«رسانه مسئولیت اجتماعی»- احسان انصاری:امروزه مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانها بخش جدایی ناپذیر ادبیات تجارت در دنیا تلقی میشود. مسئولیت پذیری اجتماعی در یک جمله به معنای بررسی تاثیر فعالیتهای سازمان بر جامعه است و با بیکاری فقر آلودگی زیست محیطی و مسائل اجتماعی دیگر در ارتباط است. اما این نکته حائز اهمیت است که آیا صنعت بانکداری به این بحث توجه میکند و تا چه اندازه برای بانکها ضرورت دارد که به اجرای این مسئولیت ها بپردازند.
شرایط امروز جهان و فضای جدید کسب و کار ایجاب میکند تا مدیران سازمانهای بزرگ مانند بانک ها که در بازارهای جهانی یا بازارهای در حال جهانی شدن نقش فعال و مؤثری دارند تمام تلاش خود را متوجه ایجاد ارزش برای تمامی ذینفعان کنند و نوعی تعادل میان بخشهای اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی کسب کار خود ایجاد نمایند.
مفهوم مسئولیت پذیری در رابطه با صنعت بانکداری به بررسی تعهدات بانک در مدیریت فعالیت های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی خود در سطوح محلی و بین المللی می پردازد. در واقع، بانک ها علاوه بر کسب سودآوری با در نظر گرفتن تاثیر فعالیتهای خود بر جامعه به محیط زیست، سهامداران مشتریان تأمین کنندگان و جامعه مدنی نیز توجه می کنند. در صنعت بانکداری، تعداد افراد متاثر از فعالیت های مالی بسیار بیشتر از بخشهای دیگر است.
از جمله سهامداران وام گیرندگان سپرده گذاران مدیران کارکنان استفاده ذینفعان متعدد از خدمات بانک موجب برقراری ارتباط طولانی مدت با آنها شده است. بنابراین این رابطه تعهدی بلند مدت است و یک رابطه سیستمی نیست که تنها یک بار اتفاق می افتد و به راحتی منحل می شود.
بررسی تجربه کشورهای جهان در زمینه مسئولیت اجتماعی بانک ها
در سالهای اخیر مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی در تمام دنیا مورد استفاده قرار گرفته و در صنعت های اقتصادی از جمله صنعت بانکداری از این مفهوم استقبال زیادی شده است.
به عنوان مثال به کارگیری رویکرد مسئولیت پذیری اجتماعی در بانکهای آمریکا متمرکز بر منافع سهامداران عمده نیست و بسیاری از آنها از جمله بانک های ملی بزرگ آمریکا به منافع جامعه توجه میکنند. در این مورد موسسه خیریه و انسان دوستانه ابزار اصلی برای اجرای این سیاست است. این کار ویژگی اصلی بانک های آمریکا در راستای اجرای مسئولیت پذیری اجتماعی است.
انجمن بانکداری آمریکا به صورت سالانه برای به رسمیت شناختن مشارکت حیاتی بانکها در جوامع خود جایزه ای را به بانکهای برتر اهدا میکند. این جایزه به بانکی داده میشود که بتواند با برنامه های خلاقانه و جدید روی ایجاد منافع در جامعه تمرکز کند و این آرمانها را به تحقق برساند.
قوانین ایالت متحده مجازاتی برای واحدهایی تدوین نکرده است که مسئولیت پذیری اجتماعی را رعایت نمی کنند؛ اما سازمانها از جمله بانک ها به دنبال پیاده سازی اصول مسئولیت پذیری اجتماعی کسب و کار هستند؛ چون این فعالیتها در ایجاد شهرت آنها بسیار اثرگذار است. هم چنین، بالا بودن سطح شفافیت اطلاعات در آمریکا نیز به این موفقیت دامن می زند.
صنعت بانکداری در انگلستان تحت تأثیر سهامداران از جمله دولت رقبا و مصرف کنندگان است. این امر باعث شده است تا بیشتر بانکهای انگلستان با یکدیگر به رقابت بپردازند. همچنین، منجر به آن شد تا بانک ها برای ارتقا شهرت و ایجاد نام تجاری مناسب مسئولیت پذیری اجتماعی را اجرا کنند.
مجریان اصلی طرح ابتکاری مسئولیت پذیری اجتماعی طی ده سال گذشته در انگلستان، دولت، انجمن بانکداری و انجمن بیمه انگلستان بودند که دستورالعملهای خود را منتشر کردند.
