«رسانه مسئولیت اجتماعی»- منیژه بازیار:عمان یکی از کشورهای عربی منقطه خاورمیانه است که در کنار امارات متحده عربی در زمینه مسئولیت اجتماعی اقدامات موثری را در سال های اخیر انجام داده است.
این کشور دارای دو برون‌بوم است. بخش کوچکی از عمان در قسمت جنوبی تنگهٔ هرمز قرار دارد که مسندم نام دارد. این بخش از سرزمین اصلی جدا افتاده‌است. برون بوم دیگر مدحا نام دارد که توسط امارات متحدهٔ عربی احاطه شده‌است.
عمان پیوند گسترده نظامی و سیاسی با ایالات متحده آمریکا و پادشاهی بریتانیای بزرگ دارد ولی سیاست خارجی آزادانه‌ای درپیش می‌گیرد. فرمانروایی این کشور پادشاهی بی چون و چراست اما پارلمان نیز نقش قانون‌گذاری و بازرسی اندکی دارد. عمان نقش میانجیگری را در بین کشورهای خاورمیانه دارد. همانند سایر کشورهای عربی خلیج فارس منبع اصلی درآمد کشور، نفت است. هر چند نسبت به همسایگان، این کشور تولیدکننده متوسطی است. کشاورزی و ماهی‌گیری نیز دو منبع مهم درآمد در عمان هستند. منبع جایگزین دیگر گردشگری است. عمان یکی از قدیمی‌ترین مکان‌های بشر ساکن در جهان است و قدیمی‌ترین دولت مستقل در بین کشورهای عربی را نیز دارا است.
اقتصاد عمان
اقتصاد عمان تاحد زیادی متکی به درآمدهای نفتی است . درحال حاضر برابر آمارهای موجود ۶۸ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را عایدات نفتی تشکیل می دهد.
ثبات اقتصادی ومالی ، تغییر نقش دولت دراقتصاد و گسترش مشارکت بخش خصوصی ( راهبرد خصوصی سازی) ، تنوع منابع اقتصادی درآمد ملی ، جهانی سازی اقتصاد عمان (عمان در اکتبر ۲۰۰۰ میلادی به سازمان تجارت جهانی ملحق شده است ) ، ارتقاء مهارت نیروی کارعمان و توسعه منابع انسانی از جمله مهم ترین ویژگی های اقتصاد عمان است.
شهروندان عمانی از استاندارد های مناسب معیشتی برخوردارند ، با این حال به دلیل ذخایر محدود نفتی ، آینده نامطمئنی را درپیش رودارند.
اقتصاد عمان بواسطه مجموعه ای ازبرنامه های توسعه از آغاز سال ۱۹۷۶ بطور اصولی متحول گردیده است. بافرمان سلطان قابوس چشم انداز ۲۰۲۰ برای اقتصاد عمان تهیه گردیده است . این چشم انداز ۲۵ ساله ازپایان اولین مرحله برنامه توسعه ای عمان یعنی ( ۱۹۹۵ – ۱۹۷۰ ) آغاز ودرراستای حفظ و تامین رشد و رفاه عمان اهداف بلند مدتی را دنبال می کند.
موافقت نامه تجارت آزاد با آمریکا که ژانویه ۲۰۰۹ رسمیت یافته ، موانع تعرفه ای کلیه کالاهای مصرفی و صنعتی را رفع نموده و حمایت قوی از سرمایه گذاری تجاری خارجی را درعمان تامین می کند.
مسئولیت اجتماعی در عمان
طی چند سال گذشته، در رسانه ها و جامعه تجاری منطقه خاورمیانه، علاقه به مسئولیت اجتماعی شرکتی به معنای واقعی کلمه افزایش یافته است، بطوری‌که بسیاری از شرکت ها متخصصان مسئولیت اجتماعی استخدام و دپارتمان های مسئولیت اجتماعی ایجاد کرده اند .همچنین تمرکز بر آن استراتژیک تر و از همه لحاظ متنوع ترشده است.
در یک نظرسنجی، که توسط گروه شورای پایداری در سال ۲۰۰۹ انجام شد، مشخص شد که در حالی که حمایت از ابتکارات در زمینه اصول مسئولیت اجتماعی شرکتی، وجود دارد، اما این منطقه هنوز گام بعدی را برای تبدیل این امر به موضوع اصلی و تخصیص بودجه، پاسخگویی واضح و ارائه پاداش،برنداشته و آن‌را به رسمیت نشناخته است.
تفاوت قابل توجهی بین کشورهای خاورمیانه در اعمال اصول مسئولیت اجتماعی و عمل به آن وجود دارد. در عمان طی دو سال گذشته طرح های معنا داری مختلفی در راستای مسئولیت اجتماعی شرکتی وجود داشته و برای آن برنامه‌ریزی شده است. شرکت های فعال دراین کشور مسئولیت اجتماعی و پایداری را بسیار جدی می گیرند و تعهد فزاینده ای نسبت به آنها نشان می دهند.
در مقاله ای تحت عنوان «مسئولیت اجتماعی شرکتی»در جهان عرب: مأموریت غیرممکن؟ به قلم سیلویک محقق نروژی آمده است که تشخیص تفاوت بین مسئولیت اجتماعی و زکات در عمل دشوار است.
در کشورهای عربی اغلب به هدایایی مانند پول یا غذا یا کاشت درخت در پارکهای عمومی تقلیل می یابد. چنین اقداماتی اما اهداف و آرزوی مروجین ارزش های مسئولیت اجتماعی را برآورده نمی کند، زیرا آنها مایلند تا در نحوه عملکرد شرکت ها، تغییرات سیستماتیکی در این زمینه مشاهده شود.
مدل زکات از نظر انگیزه، با فعالیتهای مسئولیت اجتماعی تفاوت اساسی دارد. این کاری است که فرد باید برای خدا انجام دهد. از سوی دیگر، از مسئولیت اجتماعی به عنوان یک ابزار تجاری برای بهبود شهرت شرکت استفاده می شود و شرکت ها اغلب داستانهای موفق خود در حوزه مسئولیت اجتماعی را با رسانه ها و عموم به اشتراک می گذارند.
تفاوت بین مسئولیت اجتماعی شرکتی و انگیزه پرداخت زکات، ورود مسئولیت اجتماعی به جهان عرب را پیچیده می کند.
مدل مسئولیت اجتماعی یک چارچوب اخلاقی و هنجاری را معرفی می کند که عموما با حساسیت‌های محلی تلاقی می کند در واقع این مشکلی بالقوه است که سازمان ها و کسب و کارهایی که سعی در معرفی در کشورهای عربی دارند باید به آن توجه داشته باشند.
در نتیجه، شرکت های فعال در خاورمیانه اکنون به اهمیت اتخاذ یک استراتژی درست در حوزه مسئولیت اجتماعی پی برده اند که می تواند به آنها در دستیابی به اصول پایه ای کمک کند. آنها سعی می کنند تا از یک کمک مالی ساده یا کاشتن درخت فراتر روند.
علاوه بر این، آنها شروع به اندازه گیری نشانه های اجرایی کلیدی خود و نوشتن گزارش هایی در زمینه پایداری کرده اند. با این حال، شرکت های خاورمیانه در مقایسه با همتایان غربی خود هنوز راهی طولانی برای دستیابی به پایداری در پیش دارند.
