعی
با آن که رسانه دیجیتال و اینترنت محور و شبکه های اجتماعی فضای مجازی، جهان رسانه ها را تغییر داده، اما در ترکیه، بنا به دلایل بسیار هنوز هم ستون نویس های مشهور روزنامه ها و همچنین مجریان تلویزیونی، از محبوبیت و نفوذ اجتماعی گسترده ای برخوردار هستند و پیام ها، توییت ها، سخنان و رفتارهای آنان در سطحی بسیار گسترده مورد توجه طبقات و اقشار مختلف مردم ترکیه قرار می گیرد.
در چنین شرایطی است که یک تحلیل کوتاه منتشر شده در ستون ثابت نویسنده یک روزنامه مانند فاتح آلتایلی، ییلماز اوزدیل، احمد خاقان و بسیاری دیگر و حتی انتشار یک پست کوتاه اینستاگرامی یا توییتری، مورد توجه میلیون ها نفر قرار می گیرد.
بررسی چند و چون مواجهه ستاره ها و چهره های مشهور ترکیه با کرونا و واکسیناسیون، این واقعیت را نشان می دهد که طیف روزنامه نگاران مشهور و گویندگان تلویزیونی، بیش از بازیگران، ورزشکاران و سایر گروه های مشهور، احساس مسئولیت کردند.
نوشتن صدها تحلیل روشنگرانه و سازنده در مورد اهمیت فاصله اجتماعی، ماسک و دیگر مسائل مربوط به کرونا و تولید و پخش هزاران پست تصویری در توییتر، یوتیوب و اینستاگرام از سوی چهره های مشهوری همچون ییلماز اوزیدل، جنید ازدمیر، مرادی یتکین، شیرین پایزن، فاتح آلتایلی و بسیاری دیگر از روزنامه نگاران و گویندگان، بازتاب گسترده ای در رسانه ها و افکار عمومی ترکیه داشته است.
یکی از ابعاد مهم پست های منتشر شده توسط این چهره های مشهور، پرهیز از افراط در جانبداری از دولت یا مخالفت با دولت است. به این معنی که در پست های آنان، صرفاً مقامات دولتی و بهداشتی مورد خطاب قرار نگرفته و تلاش کرده اند تا رفتارهای غلط شهروندان را نیز به چالش کشیده و راهنمایی های لازم را انجام دهند.
مصداق ترکیه نشان می دهد که توجه جدی، انسانی و بدون چشم داشت ستاره ها و سلبریتی ها به موضوع سلامت و واکسیناسیون، نمونه برجسته ای از نقش اجتماعی و مهم آنها و کمک به دولت، برای پیشبرد اهداف مثبت است.