طبق بررسیهای انجام شده در صنعت بانکداری اروپا بهترین روشهای مسئولیت پذیری اجتماعی در اتحادیه بانکداری اروپا در سال ۲۰۰۸ منتشر شده است. سالها بعد انجمن بانکداری انگلستان به مخالفت با اتحادیه اروپا پرداخت و اذعان کرد که اگر بانکها بخواهند در امر مسئولیت پذیری اجتماعی به خوبی عمل کنند باید از قوانین خود سازمانده در صنعت خدمات مالی خود استفاده کنند. این قوانین خود سازمانده میتواند مانند کد و راهنما به ایجاد استانداردهایی برای واحد صنعتی تبدیل شود.
هر چند که آن صنعت از این استانداردها استفاده نکند ولی راهنمای خوبی برای تدوین استانداردهای کلی تر میشود. چون این کدها توسط صنعت کنترل و اجرا شده است. اجرای طرح خدمات مالی اتحادیه اروپا مسئولیت سنگینی بر دوش موسسات مالی است و باعث میشود تا آنها نتوانند در بازارهای مالی بین المللی حضور یابند و این خطر بزرگی برای بانکهای انگلیسی است که با افزایش میزان مسئولیت از جریان رقابت دور بمانند.
مسئولیت پذیری اجتماعی یکی از نهادهای نظارتی در صنعت بانکداری استرالیا است تا از ثبات بازار اطمینان حاصل کند. برای دستیابی به این هدف بانک مرکزی استرالیا سیاست چهار ستون اصلی بانکداری در استرالیا را اجرا نمود تا چهار بانک مجزا و بدون حق ادغام با دستیابی به یکدیگر به انجام فعالیتهای خود بپردازند. از سوی دیگر، مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی در استرالیا تحت تأثیر مدلهای کسب و کار آمریکایی است. به همین دلیل بانک های برجسته با مدیریت ریسک سعی در ایجاد ثبات و حفاظت از منافع مشتریان خود دارند. در مجموع چهار بانک اصلی استرالیا و چند بانک دیگر علاوه بر انجام دادن وظایف مالی خود، درصدد ایجاد این کار و بهبود امور مالی دولت اجرای بهتر وظایف کمک در حفظ بنیاد خانواده، خدمات اجتماعی و امور بومی هستند.
یاشمین مسئولیت پذیری اجتماعی را در بانکهای کشور رومانی بررسی کرد. این پژوهشگر مسئولیت پذیری اجتماعی را در هشت بانک از ده بانک معتبر رومانی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. در این پژوهش هر یک از بانکها با توجه به اطلاعات منتشره به صورت مجزا بررسی شدند. نتیجه این پژوهش نشان میدهد که بین سودآوری و عملکرد مسئولانه در رومانی رابطه قوی و پیچیده وجود دارد. با توجه به این مزایا بانکها ادعا میکنند که شیوه مسئولیت پذیری اجتماعی موجب شده است تا آنها بتوانند تصویر بهتری از خود در جامعه نشان دهند.
آنچه مسلم است تمام بانک ها برای ایفای مسئولیت پذیری اجتماعی خود در تلاش هستند و در این میان هر کدام به میزانی به این امر دست یافته اند. اما به کارگیری رویکرد مسئولیت پذیری اجتماعی در بانکهای آمریکا از جهاتی موفقیت بیشتری را کسب کرده است. در این امر، بالا بودن سطح شفافیت اطلاعات و اشتیاق بانکهای آمریکا برای ایفای وظایف مسئولیت پذیری اجتماعی بدون اجبار قانونی بوده است. مدل مسئولیت پذیری اجتماعی در آمریکا بیان می کند که در این بانک ها صرف نظر از عضو فدرالی بودن یا نبودن با بهره گیری از سرمایه جامعه از طریق مؤسسات خیریه و بشر دوستانه به ایفای مسئولیت اجتماعی می پردازند و با انجام این فعالیت توانستند به شهرت زیادی دست یابند. ولس فارگو از جمله بانکهایی است که در رابطه به ایفای این مسئولیت رتبه ی بالایی دارد. در نتیجه بانکهای آمریکا توانستند در راستای مسئولیت پذیری اجتماعی قدم های به مراتب بالاتر را نسبت به سایر کشورها در این راه بردارند.
